نماز قضا

● من تا سن هفده سالگی با مسأله احتلام و غسل و مانند آن آشنا نبودم و از كسی هم درباره آنها چیزی نشنیده بودم و خودم هم معنای جنابت و وجوب غسل را نمی‏فهمیدم، لذا نماز و روزه‏ام تا این سن اشكال دارد، امیدوارم وظیفه مرا بیان فرمایید.
▪ همه نمازهایی را كه در حال جنابت خوانده‏اید باید قضا كنید، ولی روزه‏ای را كه در حال جنابت بدون علم به اصل جنابت گرفته‏اید صحیح و مجزی است و قضا ندارد.
● متأسفانه من در گذشته بر اثر نادانی و ضعف اراده مبتلا به عمل شنیع استمناء بودم، لذا گاهی نماز نمی‏خواندم كه مدت دقیق آن را به یاد ندارم. نماز نخواندن من به صورت مستمر نبوده بلكه مربوط به زمانی است كه جنب بودم و غسل نكرده‏ام كه گمان می‏كنم حدود شش ماه باشد. تصمیم گرفته‏ام نمازهایم در این مدت را قضا كنم، آیا قضای آنها واجب است یا خیر؟
▪ هر مقدار از نمازهای روزانه‏ای را كه می‏دانید انجام نداده‏اید و یا در حال جنابت خوانده‏اید، قضای آن بر شما واجب است.
● شخصی كه نمی‏داند نماز قضا برذمّه‏اش هست یا خیر، اگر نماز مستحبی یا نافله بخواند، بر فرض كه نماز قضا داشته باشد، آیا به عنوان نماز قضای او محسوب می‏شود؟
▪ نوافل و نمازهای مستحب به جای نماز قضا محسوب نمی‏شوند، و اگر نماز قضا بر عهده او باشد، واجب است آن را به نیت نماز قضا بخواند.
● من حدود شش ماه است كه به سن تكلیف رسیده‏ام. چند هفته قبل از رسیدن به آن سن فكر می‏كردم تنها علامت بلوغ، تمام كردن پانزده سال هجری قمری است. ولی اكنون كتابی راجع به علامتهای بلوغ پسران خواندم كه در آن علامتهای دیگری برای بلوغ ذكر شده كه در من وجود دارند ولی زمان پیدایش آنها را نمی‏دانم. آیا در حال حاضر قضای نماز و روزه بر عهده من هست یا خیر؟ با توجه به این كه من گاهی نماز می‏خواندم و ماه رمضان سال گذشته را به طور كامل روزه گرفته‏ام، وظیفه من در این‏باره چیست؟
▪ قضای همه نمازها و روزه‏هایی كه یقین به فوت آنها پس از رسیدن به سنّ بلوغ و تكلیف شرعی دارید، واجب است.
● اگر شخصی در ماه مبارك رمضان سه بار غسل جنابت كند مثلا در روزهای بیستم، بیست و پنجم و بیست و هفتم غسل نماید، و بعد یقین كند كه یكی از آن غسلها باطل بوده است، نماز و روزه او چه حكمی دارد؟
▪ روزه‏اش صحیح است ولی بنا بر احتیاط، قضای نمازها بطوری كه یقین به فراغت ذمّه پیدا كند، واجب است.
● شخصی بر اثر جهل به حكم شرعی، مدتی ترتیب را در غسل رعایت نكرده است، نماز و روزه او چه حكمی دارد؟
▪ اگر غسل را به نحوی انجام داده كه شرعا باطل است قضای نمازهائی كه در این حالت با حدث اكبر خوانده، واجب است. ولی روزه‏اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحت غسل خود داشته، محكوم به صحت است.
● كسی كه قصد دارد نماز قضای یك سال را بخواند، چگونه باید آن را انجام دهد؟
▪ می‏تواند با یكی از نمازها شروع كند و به ترتیبی كه نمازهای پنجگانه یومیه را می‏خواند، آن را ادامه دهد.
● شخصی مدت زیادی نماز قضا بر عهده دارد، آیا می‏تواند آنها را به ترتیب زیر بجا آورد؟
۱) مثلا بیست بار نماز صبح بخواند.
۲) هر یك از نماز ظهر و عصر را بیست بار بخواند.
۳) هر یك از نماز مغرب و عشاء را بیست بار بخواند و تا یك سال به همین صورت ادامه دهد.
▪ قضای نمازها به ترتیب مذكور اشكال ندارد.
