راه‌اندازی یک ISP

قبل از هر چیز باید فهمید ISP چیست؟ ISP مخفف Internet Service Provider و به معنای تأمین‌كننده خدمات اینترنت است.خوب، پس باید ببینیم خدمات اینترنت شامل چه چیزهایی است. همان‌طور كه حدس می‌زنید و یا قبلاً به آن فكر كرده‌اید، خدمات اینترنتی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
▪ (ثبت دامنه) Domain Registration (میزبانی) Hosting
▪ (طراحی وب‌سایت) Web Design
▪ (اتصال به اینترنت) Internet Connection
در ادامه به طور مختصر، مفهوم هریك از این موارد را با هم دنبال می‌كنیم.
۱) ثبت دامنه (Domain Registration)
مفهوم دامنه را نیز در شماره‌های قبلی به‌طور مفصل گفته بودیم، مثلاً netmag.ir یك دامنه است. یكی از خدمات یك ISP ثبت دامنه‌های مورد نظر شماست كه البته این كار می‌تواند توسط خود شما و به صورت مستقیم هم انجام پذیرد. در سایت‌هایی نظیر register.com و domain.com می‌توانید از اینكه سایت مورد نظر شما قبلاً توسط شخص دیگری ثبت شده است یا خیر، مطلع شوید.
۲) میزبانی (Hosting)
بعد از ثبت یك دامنه نیاز به فضایی است تا مطالبی را كه می‌خواهیم در سایت مورد نظرمان ارائه كنیم، در آن فضا نگهداری كنیم. همان‌طور كه در شماره‌های قبلی نیز گفتیم یك صفحه از وب‌سایت در یك فایل ذخیره می‌شود كه این فایل بایستی در جایی ذخیره شود.
ارائه این مكان كه جهت ضبط فایل‌های سایت شما مورد نیاز است، یكی دیگر از خدماتی است كه ISP تحت عنوان Hosting، ارائه می‌كند. این كار معمولاً به این صورت انجام می‌پذیرد كه ISP یك قسمت از هارد كامپیوتری را كه با سرعت مناسب (سرعت‌هایی بالای ۱۰ Mbps) به اینترنت متصل است، به سایت شما اختصاص می‌دهد، مثلاً یك Subdirectory روی هارددیسك به نام سایت شما ایجاد می‌شود.
۳) طراحی وب‌سایت (Web Design)
شما می‌توانید طراحی و دكوراسیون داخلی منزل، محل كار و یا مغازه خود را شخصاً انجام داده و یا آن را به افراد متخصص و حرفه‌ای این كار بسپارید. وب‌سایت شما هم همان محل كار مجازی شماست. در واقع فروشگاهی مجازی در دنیای مجازی برای ارائه محصولات شما و یا كتابخانه‌ای مجازی برای قراردادن كتاب‌ها و مقالات خود به صورت الكترونیك و یا ... یك ISP می‌تواند با بهره‌گیری از برنامه‌نویسان و طراحان مجرب به شما در طراحی وب‌سایت‌تان كمك كند.
۴) اتصال به اینترنت (Internet Connection)
این بخش شاید جزو مهم‌ترین خدمات یك ISP است، اینكه چگونه یك ISP می‌تواند شما را به اینترنت وصل كند. اتصال كاربران به اینترنت می‌تواند به طرق مختلفی توسط ISPها انجام شود:
۱) خطوط تلفن یا Dial Up:
این همان روشی است كه همگی ما با آن آشنایی داریم. یعنی داشتن یك Username و Password به همراه یك خط تلفن، یك مودم و یك كامپیوتر. از آنجا كه در این روش با شماره‌گیری تلفن به ISP متصل می‌شوید، به آن Dial Up یا شماره‌گیری می‌گویند.
در این مقاله قصد داریم تا این روش را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم تا شما به نحوه اتصال خود به اینترنت بیشتر آشنا شوید.
