کاهش سدیم و گرفتگی عضله

برخی عقیده دارند که نیازی به این‌کار نیست. شاید برای بعضی این موضوع صدق پیدا کند. ولی بدن هر شخص با شخص دیگر فرق می‌کند. به‌همین خاطر فرد می‌بایست کاری را انجام دهد که برایش کارائی دارد. من به شخصه پی برده‌ام که بدنم آب را در خود نگه می‌دارد. بنابراین من باید سدیم را کاهش بدهم. زمانی‌که قصد کاهش سدیم را دارید می‌بایست خیلی مراقب باشید. چون احتمال بروز یک‌سری مشکلات که شایع‌ترین آنها گرفتگی عضلانی است وجود دارد. اولین چیزی‌که اکثریت مواقع برای گرفتگی عضله توصیه می‌کنند اضافه‌کردن پتاسیم است. اما در این مورد این بدترین کاری است که می‌شود انجام داد می‌پرسید چرا؟
یکی از اصلی‌ترین کارهای سدیم و پتاسیم تنظیم مایعات درون بدن است. البته سدیم و پتاسیم دارای عملکرد دیگری نیز در بدن هستند. اما بحث ما در ارتباط با تأثیرات کاهش سدیم بر روی بدن است. پتاسیم که از آن به‌عنوان الکترولیت نیز نام می‌برند. در درون سلول حضور دارد و سدیم نیز در مایع بیرون سلول قرار دارد.
سلول‌های داخل بدن چندین وظیفه دارند که از جمله می‌توان به ارسال پیام‌های عصبی، انقباض عضلانی عملکرد قلب و... نام برد. مایعات داخل سلولی به تداوم بقاء بدن کمک می‌کنند. نسبت دقیق سدیم به پتاسیم در داخل و خارج سلول‌ها جزء یکی از موارد حیاتی است که بدن به آن وابستگی شدید دارد.
وقتی سطح سدیم و پتاسیم کاهش یابد چه اتفاقی می‌افتد؟ از علائم کاهش پتاسیم می‌توان به خستگی، ضعف عضلانی و گرفتگی عضلانی و فلج روده‌ها که نهایتاً منجر به تجمع گاز و نفخ و درد شکم اشاره کرد.
برخی از علائم کمبود سدیم می‌توان به سردرد، بی‌خوابی، استفراغ، گرفتگی عضلانی، خستگی، گیجی و... اشاره کرد.
همان‌طور که ملاحظه کردید علائم کمبود سدیم و کمبود پتاسیم خیلی شبیه به هم هستند و به همین خاطر هست که افراد دچار سردرگمی در خصوص افزایش هر یک از این دو می‌شوند. زمانی‌که فرد دچار گرفتگی عضله می‌شود. به‌صورت اتوماتیک‌وار فکر می‌کند که نیاز به پتانسیم دارد. در صورتی‌که شاید نیاز به افزایش سدیم دریافتی و یا کاهش پتاسیم دریافتی داشته باشد.
زمانی‌که سدیم را از برنامه غذائی کم می‌کنید و دچار گرفتگی عضله می‌شوید. نیازی به مصرف پتاسیم بیشتر ندارید. چون مشکل‌تان بر هم خوردن بالانس پتاسیم به سدیم است و اصل مشکل‌تان در عدم دریافت کافی سدیم است.
در این شرایط میزان مصرف آب‌تان خیلی بالا است بدن هم آب را در خود نگه نمی‌دارد.
وقتی در حال تمرین هستید بدن آب و سدیم بیشتری را از طریق تعریق از دست می‌دهد و در این دوران در رژیم غذای‌تان سیب‌زمینی که یک منبع غنی از پتاسیم است نیز به‌وفور وجود دارد. در ضمن مولتی‌ویتامین‌هایتان نیز حاوی پتاسیم هستند. این‌طور است که سطح سدیم کاهش قابل ملاحظه‌ای کرده و از سوی دیگر سطح پتاسیم خیلی بالا رفته بهترین راه به منظور برقراری توازن در کاهش پتاسیم دریافتی است.
با جابه‌جا کردن یک در میان سیب‌زمینی با برنج در وعده‌های غذائی می‌توانید تا حدودی از میزان پتاسیم دریافتی از طریق رژیم‌غذائی بکاهید. این کار امری بسیار حیاتی به شمار می‌آید. در آخرین مسابقه‌ای که حضور داشتم در آخرین مسابقه‌ام دو نفر از شرکت‌کنندگان کنار رفتند. که اولی قبل از پیش‌داوری به‌وسیله آمبولانس به بیمارستان انتقال یافت و دومی نیز در اواسط پیش‌داوری به‌دلیل گرفتگی شدید عضلانی مجبور به کناره‌گیری شد. من به شخصه از همان اولین مسابقه‌ام به اهمیت نسبت سدیم به پتاسیم پی بردم. خوشبختانه این شرایط برای من در دوران آماده‌سازی برای شرکت در مسابقه پیش آمد در آن دوران گرفتگی رنج می‌بردم و مربی‌ام به من توصیه کرد که باید موز بخورم. وقتی در خصوص مشکلم با متخصص تغذیه‌ام مشورت کردم او به من در ارتباط با خطرات پتاسیم بیش از حد نکاتی را گوشزد کرد.
در بیشتر مواقع در مورد خطرات سدیم بیش از حد چیزهائی می‌شنویم. اما در خصوص پتاسیم بیش از حد چطور. همین امر موجب کنجکاوی من گردید و به همین خاطر درصدد جمع‌آوری اطلاعات بیشتر در این ارتباط برآمدم.
مسمومیت ناشی از پتاسیم که از آن به‌عنوان (hyperkal lemia) نیز نام می‌برند.
در صورتی بروز می‌کند که سطح پلاسمای یون‌های پتاسیم بیش از حد بالا برود. این مشکل در افراد مسن بیشتر مشاهده می‌شود. در اکثر آدم‌های سالم بدن سطح پتاسیم را از طریق سلول‌های گوناگون و هم‌چنین یک‌سری از ارگان‌های تنظیم می‌کند و کلیه‌ها و در آخر استفراغ جزء این موارد به شمار می‌آیند.
زمانی‌که مقدار پتاسیم دریافتی بیش از حد باشد می‌تواند باعث برهم خوردن ریتم ضربان قلب شود که نهایتاً می‌تواند منجر به ایست قلبی گردد و مسمومیت ناشی از پتاسیم می‌تواند خطرساز باشد اما احتمال آن بسیار پائین است چون بدن به‌صورت طبیعی آن را از طریق استفراغ تنظیم می‌کند.
● کمبود پتاسیم یا همان hypokalemia
از شایع‌ترین دلایل کاهش پتاسیم می‌توان به استفراغ شدید، اسهال و استفاده از داروهای دیورتیک (ادرارآور) و یک‌سری از نارسائی‌های کلیوی و یا تغییرات اساسی در متابولیسم نام برد.
● مسمومیت ناشی از سدیم
مسمومیت ناشی از سدیم بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به حمله صرعی و یا حتی مرگ شود. از عوارض دیگری که سدیم بیش از حد می‌تواند در پی داشته باشد می‌توان بالارفتن فشارخون، تپش قلب، اختلال در تنفس، پف کردن بدن و تشنج اشاره کرد.

منبع : مجله دانش ورزش