مؤلفه های مؤثربر موفقیت بانک ها و مؤسسات مالی درتجهیزمنابع پولی

در بانکداری نوین مؤلفه های متعددی وجود دارند که برروند تجهیز منابع پولی بانک‌ها ومؤسسات مالی تأثیر می‌گذارند. شناسایی وتعیین میزان تأثیر ونوع ارتباط این مؤلفه ها با موفقیت بانک‌ها در تجهیز منابع پولی مقوله‌ای مهم می باشد. امروزه شرایط و موقعیت‌های مؤسسات مالی وبانک‌ها با یکدیگر یکسان نیست وممکن است مؤلفه‌های تأثیرگذاربرتجهیزمنابع پولی حتی برای هر یک از شعب یک گروه بانکی متفاوت باشد. مؤلفه های فناوری اطلاعات وارتباطات، مهارت۲، نیروی انسانی شاغل در بانک‌ها، تنوع وکیفیت۳ خدمات بانکی، رضایت مشتریان ازکارکنان ومطلوبیت محیط داخلی ومحل استقرار شعب در بانکداری نوین ابزارهای مهمی هستند که برای جذب بهینه منابع پولی ازآنها استفاده می‌شود. دراین مقاله ابتدا مفهوم تجهیزمنابع پولی ومؤلفه های تأثیرگذار برآن مورد بررسی قرار گرفته و سپس در مورد میزان تأثیر ونوع رابطه مؤلفه‌ها برتجهیزمنابع پولی بحث شده است. این مقاله تحقیقی در پی پاسخگویی به این سؤال است که آیا بین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تجهیزمنابع پولی و موفقیت بانک‌ها ومؤسسات مالی در جذب منابع مالی رابطه وجود دارد؟ به منظور پاسخگویی به این سؤال فرضیه‌های تحقیق تنظیم و به بوته آزمون نهاده شد. و نتایج قابل توجهی به دست آمده است.
● مقدمه
شاید بارزترین پدیده بانكداری در عصر حاضر جهانی شدن باشد. بانكها و مؤسسات مالی در گذشته از طریق انجام عملیات بانكی به جذب منابع مالی میپرداختند. در حال حاضر بانك‌ها مانند سایر سازمانها در سطح جهانی داد و ستد می‌كنند، از طرفی با توسعه روزافزون تكنولوژی و صنعتی شدن كشورها در جذب منابع مالی تغییرات چشمگیری به وجود آمده است، به نحوی كه شبكه‌های اتوماسیون بانكی و بانكداری اینترنتی یكی از مهمترین راههای تجهیز منابع مالی برای بانكها و مؤسسات مالی شده اند. امروزه بانك ها برای افزایش قدرت نقدینگی و بالا بردن كیفیت خدمات خود، خدمات مالی غیربانكی نیز به مشتریان ارائه می‌كنند و با خرید سازمانهای كارگزاری مانند شركت‌های بیمه و معاملات ملكی در بازارهای غیررسمی نیز فعالیت می‌كنند و منابع عمده ای را به سمت خود جذب مینمایند.
واقعیتی كه بانك‌ها و مؤسسات مالی در ایران نباید از آن غافل باشند این است كه در یك بازار رقابتی سالم جهانی، منابع مالی چه از طریق عملیات بانكی و چه از طریق فعالیت‌های غیربانكی به راحتی قابل دسترسی نمیباشد. بانكها و مؤسسات مالی برای انجام فعالیت‌های بانكی مطابق استانداردهای جهانی و همچنین برای انجام فعالیتهای مالی غیربانكی نیاز به بسترسازی و انجام اصلاحات اساسی در ساختار خود دارند. در عصر حاضر به دلیل وجود رقابت بین بانك‌ها و مؤسسات مالی برای جذب بیشتر منابع، تسلط بر مؤلفه‌های مؤثر بر تجهیز منابع مالی اهمیت ویژهای یافته است. دراین مقاله پژوهشی، ما به مطالعه وبررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر جذب منابع مالی پرداخته‌ایم. جذب منابع مالی علاوه بر اینكه مهمترین رسالت مؤسسات مالی و بانكها میباشد، تأثیر مهمی در تنظیم صحیح گردش پول و استقرار یك نظام پولی و اعتباری صحیح و متناسب با برنامه‌های بلندمدت و كوتاه مدت كشور دارد. مؤلفههای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متعدد باعث میشوند كه جذب منابع مالی در بانكها، با روشی صحیح و در مسیری مناسب انجام گیرد.