۲) DSL یا خطوط اینترنت اختصاصی:
این روش خود شامل روش‌های مختلفی نظیر:
▪ ADSL:
در این روش كه در ایران به خطوط اینترنت پرسرعت مشهور است، با استفاده از یك خط تلفن ولی بدون نیاز به شماره‌گیری به اینترنت وصل می‌شوید. از آنجایی كه در این روش فاصله بین مشتری و ISP به نسبت كم است، لذا ISP می‌تواند با بهره‌گیری از دستگاهی به نام Splitter یا جداكننده به طور همزمان سرویس اینترنت و تلفن را روی یك خط تلفن به شما تحویل دهد.
▪ HDSL:
در این روش شما به وسیله یك خط اختصاصی (Leased Line) به ISP وصل می‌شوید. معمولاً بسته به فاصله شما تا ISP مورد نظر، مقاومت این خط اختصاصی كم و زیاد می‌شود. با كم و زیاد شدن مقاومت این خط، میزان اینترنت قابل بهره‌گیری از این خط كم و زیاد می‌شود. این روش معمولاً برای اتصال ISPهای كوچك‌تر به ISPهای بزرگ‌تر و یا مراكز اداری كه نیاز به اینترنت اختصاصی و پرسرعت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳) اتصال بی‌سیم- Wireless:
در این روش محیط انتقال (Media) هوا خواهد بود. برخلاف ۳ روش قبل كه محیط انتقال سیم مسی بود. در واقع این تنها فرق بین روش Wireless و xDSL است.
روش‌های دیگری نظیر SHDSL یا G.SHDSL و ... نیز وجود دارد كه در این مقاله مجالی برای پرداختن به آنها نیست.
۴) Satellite یا ماهواره:
با داشتن یك آنتن ماهواره و لوازم جانبی مورد نیاز، می‌توان از طریق ماهواره‌هایی كه هم‌سرعت زمین حركت می‌كنند، به هر نقطه از دنیا وصل شد.
۵) Fiber Optic یا فیبر نوری:
با توجه به سرعت بالای نور و قابلیت فیبرهای نوری در جابه‌جایی نور از جایی به جای دیگر و بهره‌گیری از فركانس نور به عنوان حامل (Carrier) اطلاعات مورد نظر، از فیبرنوری به عنوان یكی از راه‌های فوق‌العاده پرسرعت (سرعت‌های بالای ۱۰۰ Mbps و ۱ Gbps) به اینترنت استفاده می‌شود.
قابل ذكر است، در دنیا به شركتی كه تمامی این سرویس‌ها را ارائه می‌دهد اصطلاحاً ISP گفته می‌شود، اما در ایران برای هر یك از این خدمات اصطلاحات خاصی در نظر گرفته شده است! در این مقاله منظور ما از ISP همان مفهوم كلی ISP در دنیا است.
● نحوه كار یك ISP برای ارائه خدمات Dial Up
این قسمت شامل دو بخش سخت‌افزار و نرم‌افزار است كه ابتدا به سخت‌افزارهای مورد نیاز خواهیم پرداخت:
۱) سخت‌افزار
كامپیوتر خود را در نظر بگیرید. حالا در نظر بگیرید وقتی كه می‌خواهید به اینترنت وصل شوید چه می‌كنید؟
بله، ابتدا Username و Password را در پنجره Dial Up وارد می‌كنید و سپس شماره تلفن و در انتها كلیك بر روی Connect.
گوشی تلفن توسط مودم برداشته می‌شود، تق تق، تق تق تق و .... شماره تلفن ISP توسط مودم گرفته می‌شود بعد یك سری صداهای عجیب و غریب، قیژ، ویژژژ، قیژژژ .......
