قصاص

● کیفیت قصاص
▪ آیه شریفه اول :
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَیْكُمُ الْقِصَاصُ فِی الْقَتْلَی الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَی بِالأُنثَی فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَهٌٔ فَمَنِ اعْتَدَی بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ ( . بقره آیه ۱۷۸
ای افرادی كه ایمان آورده‏اید! حكم قصاص در مورد كشتگان‏، بر شما نوشته شده است‏: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده‏، و زن در برابر زن‏، پس اگر كسی از سوی برادر [دینی‏] خود، چیزی به او بخشیده شود، [و حكم قصاص او، تبدیل به خونبها گردد،] باید از راه پسندیده پیروی كند. [و صاحب خون‏، حال پرداخت كننده دیه را در نظر بگیرد.] و او [= قاتل‏] نیز، به نیكی دیه را [به ولی مقتول‏] بپردازد؛ [و در آن‏، مسامحه نكند.] این‏، تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگار شما! و كسی كه بعد از آن‏، تجاوز كند، عذاب دردناكی خواهد داشت‏.
● مقابله به مثل یا بخشش
▪ آیه شریفه دوم :
وَكَتَبْنَا عَلَیْهِمْ فِیهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَیْنَ بِالْعَیْنِ وَالأَنفَ بِالأَنفِ وَالأُذُنَ بِالأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَهٌٔ لَّهُ وَمَن لَّمْ یَحْكُم بِمَا أنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ( . مائده آیه ۴۵
و بر آنها [= بنی اسرائیل‏] در آن [= تورات‏]، مقرر داشتیم كه جان در مقابل جان‏، و چشم در مقابل چشم‏، و بینی در برابر بینی‏، و گوش در مقابل گوش‏، و دندان در برابر دندان می‏باشد؛ و هر زخمی‏، قصاص دارد؛ و اگر كسی آن را ببخشد [و از قصاص‏، صرف‏نظر كند]، كفاره [گناهان‏] او محسوب می‏شود؛ و هر كس به احكامی كه خدا نازل كرده حكم نكند، ستمگر است‏.
● کیفیت و زمان قصاص
▪ آیه شریفه سوم :
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَی عَلَیْكُمْ فَاعْتَدُواْ عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَی عَلَیْكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ ( . بقره آیه ۱۹۴
ماهِ حرام‏، در برابر ماهِ حرام‏! [اگر دشمنان‏، احترام آن را شكستند، و در آن با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل كنید.] و تمام حرامها، [قابلِ‏] قصاص است‏. و [به طور كلّی‏] هر كس به شما تجاوز كرد، همانند آن بر او تعدّی كنید! و از خدا بپرهیزید [و زیاده روی ننمایید]! و بدانید خدا با پرهیزكاران است‏!
● قتل بدون دلیل
▪ آیه شریفه چهارم :
مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا وَلَقَدْ جَاء تْهُمْ رُسُلُنَا بِالبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِیرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِكَ فِی الأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ( . مائده آیه ۳۲
به همین جهت‏، بر بنی اسرائیل مقرّر داشتیم كه هر كس‏، انسانی را بدون ارتكاب قتل یا فساد در روی زمین بكشد، چنان است كه گویی همه انسانها را كشته‏؛ و هر كس‏، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است كه گویی همه مردم را زنده كرده است‏. و رسولان ما، دلایل روشن برای بنی اسرائیل آوردند، اما بسیاری از آنها، پس از آن در روی زمین‏، تعدّی و اسراف كردند.

منبع : مرکز جهانی اطلاع رسانی آل بیت