برنامهریزی و سیاستگذاری مؤسسات مالی و بانك‌ها در ایران می‌بایست بر اساس شرایط و موقعیتهای خاص هر مؤسسه و بر پایه بررسیهای به عمل آمده از مؤلفه‌های مؤثر در جنب منابع مالی باشد.
● تجهیزمنابع پولی دربانکداری نوین
تجهیزمنابع پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد وداد وستد ومبادله کالاراشروع كرد آغاز شد وهمواره اصلی‌ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بدین ترتیب بانک‌ها سپرده‌های مازاد در دسترس مردم را جمع‌آوری می‌کردند و با دادن وام به افراد نیازمند وظیفه سنتی خود یعنی واسطه‌گری رامیان سپرده‌گذاران و وام‌گیرندگان ایفا می‌کردند. درعصرحاضرمؤسسات مالی و بانک‌ها برای تجهیز منابع مالی نیازبه تغییرات اساسی درمحصولات وخدمات خود دارند وبا خدمات ساده وساختارسنتی بانکداری واسطهگری نمی‌توانند درعرصه‌های جهانی به تجهیز منابع بپردازند. دربانکداری نوین، بانک‌ها در زمینه‌های مالی غیر بانکی خدمات متعددی به مشتریان ارائه می دهند و ارائه خدمات نوین مانند بانکداری سرمایهگذاری، انجام اموربیمه ومسکن وتولید باعث شده منابع جدیدی به بانک‌ها سرازیر شود ودر واقع دربانکداری نوین، بخش عمده‌ای ازمنابع ازطریق فعالیتهای غیربانکی به دست می‌آید .
▪ درنظام بانکی ایران تجهیز منابع با توجه قوانین بانکداری اسلامی از دو طریق انجام می‌شود:
۱) ازطریق جذب سپرده‌های قرض الحسنه جاری وپس انداز، که منابع مالکانه نامیده می‌شوند.
۲) از طریق جذب سپرده‌های مدت‌دار،که منابع وکالتی نامیده می‌شوند .
▪ دربانکداری نوین ( علاوه برانجام فعالیتهای واسطه‌گری ) عملیات تجهیز منابع مالی ازطریق فعالیتهای در پی آمده انجام می‌گیرد:
۱) جذب منابع مالی ازطریق ایجاد شعبات و واحدهای فرعی درکشورهای خارجی.
۲) انجام فعالیتهای غیربانکی با خرید سازمانهای کارگزاری مانند شرکتهای بیمه وبنگاههای معاملات ملکی .
۳) ارائه خدمات مالی غیربانکی مانند کارگزاری، بیمه، صندوق بازنشستگی، مدیریت داراییها، امور ساختمان و... به مشتریان .
۴) ارائه خدمات به مشتریان خرده پا که نیازبه خدمات مشخصی دارند .
۵) ارئه خدمات به شرکتهای بزرگ و سازمانهای دولتی.
۶) ارائه خدمات مشاوره‌ای درسرمایه‌گذاری، خرید و فروش سهام ومبادله ابزارهای مالی، ارز و مشتقات آن .
۷) تجهیز منابع پولی ازطریق ابزارهای غیر ترازنامه‌ای مانند اعتبارات اسنادی واوراق بهادار مشتقی
مؤلفه‌های تأثیر گذار برتجهیزمنابع پولی در بانکداری نوین در این بخش به اختصار به معرفی مؤلفه‌هایی که موجب افزایش قدرت بانک‌ها درجذب منابع مالی می‌شوند می‌پردازیم. هرچند درایران بعضی ازپارامترها به دلیل ضعف دربازاریابی بانکی ناشناخته باقی مانده‌اند، ولی با بازاریابی بانکی وازطریق تحقیق ونظر خواهی علمی ازکارکنان و مدیران با تجربه درسیستم بانکی ومشتریان بانک‌ها، عوامل مؤثر حتی برای هرشعبه ازیک بانک نیز قابل شناسایی است.
● ۱) فناوری اطلاعات وارتباطات
دربخش بانکداری، نوآوری‌های جدید مانند پول الکترونیکی، پایانه‌های انتقال ودریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری مجازی و بانکداری اینترنتی لحظه‌ای تحول عظیمی رادراین بخش ایجاد کرده‌اند وباعث ارتقای کارایی، بهره‌وری، سرعت دربرقراری ارتباطات وکاهش هزینه‌های عملیاتی برای بانک‌ها شده‌اند. لذا بانک‌ها برای کسب مزیت رقابتی درعرصه‌های بازارهای مالی برای جذب منابع مالی باید ازبانکداری الکترونیکی و تکنولوژی مربوطه استفاده كنند. درایران مهمترین چالشی که بانکداری الکترونیکی با آن روبروست، نبودن فرهنگ استفاده از این تکنولوژی وحاکم بودن تجارت سنتی می‌باشد.
● ۲) مهارتهای نیروی انسانی
دربانک‌ها ومؤسسات مالی بیشترخدمات توسط نیروی انسانی ارائه می‌شود و تجهیز منابع درسطح استانداردهای جهانی، مستلزم داشتن کارکنانی ماهروآموزش دیده است. در بعد فنی، کارکنان باید توانایی استفاده ازتکنولوژی جدید راداشته و در شغل خود حرفه‌ای باشند، دربعد انسانی، کارکنان باید بتوانند به بهترین نحو با مشتریان درتعامل وارتباط باشند ودر بعد ادراکی نیز نیروی انسانی شاغل باید به شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل مشکلات مشتریان بپردازد .
● ۳) تنوع خدمات بانکی
بانک‌ها برای ارائه خدمات نوین ومحصولات جدید نیازبه بازاریابی نوین علمی دارند. شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آنها با بازاریابی نوین امکان پذیر است. دربانکداری نوین، بانک‌ها برای شناسایی مشتریان ونیازهای آنها دست به بازاریابی تک به تک وبازاریابی براساس پایگاه داده‌ها می‌زنند. بازاریابی تک به تک؛ یعنی ایجاد و مدیریت رابطه فردی با تک تک مشتریان. امروزه به دلیل بهره‌گیری ازفناوری رایانه‌ای، بازاریابی تک به تک درمقیاس وسیعی قابل اجرا واقتصادی است. تکنولوژی پایگاه داده‌ها این امکان رابه بانک‌ها می‌دهد که رد تک به تک مشتریان خود را دنبال کنند. بانک فورتیس که بزرگترین بانک بلژیک است دارای یک پایگاه داده‌های غنی است که اطلاعات مشتریان درآن وجود دارد. استفاده بانک ازتکنولوژی جدید داده‌ها به آنان این امکان را داده است که در بازاریابی، موفقیت بیشتری کسب کنند. بنابراین با بازاریابی مناسب و علمی می‌توان استراتژی‌هایی رابه کاربردکه محصول مناسب را در زمان مناسب با ابزاری مناسب به مشتری ارائه دهد. قطعا بدون بازاریابی وشناسایی نیازهای متنوع مشتریان، تجهیزمنابع مالی مطابق استانداردهای جهانی امکان‌پذیر نخواهد بود. .یکی دیگر ازچالشهایی که بانکداری ایران با آن روبروست نداشتن بازاریابی بانکی مناسب است. این نقصان منجر به ارائه خدمات مشابه و یکنواخت بدون توجه به نیازها و خواسته‌های مشتریان می شود.
● ۴) کیفیت خدمات بانکی
خدماتی باکیفیت هستند که بتوانند نیازها وخواسته‌های مشتریان رابرآورده نمایند. اگرخدمتی انتظارات مشتریان رابرآورده سازد ویا فراتر ازآن باشد، دارای کیفیت است. سازمانهایی که به صورت مستمر خدمات با کیفیت ارائه می‌دهند و به حفظ و نگهداری مشتری اهمیت می‌دهند، سازمانهایی مشتری‌مدار هستند. شاید حفظ و نگهداری مشتری، یکی ازمهمترین معیارهای سنجش کیفیت باشد. دربانک‌ها ومؤسسات مالی،عوامل متعددی برکیفیت خدمات بانکی تأثیر می‌گذارند از جمله: میزان نرخ بهره بانکی، سیستم‌های نظارتی و رسیدگی به شکایات، اطلاع‌رسانی دقیق به مشتریان، سرعت ودقت خدمات ارائه شده، انجام به موقع تعهدات توسط موسسه، ادب وتواضع کارکنان دربرخورد بامشتریان و رازداری ومحرم اسراربودن کارکنان درخصوص اطلاعات مشتری که همگی باعث جذب بیشترمنابع مالی می‌شوند.
● ۵) رضایت مشتریان ازکارکنان بانک‌ها و مؤسسات مالی
کارکنان مهمترین سرمایه هرسازمان می‌باشند و در واقع کارکنان پل ارتباطی بین سازمان ومشتریان هستند. سازمانها بااستفاده ازکارکنان به مشتریان خدمات کیفی ارائه می‌نمایند ورضایت مشتری راجلب می‌کنند. بانکها ومؤسسات مالی نیز منابع مالی مورد نیازخود رابامهمترین ابزارشان یعنی کارکنان ازمشتریان اخذ می‌کنند. وجود و بقای یک بانک بستگی به مشتریان آن بانک دارد، اگرمشتریان نباشند بانکی نیزوجود نخواهد داشت و مهمترین مشتریان یک بانک مشتریان داخلی آن، یعنی کارکنان بانک می‌باشند.
بیشترمشتریان بانک‌ها به دلیل بی‌توجهی وبی‌تفاوتی کارکنان با بانک‌ها قطع ارتباط می‌کنند. رضایت مشتریان بانک‌ها به کیفیت خدمات دریافتی کارکنان بانک بستگی دارد وقابلیت خدمت رسانی کارکنان نیز به کیفیت خدمات داخلی سازمان وابسته است.کیفیت خدمات داخلی نیز به معنی رضایت کارکنان ازخدمات دریافتی ازسازمان است.
● ۶) مطلوبیت محیط داخلی بانک‌ها و مؤسسات مالی
یک محیط خوب، می‌تواند بر رشد ارزشهای كاركنان وافزایش توان وبهره‌وری آنان اثرگذار باشد.بامتنوع شدن فعالیتهای بانکی، سازماندهی محیط کار و ایجاد محیطی آرام وبهره‌ور در سازمانها به صورتی که منجربه فعال شدن بیشترنیروی انسانی، شادابی آنها، کاهش افسردگیها، رشد خدمات مثبت ودرنهایت دستیابی به بهره‌وری مورد نظر شود، ضروری به نظر می‌رسد. در بانکداری نوین این امر از دغدغه‌های مدیران اجرایی ومدیران ارشد بانک‌ها می‌باشد. بانک‌ها برای جذب بیشترمنابع مالی مشتریان می‌بایست به محیطهای کاری مناسب که دارای شاخصهای محیط کاری از نظر فیزیکی، روانی واجتماعی باشد مجهز شوند .
● ۷) مطلوبیت محل استقرارمکانی بانک‌ها و مؤسسات مالی
باتوجه به افزایش وشدت رقابت، ارائه خدمات در مکان ومحل‌های مورد نظر مشتریان عاملی تعیین‌کننده درجذب ونگهداری مشتریان است. به همین دلیل امروزه بانک‌ها ودیگرسازمانهای خدماتی به ایجاد شعب درمناطق مختلف پرداخته‌اند تا ضمن ارائه خدماتی بهتر، حوزه وسیعتری را تحت پوشش قراردهند.مکان استقرارشعب بانک‌ها ومؤسسات مالی، محرکی مهم در جذب مشتریان است و بازاریابان بانکی باید آن را به دقت مورد بررسی وارزیابی قراردهند. بنابراین بانک‌ها برای احداث شعب نیازبه ارزیابی علمی و امکان‌سنجی دقیق دارند وبرای اماکن فعلی نیز باید بازاریابی بانکی به عمل آید. واقع شدن شعب یک بانک درفاصله مکانی وزمانی مناسب، استقرارشعب یک بانک دراماکن مهمی مانند شهرکهای صنعتی ومسکونی و اماکن تجاری و استقرارشعب درنزدیکی پارکینگ‌های عمومی ازجمله پارامترهایی هستند که برسپرده‌گذاری مشتریان دربانک‌ها تأثیر می‌گذارند.
● سؤال اصلی تحقیق
سؤال اصلی دراین تحقیق عبارت است از: "آیا بین موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها در جذب منابع مالی و مؤلفه‌های تأثیرگذار برتجهیزمنابع مالی رابطه وجود دارد ؟)"● فرضیه‌های تحقیق
به منظورپاسخ دادن منطقی به سؤال اصلی تحقیق، فرضیه‌های ذیل به عنوان فرضیه‌های تحقیق مطرح می‌شوند:
۱) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها در جذب منابع مالی ومیزان استفاده ازفناوری اطلاعات وارتباطات، رابطه وجود دارد.
۲) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان مهارت نیروی انسانی، رابطه وجوددارد.
۳) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان تنوع خدمات بانکی، رابطه وجود دارد.
۴) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان کیفیت خدمات بانکی، رابطه وجوددارد.
۵) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی ومیزان رضایت مشتریان ازکارکنان، رابطه وجود دارد.
۶) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی و میزان مطلوبیت محیط داخلی شعب، رابطه وجود دارد.
۷) بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی و میزان مطلوبیت محل استقرارشعب، رابطه وجود دارد.
● هدف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق، پاسخگویی به سؤالات تحقیق ازطریق آزمون آنها وتعیین میزان تأثیرونوع رابطه مؤلفه‌های تحقیق باموفقیت
مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی است.
● روش تحقیق
روش تحقیق دراین پژوهش ازآنجا که به بررسی وضع موجود می‌پردازد، درقلمرو تحقیقات توصیفی قرار دارد وازآنجا که به بررسی رابطه بین موفقیت بانک‌ها ومؤسسات مالی درجذب منابع پولی وعوامل تأثیرگذاربرتجهیز منابع مالی می‌پردازد، از نوع همبستگی است. ازطرفی دیگربا توجه به این که تجزیه وتحلیل اطلاعات مربوط به رشد منابع مالی سال جاری شعب موسسه مالی و اعتباری انصار نسبت به منابع مالی سال گذشته انجام می‌شود وسپس براساس این اطلاعات محقق به مقایسه مؤلفه‌های تأثیرگذاربرتجهیز منابع مالی در دودسته ازشعب موفق وناموفق می‌پردازد، تحقیق از نوع علیّ ـ مقایسه‌ای است.
● جامعه آماری تحقیق
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مشتریان فعال شعب موسسه مالی واعتباری انصار درسطح شهراصفهان است.
● تعیین حجم نمونه وروش نمونه‌گیری
به منظورتعیین حجم نمونه دراین پژوهش با توجه به عدم دسترسی به واریانس صفت مورد مطالعه ابتدا بااستفاده ازنتایج ۳۰ پرسشنامه مقدماتی واریانس برآورد شد وسپس با توجه به بزرگ بودن
حجم جامعه آماری ( ۱۰۵۳۸۳)، بااستفاده ازفرمول کوکران باسطح اطمینان ۹۵ درصد حجم نمونه تعیین ومحاسبه شده است.
که درآن:
n= حجم نمونه ،t درسطح اطمینان ۹۵% = ۹۶/۱ ، p = وجود صفت، q= عدم وجود صفت وd دقت احتمالی مطلوب می‌باشد.
حجم نمونه مورد نیاز دراین پژوهش ۲۹۵ می‌باشد. باتوجه به اینکه تعداد شعب مؤسسه مالی و اعتباری انصار درسطح شهر اصفهان ۱۵ شعبه است، ابتدا بااستفاده ازاطلاعات جمع آوری شده درمورد جذب منابع مالی در شعب شهراصفهان وتجزیه و تحلیل اطلاعات، شعب مؤسسه به دو دسته موفق و ناموفق تقسیم شد. ازتعداد ۲۹۵ عدد پرسشنامه توزیع شده بین شعب موفق وناموفق تعداد ۲۸۱ پرسشنامه جمع‌آوری شد که نرخ بازگشت پرسشنامه ۹۵% می‌باشد.
● تجزیه وتحلیل داده‌ها واطلاعات
در این پژوهش، برای آن که بتوان ارتباط بین موفقیت مؤسسات مالی و بانک‌ها درجذب منابع مالی ومؤلفه‌های مؤثربرتجهیز منابع مالی را مشخص نمود می‌باست متغیرهای مربوطه اندازه‌گیری می‌شد. متغیرهای مستقل، یعنی عوامل مؤثربرموفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی به وسیله پرسشنامه بررسی ومیزان تأثیر آنها مشخص شد. ولی برای اندازه‌گیری متغیر وابسته ازاطلاعات مربوط به منابع مالی زمان تحقیق (سال جاری) نسبت به اطلاعات پایان سال مالی گذشته استفاده شد. وباتوجه به اینکه روند رشد منابع دربعضی ازشعب بیشترازرشد مورد انتظاربود ودربعضی ازشعب روند رشد منابع ازرشد مورد انتظارکمتربود، شعب موسسه انصار به ترتیب به دو دسته شعب موفق درجذب منابع مالی وشعب ناموفق در جذب منابع مالی تقسیم شدند. شعب شماره ۱ تا ۸ که رشد منابع مالی آنها دارای شیب مثبت بود به ترتیب شماره به عنوان شعب موفق وشعب ۹ تا ۱۵ که رشد منابع آنها دارای شیب منفی بود به ترتیب شماره به عنوان شعب ناموفق تعیین شدند.باتوجه به اطلاعات به دست آمده برای اندازه‌گیری مؤلفه‌های تحقیق، پرسشنامه‌ها بین مشتریان فعال شعب موفق وناموفق درجذب منابع مالی تقسیم شدند وسپس با استفاده ازآماراستنباطی ابتدا به مقایسه مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تجهیزمنابع مالی در دو دسته شعب موفق وناموفق پرداخته شد وسپس رابطه بین مؤلفه‌های تأثیرگذاردرتجهیز منابع مالی ومیزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع پولی مورد بررسی قرار گرفت.
● مقایسه میانگین امتیازات فرضیه‌های تحقیق بین شعب موفق وناموفق
براساس یافته‌های t مشاهده شده درسطح ۰۱/۰P £ درتمامی فرضیه‌های تحقیق معنادار بوده است، بنابراین بین میزان به کارگیری مؤلفه‌های تحقیق درشعب موفق وناموفق تفاوت وجود دارد. به عبارت دیگر میزان به کارگیری مؤلفه‌ها درشعب موفق بیشترازشعب ناموفق بوده است.
● آزمون فرضیه های تحقیق
براساس ضریب همبستگی پیرسون واسپیرمن بین میزان موفقیت مؤسسات مالی و بانک‌ها در جذب منابع مالی (متغیروابسته) و متغیرهای مستقل تحقیق برای فرضیه‌های ۱ تا ۵ درسطح ۰۱/۰P £ معناداربوده است و برای فرضیه‌های ۶ و ۷ درسطح ۰۵/۰P £ معنا دار بوده است. بنا براین بین میزان موفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع مالی و مؤلفه‌های تأثیرگذار برتجهیز منابع پولی رابطه وجود دارد، لذا کلیه فرضیه‌های تحقیق تائید شدند.
● نتیجه‌گیری
نتایج حاصل ازتجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده دراین پژوهش به طورکلی نشان می‌دهد که مؤلفه‌های تأثیرگذاربرتجهیزمنابع مالی برموفقیت مؤسسات مالی وبانک‌ها درجذب منابع پولی تأثیرداشته‌اند. همچنین نتایج حاصله نشان می‌دهد که شعب موفق درجذب منابع مالی نسبت به شعب ناموفق درجذب منابع مالی به مؤلفه‌های تأثیرگذاردرتجهیزمنابع مالی بیشتراهمیت داده‌اند و بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بین اهمیت دادن و
استفاده بهینه بانک ها ومؤسسات مالی ازمؤلفه‌های تأثیرگذاردرتجهیزمنابع پولی وموفقیت مؤسسات مالی و بانک‌ها درجذب منابع مالی، رابطه معنادار وجود دارد. در نهایت با توجه به بررسیهای به عمل آمده توسط محقق از وب سایت‌ها، مجلات، مقالات و كتب داخلی و خارجی این نتیجه حاصل شد كه مؤسسات مالی و بانكها در ایران در زمینه استفاده از خدمات بانكداری الكترونیكی با محدودیتهای عمده‌ای مواجهند كه مهمترین آنها ضعف فرهنگی مردم در استفاده از خدمات الكترونیكی است. همچنین به دلیل عدم نظارت و كنترل بر عملكرد كاركنان اصولاً نیروی انسانی كه در سیستم بانكی، بخصوص در قسمت صف، خدمات ارائه می‌نمایند مهارتهای لازم را ندارند. در بحث تنوع خدمات نیز در سیستم بانكی ایران بیشتر خدمات متداول بانكی انجام می شود و خدمات مالی دیگر كه مورد نیاز مشتریان باشد در بانك‌ها انجام نمی‌شود. كیفیت خدمات ارائه شده در نظام بانكی مطابق استانداردهای جهانی نیست و پایین بودن كیفیت خدمات باعث شده كه بانكهای ایرانی اصولاٌ سازمانهای مشتری مداری نباشند. به كاركنانی كه در سیستم بانكی فعالیت می‌كنند با توجه به اینكه با وجه نقد سروكار دارند و مهمترین ابزار برای جذب منابع می‌باشند، رسیدگی لازم نشده و همین امر باعث شده است كه آنها بعضاٌ نتوانند خدمات شایسته و ارزنده ارائه نمایند. همچنین از لحاظ محل استقرار شعب و محیط داخلی شعب بازاریابی لازم به صورت علمی به عمل نیامده، بنابراین در كل می‌توان گفت سیستم بانكی كشور نتوانسته نیازها و خواسته‌های مردم را تأمین كند.
● پیشنهادها
نتایج تحقیق نشان می‌دهد كه مؤلفه‌های تأثیرگذار (فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت نیروی انسانی، تنوع خدمات، كیفیت خدمات، رضایت مشتریان از كاركنان، محیط داخلی شعب و محل استقرار شعب) بر تجهیزمنابع مالی، در موفقیت شعب مؤسسه مالی واعتباری انصار برای جذب منابع مالی، نقش مؤثری داشتهاند.
▪ در این رابطه پیشنهادهایی در ۲ بخش ارائه می شود:
الف) پیشنهادهای كاربردی برای کلیه مؤسسات مالی و بانک‌ها
۱) مؤسسات مالی تمامی شعب خود را به فناوری بانكداری الكترونیكی از جمله دستگاههای خودپرداز، بانكداری برخط((online و شبكه‌های داخلی و خارجی مجهز نمایند.
۲) بهتر است مؤسسات مالی در هنگام گزینش نیرو، به شایستگی نیروی انسانی از لحاظ فنی، رفتاری، وضعیت ظاهری و تحصیلات مرتبط اهمیت بدهند.
۳) اگر مؤسسات مالی به آموزش نیروهای شعب در بحث برخورد با مشتریان، شناسایی خواسته‌ها و نیازهای مشتریان و حل مشكلات آنها بپردازند، می‌توانند مشتریان بیشتر و در نتیجه منابع مالی بیشتری را به سمت خود جلب كنند.
۴) مؤسسات مالی با فراهم آوردن امكان افتتاح حسابهای متنوع مانند پس اندازهای تأمین آتیه، مسكن جوانان و سایر حسابها بر اساس نیاز مشتریان، می‌توانند گامی مؤثر در جهت جلب رضایت مشتریان بردارند.
۵) مؤسسات مالی تدابیری اتخاذ نمایند كه شعب آنها بعدازظهرها نیز بتوانند خدمات لازم را به مشتریان ارائه دهند.
۶) مؤسسات مالی با انجام فعالیتهای مالی غیربانكی مانند سرمایهگذاری در بخشهای تولید، مسكن، بیمه و خرید و فروش سهام و... می‌توانند سود بیشتری كسب كنند.
۷) مؤسسات مالی می‌توانند به اعطای تسهیلات متنوع از لحاظ مبلغ، مدت بازپرداخت و بر حسب نوع نیاز مشتری اقدام كنند.
۸) مؤسسه انصار در شعبی كه در جذب منابع ناموفق بوده‌اند از كاركنان شادابتر و با انگیزهتر استفاده نماید.
۹) مؤسسات مالی طی یك برنامه كارسنجی و علمی، حجم كار كاركنان شعب را با تعداد كاركنان شعب مورد ارزیابی قرار دهند و در صورت وجود عدم تناسب، نیروی انسانی مربوطه تأمین شود تا رضایت مشتریان جلب گردد.
۱۰) مؤسسات مالی می‌توانند با آموزش مدیران و مسئولان شعب، فرهنگ مشاركت و كار گروهی را در شعب ترویج كنند.
۱۱) مؤسسات مالی در پرداخت حقوق و مزایا و امكانات رفاهی به كاركنان، استانداردهای جهانی را بررسی كرده و الگو قرار دهند.
۱۲) مؤسسات مالی بهتر است به نظافت و آراستگی نمای بیرونی ساختمان شعب، امكانات رفاهی برای مشتریان و وضعیت داخلی شعب، بیشتر اهمیت بدهند.
۱۳) مؤسسات مالی با مدنظر قرار دادن استانداردهای جهانی مطلوبیت محیط داخلی شعب را از نظر روانی، اجتماعی و فیزیكی بالا ببرند.
۱۴) مؤسسات مالی می‌توانند حداقل برای مشتریان خاص، امكانات پاركینگ اتومبیل فراهم كنند.
۱۵) بهتر است مؤسسات مالی برای اماكن فعلی شعب خود ارزیابی علمی انجام دهند و در صورت نیاز، به تغییر مكان شعب خود اقدام كنند.
ب ) سایر پیشنهادها
▪ پیشنهادهای در پی آمده به طور كلی برای ایجاد تغییرات و اصلاحات در نظام بانكی كشور ارائه میشود:
۱) قوانین و مقررات فعلی نظام بانكی كشور می‌بایست اصلاح شود و برای بانكهای خصوصی و مؤسسات مالی غیربانكی، قوانین و مقررات جداگانه تهیه گردد.
۲) با بسترسازی، فرهنگسازی و رفع محدودیتهای موجود، نظام بانكی كشور میتواند برای استفاده مردم از بانكداری الكترونیكی مطابق استانداردهای جهانی برنامهریزی كند.
۳) در نظام بانكی كشور تدابیری اتخاذ شود تا بانك‌ها و مؤسسات مالی به سمت انجام و توسعه فعالیتهای مالی غیربانكی روی آورند.
۴) نظام بانكی كشور می‌تواند به ترویج فرهنگ مشتری گرایی در بانكها و مؤسسات مالی بپردازد، به نحوی كه بانك‌ها و مؤسسات مالی موظف باشند پاسخگوی انتظارات و نیازهای منطقی مشتریان باشند.
۵) نظام بانكی كشور باید برای ارائه خدمات متناسب با استانداردهای جهانی از بازاریابی بانكی استفاده كند.

محسن یزدانی دهنوی
این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد نویسنده به راهنمایی دكتر هوشنگ شجری دانشیار دانشگاه اصفهان است.

منبع : فصلنامه مدیرساز