خوب این صداهای عجیب و غریب چیست؟ بله، درست حدس زدید، یك جور سلام و علیك بین مودم‌هاست، به عبارتی دیگر، این صداهای عجیب و غریب یعنی "سلام، حالت چطوره و ... " همان‌طور كه وقتی شما می‌خواهید با دوستتان تلفنی صحبت كنید نیاز است تا دوست شما هم تلفن داشته باشد، برای اینكه دو تا كامپیوتر با هم صحبت كنند نیز نیاز به دو عدد مودم است، اما چنانچه می‌دانید ISP شما فقط به شما سرویس نمی‌دهد و در زمانی كه شما به ISP خود وصل هستید چندین و چند مشترك دیگر هم به طور همزمان به ISP وصل هستند، پس كامپیوتر ISP باید به شكل زیر باشد.
▪ نكته: چنانچه می‌بینید یك ISP دارای خطوط تلفن زیادی باید باشد. اما چرا شما همیشه یك تلفن را می‌گیرید، بله، درست است، شما همیشه به یك سر شماره زنگ می‌زنید كه دارای سرویس "روتاری" است. یعنی اگر خط مورد نظر اشغال باشد، به طور خودكار شما بر روی خط بعدی انتقال خواهید یافت. این خطوط می‌توانند خطوط تلفن معمولی و یا خطوط E۱ باشند.
وقتی با خطوط تلفن معمولی به ISP وصل می‌شوید حداكثر سرعت رد و بدل شدن اطلاعات معادل ۶/۳۳ كیلو بیت بر ثانیه است ولی وقتی به شماره E۱ وصل می‌شوید، این عدد به طور اسمی معادل ۵۶ كیلو بیت بر ثانیه است كه البته خیلی مواقع بیشتر از ۵۲K نخواهد بود.
خب حالا اگر یك ISP بخواهد به طور همزمان به مثلاً ۹۶ نفر سرویس دهد، چگونه می‌تواند ۹۶ عدد مودم را در كامپیوترش جا دهد؟!جواب این سؤال، استفاده از Multiport است. مالتی پورت می‌تواند جای اضافی برای قراردادن و اتصال مودم‌ها به كامپیوتر ISP را تأمین كند.
اما ببینیم ISP ما با ۹۶ خط برای جوابگویی همزمان به ۹۶ نفر باید چند عدد كامپیوتر، Multiport و مودم داشته باشد. این ISP اگر از Multiportهای ۱۶ پورت استفاده كند (یعنی ۱۶ مودم خارجی -External- می‌تواند به طورهمزمان به آن وصل شود و هر كامپیوتر ۳ عدد Slot خالی داشته باشد (Slot به شیارهایی روی مادربرد می‌گویند كه كارت‌های اضافی نظیر كارت صدا، كارت تصویر، مودم داخلی یا اینترنال در آن قرار می‌گیرد.) برای تأمین ۹۶ خط نیاز به ۲ عدد كامپیوتر، ۶ عدد Multiport و ۹۶ عدد مودم خارجی خواهد داشت.
حال اگر ISP ما بخواهد ۲۰۰ یا ۳۰۰ یا ۵۰۰ مشترك را به طور همزمان سرویس دهد، چه خواهد شد؟!
بله، اطاقی به وسعت ۶ متر مربع لازم خواهد بود تا در آن مودم‌ها و كامپیوترهای سرویس‌دهنده را جا دهیم. اما یعنی روش دیگری وجود ندارد؟ چرا، مسلماً وجود دارد. آن هم استفاده از كامپیوترهای مخصوص سرویس‌دهی است. كامپیوترهایی كه ما از آن استفاده می‌كنیم "همه منظوره" است، یعنی هر كاری كه بخواهیم می‌توانیم با آن انجام دهیم ولی برای یك كار بخصوص كامپیوترهای بخصوص ساخته شده است. برای كار مورد نظر ما هم كامپیوترهای مخصوص كه به آن Access Server و یا نوعی Router می‌گویند ساخته شده است.
در این Access Serverها و یا Routerها مولتی‌پورت به همراه مودم‌های مربوطه از قبل تعبیه شده و نیازی به استفاده از مودم‌های اضافه و یا مولتی‌پورت نیست.
