زنان فوتبال گریز

جام جهانی هم تمام شد. تقریباً یك ماهی شد كه در خانه آرامش نداشتم. با حذف شدن تیم ایران گفتم شاید همسرم تبش یه كمی بخوابه، اما بدتر هم شد. هر شب طرفدار یك تیم و جار و جنجال به خاطر برد یا باخت یك تیم دیگه به نفع تیم خودی. تازه اگر تماشای پر سر و صدای مسابقه رو تحمل می كردم، باید برای شنیدن بحث های كارشناسی بعد از مسابقه هم كه به اتفاق دوستاش یا فامیل ها ترتیب می داد، دندون رو جیگر می گذاشتم! اعتراض هم كه می كنم، می گه همش چهار سال یك باره! معلوم نیست جام جهانی بعد رو ببینم یا نه! اما اینا همش بهانه اس. قبل از جام جهانی هم برنامه همین بود، بعد از اون هم همینه. یه روز تیم ملی! یه روز باشگاهی! یه روز هم مسابقات اروپایی! هر كاری داشته باشه مهم نیست، مهم اینه كه حتماً رأس ساعت شروع بازی جلوی تلویزیون باشه، فوتبال ببینه و نعره بكشه! دیگه طاقتم طاق شده! اون اكثر اوقات بین تماشای مسابقات فوتبال و توجه به خانواده، اولی رو انتخاب می كنه! برای همینه كه همیشه وقتی صحبت از فوتبال به میون می یاد، عصبی می شم. نمی دونم باید چه كار كنم كه فوتبال دیدن اون برام اینقدر عذاب آور نباشه!
با اینكه تماشای بازی فوتبال برای اكثر مردها خیلی هیجان انگیز و جالب است اما برعكس آنها، زن ها اغلب هیچ علاقه ای به تماشای فوتبال ندارند. این تفاوت در سلیقه ها گاهی اوقات در محیط خانه بسیار جنجال برانگیز است و باعث تیره شدن روابط بین زن و شوهرها می شود.
در این نوشتار سعی بر این است تا از دیدگاه روانشناسی به این مسأله پرداخته شود. راهكارهای پیشنهاد شده- برای حل این مشكل- از سوی متخصصان بسیار جالب و قابل توجه اند.
●تأثیر تماشای فوتبال بر تماشاگر
مسلماً تماشای فوتبال تأثیر خاصی بر روی بیننده دارد. منصور بهرامی، روانشناس و متخصص تحلیل رفتار متقابل در این زمینه می گوید: «این تأثیرات بستگی به برداشت هر فرد و نیز انتظارات او از تماشای فوتبال دارد. افراد براساس گروه های شخصیتی كه در آن قرار می گیرند، حس های مختلفی را تجربه می كنند. اما در مجموع می توان گفت تماشای فوتبال حس گروه گرایی را در افراد تقویت می كند.»
وحیده دبیریان، روانشناس در این زمینه نظرات جالبی دارد. او می گوید: «از نظر روانشناسی فوتبال ورزشی گروهی و هدفمند است. این صفات باعث می شود تا تماشای فوتبال بر روی رشد شناختی ما تأثیر بگذارد. از جهتی تماشای فوتبال تقویت كننده تفكر انتزاعی ماست. همینطور به دلیل گروهی بودن حس همكاری ایجاد كرده و اتحاد و همبستگی را تقویت می كند. از سوی دیگر به دلیل هدف دار بودن باعث می شود افراد در تصمیم گیری های خود در زندگی هدفمندتر عمل كنند.»
●غرولندهای زنانه
«نه! بازم فوتبال. دیگه اعصابم داغون شده! نگو كه می خوای این یكی رو هم تماشا كنی!»
«اه! دیگه خسته شدم، تو خجالت نمی كشی. از صبح كه سر كاری، شب هم كه می یای، فقط می چسبی به این تلویزیون و فوتبال نگاه می كنی، من نمی دونم این فوتبال چی داره كه اینقدر برای تو جذابه»
«وای سرم رفت! صدای تلویزیون لعنتی رو كم كن. با این فریادهایی كه می زنی داری رو اعصابم راه می ری، كی این ۹۰ دقیقه به قول خودت جادویی تمام می شه، تا بتونم یه كم آرامش حس كنم».
●چرا مردان بیشتر از زنان؟
مردان خیلی بیشتر از زنان به تماشای فوتبال علاقه مندند و از این كار لذت می برند. این قضیه آن قدر واضح است كه بیشتر زنان آن را می دانند. اما كمتر زنی است كه بداند چرا همسرش اینقدر به تماشای فوتبال علاقه مند است. تنها چیزی كه برای زنان ملموس و قابل درك است، عصبی شدن و احساس طردشدن توسط همسرانشان است. شاید این حس باعث شده، زنان هیچگاه این قضیه را علت یابی نكنند! به نظر وحیده دبیریان (روانشناس)، چون برد و باخت در هر زمینه ای در زندگی برای مردها بسیار مهم تر است و در بازی فوتبال نیز پیروزی یا شكست را عمیقاً حس می كنند، به فوتبال بیشتر علاقه مندند. از طرفی یكی از علت هایی كه تماشا و پیگیری فوتبال را برای مردان بسیار لذت بخش می كند، این است كه آنها با بازیكن مورد علاقه خود همزادپنداری می كنند و در حقیقت با طرفداری از یك تیم یا فرد خاص، احساس درونیشان را ارضا می كنند. از سوی دیگر، چون مردها از ریسك كردن بیشتر لذت می برند، گرایش آنها به فوتبال بیشتر است. از دیدگاه منصور بهرامی، علت گرایش بسیار زیاد مردان به تماشای فوتبال، هیجان زیادی است كه در این بازی حس می كنند. كودك درون یك مرد، همان پسربچه ای است كه عاشق هیجان و خطر كردن است. به همین علت است كه تماشای فوتبال برای مردان بسیار جذابتر از زنان است.
●زنان، فوتبال بین در تجرد و فوتبال گریز در تأهل!
گاهی اوقات هم قضیه جور دیگری است. یعنی زن ها قبل از ازدواج یا در نوجوانی به فوتبال علاقه زیادی نشان می دهند، اما بعد از ازدواج دیگر تماشای مسابقات فوتبال برایشان نه هیجان انگیز است و نه مفرح. منصور بهرامی می گوید: «كسی كه عمیقاً فوتبال را دوست داشته باشد، بعد از ازدواج نیز به آن علاقه مند است، اما بنده فكر می كنم بیشتر اعتراض زنان به مردها در هنگام تماشای فوتبال، تكرار بیش از حد این رفتار مردهاست. مثل خانم هایی كه با تلفن زیاد حرف می زنند و این رفتارشان مردها را عصبی می كند» به نظر وحیده دبیریان عصبانیت و ناراحتی خانم ها هنگامی كه همسرانشان فوتبال تماشا می كنند، به این خاطر است كه اصولاً اكثر خانم ها دوست دارند كانون توجه همسرانشان باشند. به همین دلیل هر چیزی كه مانع این مركزیت شود، آرامش احساسی زن ها را به هم می ریزد. بنابراین زن احساس می كند، رقیبی وارد میدان روابط عاطفی او با همسرش شده است.
●خانواده و تماشای فوتبال
در هنگام پخش فوتبال تلویزیون، بسیاری از خانواده ها تعادل رفتاری و زمانی خود را برای انجام كارها از دست می دهند. منصور بهرامی راه حلی را برای این مشكل پیشنهاد می كند. او می گوید: «چنانچه والدین مسابقه فوتبال را به عنوان ورزش در خانواده مطرح كنند و این ایده را در ذهن فرزندان خود نیز پرورش دهند، مطمئناً تماشای فوتبال نیز تأثیر مثبتی بر ذهن آنها خواهد داشت. اما اگر والدین فوتبال را از بعد مقایسه و یا تعصب های خشك تماشا كنند، ناخودآگاه اثرات منفی نیز بر ذهن كودكان خواهد گذاشت. البته ورزشكاران نیز وظیفه و تعهدی سنگین در قبال رفتار و گفتار خود دارند. چرا كه آنها چه از لحاظ رفتاری و چه ظاهری، برای جوانان و نوجوانان نقش الگو را بازی می كنند.
تماشای فوتبال در خانه توسط پدر هم می تواند باعث ایجاد صمیمیت او با فرزندان و همسرش شود و هم می تواند فاصله ایجاد كند. این به نحوه برخورد او بازمی گردد. اگر مرد بتواند همدلی ایجاد كرده و حس گروهی را در دیگر افراد خانواده ایجاد كند، در این صورت است كه می تواند تأثیرگذار عمل كند. اما اگر مرد و پدر خانواده در هنگام تماشای فوتبال با سایرین ارتباط كلامی نداشته باشد یا با اظهارنظرهای دیگران مخالفت نماید در این صورت است كه روابط به سردی می گراید.
اصولاً افراط در هر كاری پیامدهای منفی فردی، خانوادگی و اجتماعی خاص خود را دربردارد. تماشای افراطی فوتبال نیز به دلیل بی خوابی كشیدن ها و تماشای طولانی مدت تلویزیون (حداقل ۹۰ دقیقه) باعث خستگی جسمی و روحی بیننده می شود و این خستگی ها به محیط خانواده و كار نیز منتقل خواهد شد. البته اگر تماشای فوتبال در حد متعادل باشد- مثلاً برای پر كردن اوقات فراغت- هیجان آن به نوعی حس شادی در بیننده ایجاد می كند و این حس نشاط نیز متقابلاً به محیط خانه و كار انتقال می یابد.»
●چه باید كرد؟
راه حل محو شدن جنجال ها بین همسران، بابت تماشای مسابقات فوتبال، مسلماً پاك كردن صورت مسأله با خاموش كردن تلویزیون نیست. به نظر می رسد در این رابطه باید تعاملی بین زن و مرد ایجاد شود. وحیده دبیریان در این رابطه می گوید: «زن ها باید این نكته را درك كنند كه در چه شرایطی باید از همسر خود چه انتظاری داشته باشند. مثلاً وقتی می بینند تماشای فوتبال برای همسرشان نشاط آور و جالب است، نباید در همان لحظه پخش فوتبال از او بخواهند كه با هم به میهمانی یا گردش بروند و یا اینكه كاری را برایشان انجام دهند».
در حقیقت زنان باید به مردان امتیاز تماشای مسابقه فوتبال را بدهند. مردان نیز باید به خواسته های همسر خود توجه كنند و آنقدر در تماشای فوتبال غرق نشوند كه همسرانشان احساس تنهایی كنند و تصور كنند همسرشان هیچ توجهی به آنها ندارد. مردان با این توضیح كه تماشای فوتبال برایشان لذت بخش است و بعد از تماشای فوتبال كارهایی كه از آنها خواسته شده، انجام می دهند، درك متقابلی ایجاد كرده و از كدورت ها جلوگیری خواهند كرد. در حقیقت مردان با رفتار درست و روحیه با نشاط می توانند همسر خود را نیز در تماشای مسابقه فوتبال با خود همراه كنند. اگر مردان توجه عاطفی خود را در هیچ زمانی از جمله دورانی كه مسابقات فوتبال برگزار می شود، دریغ نكنند، مسلماً زنان نیز سرخورده و عصبی نمی شوند. در این صورت است كه بسیاری از بحث ها و دعواهای خانوادگی در این زمینه، مجال بروز نخواهد یافت و همه مسائل از جمله تماشای فوتبال تنها بهانه ای خواهد بود برای ایجاد شادی و نشاط در محیط خانه و اعضای خانواده.

سمیه صیادی فر

منبع : روزنامه همشهری