چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا


بلوچ وبلوچستان


بلوچ وبلوچستان
بلوچستان سرزمینی است وسیع و متنوع . این سرزمین كهن دارای یكهزار كیلومتر سواحل زیبا میباشد كه از كراچی در پاكستان تا تنگه هرمز گسترده است . مساحت تاریخی آن حدود هفصد هزار كیلومتر مربع می باشد. بلوچستان دارای یكی از قدیمی ترین تمدنهای دیرینه و كهن میباشد و جمعیت آن حدود پانزده تا هیجده میلیون نفر می باشد كه بین سه تا پنج میلیون آنان در خارج از بلوچستان زندگی میكنند.
بر اساس كشفیات باستان شناسان، بلوچستان كه سابقه تاریخی آن به پانزده سال پیش بر میگردد، قدیمی ترین تمدن بشری را در بطن خود پرورانده است. اگرچه تمامی بلوچها دارای تاریخ، زبان، رسوم، آداب، و فرهنگ مشترك میباشند، ولی بلوچستان بین ایران، پاكستان، و افغانستان تقسیم شده است. بلوچها همواره در طول تاریخ برای بقای فرهنگی و حیات ملی خود مجبور شده اند كه از هستی و موجودیت خویش دفاع كنند. بلوچها در طول تاریخ به طور ممتد مورد حمله و هجوم همسایگان و بیگانگان قرار می گرفتند.
درطول تاریخ قوام مختلفی نظیر تركها، اعراب، فارسها، پنجابیها، پرتقالیها،و انگلیسها به كشتار و قتل عام بلوچها دست زده اند. بدتر از همه اینها كشتار وحشیانه مغولها و چپاول و تاراج بیرحمانه اسكندر مقدونی بوده اند كه هر كدام به نوبه خویش هزاران بلوچ را قتل عام كردند.
نام بلوچستان در كتیبه های میخی داریوش بر بیستون و تخت جمشید "مكا" یا "مكران" ضبط شده و از آن به عنوان استان چهاردهم امپراطوری هخامنشی نام برده شده است (سده ششم پیش از میلاد مسیح). یونانیان باستان در مورد بلوچهای مكران (بلوچستان ) مطالب بسیار زیادی نوشته اند. مورخین مینویسند كه نخستین تهاجمی كه منجر به كوچ بزرگ آریاها شد هجوم هون های سفید به قسمت باختری رود جیحون بوده كه بر اثر آن كوچ اكثریت ساكنین آسیای مركزی به جانب اروپا آغاز شده است. در این میان بلوچ ها كه ساكنین شرقی دریای خزر بودند به نواحی جنوبی و مركزی ایران (یزد و كرمان) رانده شدند كه بعدها از این نواحی نیز به طرف مشرق و سرزمین خشك و صحاری بلوچستان كوچانده شدند.
برخی دیگر از مورخین معتقدند كه بلوچ ها ساكنان قدیمی آن سرزمین هستند كه حداقل پانزده هزار سال قبل از میلاد مسیح در آنجا بوده اند. عده ای دیگر نیز بر این اعتقادند كه بلوچ ها از كنار دریای مدیترانه و سرزمین سوریه فعلی به شرق مجبور به مهاجرت شده اند. فردوسی در شاهنامه به طور مفصل در مورد تاریخ بلوچ ها نوشته است. به عنوان مثال میتوان از جنگ بلوچ ها و انوشیروان ساسانی نام برد كه فردوسی در باره آن می گوید : براه اندر آگاهی آمد بشاه كه گشت از بلوچی جهانی تباه. یا از سربازان بلوچ كه در لشكر سیاوش بودند و به جنگ افراسیاب تورانی رفتند :( هم از پهلو و پارس و كوچ و بلوچ - ز گیلان جنگی و دشت سروج).
فردوسی صفحات زیادی از شاهنامه را به جنگ ما بین پادشاه ایران زمین (كیخسرو) و پادشاه مكران زمین اختصاص داده است. مدارك و شواهد فراوانی وجود دارد ( به عنوان مثال شاهنامه فردوسی و دیگر مورخین سرشناس ایرانی و عرب) كه ثابت می كنند مردم بلوچ همواره در تاریخ به عنوان یك ملت شناخته شده اند. بلوچستان گاهی مستقل تحت حكومت پادشاه مكران و گاهی جزوء امپراطوری ایران بوده اند.
بلوچها متحمل ظلم و ستمهای متعددی شده اند اما قساوت و جنایات قاجار بر علیه مردم بیدفاع و بیگناه بلوچ خود داستانی بس دردناك، رنج آور، غم انگیز و نفرت انگیز است. لشكریان قاجاریه بعد از قتل عام هزاران بلوچ، حدود سی هزار مرد اسیر بلوچ را به طریق وحشیانه ای سر بریدند و كشتند و سپس بیست و سه هزار زن و دختر بلوچ را بعنوان غنائم جنگی اسیر گرفته و بهمراه خود بردند. این زنان بعنوان كنیز، برده و غنائم بین سپاهیان قاجار كه از نقاط مختلف ایران بودند تقسیم شدند. جنایات قاجار به حدی سفیح و وقیح بود كه كلمه "قجر" به معنی بیگانه جنایتكار در ذهن بلوچ برای همیشه حك شده است.
زبان بلوچی از خانواده زبانهای ایرانی و از ریشه هند و اروپایی میباشد كه با لهجه های فراوانی استعمال می شود. بلوچی خود زبانی مجزاء از فارسی میباشد. اگر چه وجوع اشتراك بین این دو زبان وجود دارد، فارسی زبانان قادر به درك و استفهام زبان بلوچی نخواهند بود. فرهنگ لغت، كتاب، مجله و ماهنامه های فراوانی به همراه هزاران شعر و ادبیات زبان بلوچی وجود دارد. بیشتر این مجموعه ها در پاكستان، افغانستان، آفریقا، تركمنستان، و كشورهای عربی چاپ می شوند. در ایران این گونه مواد به زبان بلوچی کم بوده وبه ندرت یافت می شود.
پیام بلوچ
منبع : مجله موفقیت


همچنین مشاهده کنید