و اگر ISP ما از خطوط E۱ استفاده كند:
چنانچه از همان ابتدا در اشكال مختلف دیدید، به كامپیوترها و یا Access Serverهای ISP ما خطی به عنوان اینترنت وصل است. این خط می‌تواند به یكی از طرق xDSL، Satellite و یا Fiber Optic تأمین شده باشد كه فعلاً با آن كاری نخواهیم داشت، فقط در همین حد بدانید كه برای دریافت اینترنت از هر یك از طرق فوق نیاز به دستگاه‌هایی خاص خواهیم داشت، برای xDSL مودم‌های DSL، برای Satellite، به تعدادی Satellite Modem به همراه یك روتر اضافی و برای Fiber Optic از دستگاه‌هایی كه توان اتصال مستقیم فیبرنوری را داشته باشند.
مثل Fiber Optic Transceiver و یا سوئیچ‌هایی كه پورت‌های GBIC دارند، استفاده خواهد شد.
● جمع‌بندی:
در جدول ذیل به طور اشاره‌وار به تجهیزات مورد نیاز یك ISP اشاره می‌كنیم:
الف) تجهیزات مورد نیاز برای خطوط تلفن معمولی (ISP با ۹۶ خط)
▪ (۶۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال: ۳۶۶x یا ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال × ۶: ۲۶۱x) (یك عدد: ۳۶۶x یا ۶ عدد: ۲۶۱x) Router-
▪ (۲۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال × ۶، ۶ عدد: (NM۱۶AM Network Module-
▪ (۷.۰۰۰.۰۰۰ ریال: یك عدد: برای نصب نرم‌افزارها) Computer-
▪ (۶.۰۰۰.۰۰۰ ریال: (Uninterrupted Power Supply: UPS-
▪ (۴.۵۰۰.۰۰۰ ریال × ۲: ۲ عدد مودم: Internet Link-
بسته به نوع لینك این مودم‌ها متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال در صورتی كه لینك ISP ما خط اختصاصی (Leased Line) باشد، نیاز به دو عدد مودم DSL خواهیم داشت.
ب) تجهیزات مورد نیاز برای خطوط E۱
▪ Router (۵۳۰۰ ۴Port (۸۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال:
▪ (۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال × ۲ × ۳: ۳ عدد: E۱ Modem-
▪ (۷.۰۰۰.۰۰۰ ریال: یك عدد: برای نصب نرم‌افزارها) Computer-
▪ (۶.۰۰۰.۰۰۰ ریال: (Uninterrupted Power Supply: UPS-
▪ (۴.۵۰۰.۰۰۰ ریال × ۲: ۲ عدد مودم: Internet Link-
بسته به نوع لینك این مودم‌ها متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال در صورتی كه لینك ISP ما خط
اختصاصی (Leased Line) باشد، نیاز به دو عدد مودم DSL خواهیم داشت.
۲) نرم‌افزارها
اما قسمتی كه در تمامی شكل‌ها وجود داشت، بخش نرم‌افزار است. همان‌طور كه می‌دانید در كنار هر سخت‌افزار نیاز به نرم‌افزاری داریم تا بتوان از امكانات سخت‌افزار بهره‌گیری كرد. پس وجود نرم‌افزار در تمامی این شكل‌ها مسأله‌ای غیرمنتظره نیست. اما چنانچه می‌دانید برای هر كار خاصی نیاز به نرم‌افزار خاصی است كه در ادامه به نرم‌افزارهای تخصصی مورد استفاده در ISPها می‌پردازیم:
عمده نرم‌افزارهای مورد استفاده در ISPها عبارتند از:
۱) نرم‌افزارهای حسابداری – Accounting
۲) نرم‌افزارهای ذخیره‌سازی- Caching
۱) نرم‌افزارهای حسابداری – Accounting
حتماً برای شما هم پیش آمده كه كارت اینترنت خریده باشید، مثلاً یك كارت ۱۰ ساعته. خوب، یك ISP چطور می‌تواند بفهمد كه شما چقدر از اعتبار خریداری شده خود را استفاده كرده‌اید؟ آیا كسی این اطلاعات را در جایی ثبت می‌كند و به محض كامل شدن ۱۰ ساعت شما را قطع می‌كند؟!