● شخصی از ناحیه سر مجروح شده و قسمتی از مغز وی آسیب دیده كه بر اثر آن دست و پای چپ و زبانش فلج گشته است. و همچنین نماز را فراموش كرده و قادر به یادگیری آن نیست ولی می‏تواند اجزای نماز را با خواندن از كتاب و یا شنیدن از نوار، تشخیص دهد. در حال حاضر وی در رابطه با نماز دو مشكل دارد، یكی این كه قدرت تطهیر محل بول و وضو گرفتن را ندارد، دوم این كه در قرائت نماز مشكل دارد. تكلیف او چیست؟ و همچنین نسبت به نمازها یی كه تقریبا ً به مدت شش ماه از او فوت شده است، چه حكمی دارد؟
▪ اگر بتواند هر چند با كمك دیگران، وضو یا تیمم بگیرد واجب است نماز را به هر نحوی كه می‏تواند بخواند اگرچه با شنیدن ازنوار یا خواندن از روی نوشته و مانند آن باشد. و در مورد طهارت بدن، اگر قدرت بر تطهیر آن هر چند به كمك دیگران ندارد، با همان بدن نجس نماز بخواند، صحیح است. قضای نمازهای گذشته‏ای هم كه از وی فوت شده، واجب است مگر نمازهایی كه بر اثر بیهوشی كه در تمام وقت نماز ادامه داشته، از او فوت شده باشد.
● در دوران جوانی نمازهای ظهر و عصر من بیشتر از نمازهای مغرب و عشاء و صبح قضا شده‏اند كه پشت سر هم بودن و تعداد و ترتیب آنها را نمی‏دانم. آیا در این مورد باید نماز دوره‏ای خوانده شود؟ و نماز دوره‏ای چیست؟ امیدواریم توضیح فرما یید.
▪ در نماز قضا مراعات ترتیب واجب نیست و خواندن مقداری كه یقین به قضا شدن آن دارید كافی است و دوره كردن و تكرار نماز برای احراز ترتیب بر شما واجب نیست.
● گاهی پس از ازدواج مایعی از من خارج می‏شد كه اعتقاد به نجس بودن آن داشتم. لذا به نیت غسل جنابت غسل كرده و نمازم را بدون وضو می‏خواندم. در رساله‏های عملیه این مایع، م َذی نامیده شده است. و اكنون نمی‏دانم نمازها یی را كه بدون وضو بی‏آنكه جنب باشم با غسل جنابت خوانده‏ام، چه حكمی دارد؟
▪ قضای همه نمازها یی كه بعد از خروج آن مایع، بدون وضو و با غسل جنابت خوانده‏اید، واجب است.
● كافری پس از مدتی اسلام آورده است. آیا قضای نماز و روزه‏هایی كه انجام نداده، واجب است؟
▪ واجب نیست.
● بعضی از افراد بر اثر تبلیغات گمراه كننده كمونیستها چندین سال نماز و واجبات خود را ترك كرده‏اند ولی بعد از پیام تاریخی امام راحل به سران شوروی سابق پی به اشتباه خود بردند و به سوی خداوند توبه نموده‏اند، آنها در حال حاضر قادر به قضای همه آن نمازها و روزه‏ها نیستند، وظیفه آنها چیست؟
▪ بر آنان واجب است نمازها و روزه‏های فوت شده را به هر مقدار كه قدرت دارند قضا و جبران نمایند.
● شخصی فوت كرده و قضای روزه ماه مبارك رمضان و نماز بر عهده اوست و فرزند ذكوری هم ندارد. مقداری مال بجا گذاشته كه برای قضای یكی از نماز و روزه كفایت می‏كند. در این صورت قضای نماز مقدم است یا روزه؟
▪ ترجیحی بین نماز و روزه نیست و بر ورثه واجب نیست كه ما ترك وی را صرف قضای نماز و روزه او نمایند، مگر آنكه در این باره وصیت كرده باشد، كه در این صورت باید به وصیت او در اجیر گرفتن از ثلث تركه یا تمام آن برای قضای نماز و روزه‏اش به هر مقدار كه كفایت می‏كند عمل كنند.
● من در اكثر اوقات نماز خود را خوانده و در صورت فوت شدن نماز، آن را قضا كرده‏ام، و این نمازهای فوت شده هم مواردی بوده كه یا من خواب مانده‏ام و یا بدن و لباسم نجس بوده و در تطهیر آنها كوتاهی كرده‏ام. مقدار نمازهای قضا شده یومیّه، آیات و قصر را كه بر عهده من است، چگونه محاسبه نمایم؟
▪ قضای نمازها یی كه یقین به فوت شدن آنها دارید، كافی است، و از این مقدار هر كدام را كه یقین دارید نماز قصر یا آیات بوده باید بر وفق یقین خودآنها را به جا آورید، و بقیه را به عنوان قضای نمازهای یومیه بخوانید و چیزی بیشتر از این مقدار بر شما واجب نیست.

منبع : ستاد اقامه نماز