برنامه‌ریزی استراتژیک

● مدیریت استراتژیک چیست؟
هنر و علم تدوین ، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه‌ای چندگانه‌ای که سازمان را قادر می‌سازد به هدفهای بلندمدت خود دست یابد
● مراحل مدیریت استراتژیک :
▪ تدوین استراتژیها (برنامه‌ریزی)
▪ اجرای استراتژیها
▪ ارزیابی استراتژیها
● مزایای برنامه‌ریزی استراتژیک :
۱) پیش‌بینی مشکلات احتمالی
۲) علاقه‌ مندکردن مدیران به سازمان
۳) پیش‌بینی تغییرات و پیشنهاد عکس‌العملهای لازم
۴) روشن کردن هدفهای واقعی سازمان
۵) تبیین بسترهای مناسب برای دستیابی به اهداف
۶) ایجاد درک روشنی از وضعیت سازمان
۷) شناخت فرصتها و تهدیدات آتی
۸) هدفمند کردن مدیریت
۹) ارائه روشی برای ارزیابی مداوم عملکرد
۱۰) اولویت‌بندی فعالیتها برای تخصیص منابع
۱۱) هماهنگ کردن قسمتها در راستای اهداف مشخص
● مأموریت سازمان :
جملات و عباراتی که اهداف نهایی سازمان، فلسفه وجودی، ارزشهای حاکم بر سازمان و نحوه پاسخگویی به نیاز مخاطبین را مشخص می‌کند. علاوه براین، اختلافات درون سازمانی را مرتفع ساخته و بستر بحثها و فعالیتهای سازنده مؤثر را هموار می‌کند.
توافق بر سر مأموریت سازمان تمام فعالیتهای أن را همسو می‌سازد و انگیزش و توجه مخاطبین سازمان خصوصاً کارکنان آن را افزایش می‌دهد.
بیانیه مأموریت بیانگر چشم‌اندازهای بلندمدت سازمان است در قالب آنچه که می‌خواهد باشد و کسانی که می‌خواهد به آنها خدماتی را ارائه نماید.
مأموریت سازمانی مبنای اولویتها، استراتژیها، برنامه‌ها و وظایف کاری است و تفاوت ما با سازمانهای مشابه را نشان می‌دهد.
بیانیه مأموریت سازمان باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
سازمان را آنگونه که هست و آنچه که در نظر دارد بشود معرفی نماید.
به اندازه‌ای محدود باشد که برخی از فعالیتها را حذف نموده و به اندازه ای وسیع باشد که اجازه رشد خلاقیت و نوآوری بدهد.
سازمان را از سایر سازمانها متمایز نماید.
به عنوان چارچوبی عمل کند که بتوان بوسیله آن فعالیتهای کنونی و آینده را ارزیابی کرد.
● بررسی عوامل خارجی :
شناسایی و ارزیابی روندها و رویدادهای خارج از کنترل سازمان جهت تدوین استراتژیهای مناسب مواجهه با آنها.
عوامل خارجی به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
▪ فرصتها :
تحولات و روندهای خارجی که استفاده از آنها باعث ایجاد مزیت قابل ملاحظه‌ای برای سازمان می‌شود.
▪ تهدیدها:
شرایط و تحولات خارجی که بروز آنها موجب ایجاد فشارها و مشکلاتی برای سازمان می‌گردد
عوامل داخلی به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
▪ نقاط قوت :
تواناییها و استعدادهای داخلی که بکارگیری آنها باعث ایجاد مزیت قابل ملاحظه‌ای برای سازمان می‌شود.
▪ نقاط ضعف :
مشکلات و کمبودهایی که وجود آنها باعث ایجاد فشارها و مشکلاتی برای سازمان می‌گردد.
● استخراج استراتژیها :
در این مرحله باید مجموعه‌ای از استراتژیها خلق کرد که سازمان و عوامل داخلی آن را به نحوه مؤثر با عوامل خارجی مرتبط سازد.
▪ استراتژی :
مقایسه‌ای که سازمان بین مهارتها و منابع داخلی و فرصتها و ریسکها می‌نماید.
▪ استراتژی :
شکلی از اهداف، سیاستها، برنامه‌ها، اقدامات، تصمیمات یا تخصیص منابع که تعریف می‌کنند سازمان چیست و چه می‌کند.
▪ استراتژی :
مسیر و روش رسیدن به اهداف سازمان
مهمترین ابزار برای استخراج استراتژیها است :
SWOTماتریس
● تعیین برنامه‌ها :
اگر فرض کنیم که استراتژیها مسیرهای رسیدن به هدف هستند، برنامه‌ها را می‌توان گامهایی دانست که در طول این مسیرها برداشته می‌شود. به عبارت دیگر استراتژیها برای عملی شدن نیازمند ترجمه به زبان طرحها و اقدامات اجرایی هستند که مدیران بتوانند از این طریق وظیفه خود را تشخیص داده و اجرا نمایند. برای هر استراتژی تعدادی برنامه پیشنهاد می‌شود که می‌تواند به صورت فعالیتهای اجرایی، تحقیقاتی، اداری مالی و پشتیبانی وباشد.
● تعیین اهداف کمی :
در مرحله بعد برای هریک از برنامه‌ها بایستی هدف مقداری و مشخصی را تعیین نمود و مراحل و هزینه‌ها و منافع برنامه‌ها را نیز مشخص کرد. این امر خود یک روش سلسله مراتبی است.

منبع : سایت تخصصی مهندسین صنایع ایران