جواب سؤال فوق، با كمال تعجب بله است!!! اما به جای یك شخص، یك نرم‌افزار این كار را انجام می‌دهد. این نرم‌افزار كه اصطلاحاً به آن نرم‌افزار Accounting می‌گویند كارهای متفاوتی را انجام می‌دهد كه اصلی‌ترین آنها عبارتند از:
۱) تشخیص درستی Username و Password
۲) تشخیص میزان اعتبار باقیمانده
۳) ثبت وقایع اتفاق افتاده در خلال اتصال و قطع هر مشترك
۴) امكان تغییر Password
۵) امكان تغییر میزان اعتبار
۶) امكان گزارش‌گیری از وقایع ثبت شده نظیر میزان دقایق وصل در زمان‌های مختلف
۲) نرم‌افزارهای ذخیره‌سازی- Caching
این نرم‌افزار جزء نرم‌افزارهای ضروری در یك ISP نیست ولی می‌تواند در چندین مورد نظیر صرفه‌جویی در مصرف اینترنت (تقریباً تا ۴۰%)، افزایش سرعت و ... مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه می‌بینید، نرم‌افزاری كه بتواند تا ۴۰% از میزان هزینه یك ISP برای خرید پهنای باند بكاهد، مسلماً جزو نرم‌افزارهای بسیار پرطرفدار هر ISP خواهد بود.
همچنین دیگر دلیل استفاده از این نرم‌افزار، افزایش سرعت مشتركین در دسترسی به اطلاعات است كه چگونگی افزایش سرعت، به وظیفه و كار این نرم‌افزار مربوط می‌شود. كار این نرم‌افزار ذخیره و بازیابی سایت‌هایی است كه قبلاً دیده شده‌اند. برای درك بهتر این جمله به مثال زیر توجه كنید:
فرض كنید شما در قسمت آدرس مرورگر خود نوشته‌اید: www.netmag.ir این درخواست شما از طریق ISP به اینترنت ارسال شده و صفحات مربوط به این سایت نیز از طریق ISP برای شما ارسال می‌شود.
اما در این میان نرم‌افزار Caching یك نسخه از تمامی صفحات ارسال شده برای شما را در جایی ذخیره می‌كند.
حال فرض كنید بعد از گذشت یك دقیقه، شخص دیگری كه با ISP شما به اینترنت وصل می‌شود نیز مجدداً در سطر آدرس مرورگر خود آدرس www.netmag.ir را وارد كند. این بار به جای اینكه اطلاعات از روی اینترنت (در واقع از سایت www.netmag.ir) برای شما ارسال شود، بلافاصله از طرف نرم‌افزار Cache كه در ISP قرار دارد برای شما ارسال خواهد شد. همان‌طور كه می‌بینید این كار به وضوح سرعت را افزایش داده و در مصرف پهنای باند صرفه‌جویی خواهد كرد.
البته این نرم‌افزار بیشتر برای سایت‌هایی كاربرد دارد كه اطلاعات خود را دائماً و به سرعت به روز نمی‌كنند. مثلاً سایت www.cnn.com كه دائم صفحه اول خود را به روز می‌كند، نمی‌تواند خیلی Cache شود. (البته به طریقی می‌توان این گونه سایت‌ها را هم Cache كرد كه در این جا به آن نخواهیم پرداخت)
نكته آخر این كه به علت اهمیت Caching در ISPها، كامپیوترهایی مخصوص Cache كردن ساخته شده و برخی از ISPها به جای استفاده از نرم‌افزار Cache، از كامپیوتر تك منظوره Cache برای این امر استفاده می‌كنند.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان