تو مث هیچ کسی نیستی

كسانی هستند كه بخش‌هایی مانند من را دارند اما هیچ‌كس دقیقاً مثل من نیست. بنابراین هر چیزی كه از من پدیدار می‌شود به‌طور روشن‌ مال من است زیرا من به تنهایی آن را انتخاب كرده‌ام.
من مالك همه چیز خودم هستم؛ بدنم و هر كاری كه انجام می‌دهد؛ ذهن و روحم، شامل تمام تفكرات و ایده‌های آن؛ چشم‌هایم، شامل تمامل تصاویری كه می‌گیرد؛ احساساتم‌، هرچه كه باشند شامل خشم، لذت، خستگی، عشق، یأس و هیجان؛ دهانم و تمام كلماتی كه از آن خارج می‌شود شامل: ادب، شیرینی یا توهین، صحیح یا غلط؛ صدایم، بلند یا آرام؛ و تمام رفتارهایم، چه برای سایرین یا برای خودم...
ـ من مال خودم هستم و بنابراین می‌توانم خودم را مهندسی كنم؛
ـ من، من هستم و میزان هستم؛
ـ من چه شكلی هستم؟
پس از خواندن این اظهارات از عزت نفس، در مورد این مسأله فكر كنید كه شما در مورد كسی كه هستید، چه احساسی دارید. این مطالب را چند دقیقه كناری گذارده و شكلی از آنچه كه خودتان را می‌بینید، بكشید. نگران شیوه و مهارت‌ كشیدن عكس خود نباشید؛ به آسانی سعی كنید تا تصویر خودتان را بر روی كاغذ بكشید. شكلی كه طراحی كرده‌اید تا چه حد بزرگ است؟ آیا صفحه را پر می‌كند یا فقط بخشی كوچكی را می‌گیرد؟ آیا جدی است یا نه؟
خندان یا اخمو، جذاب یا زشت؟ نقاشی‌تان ممكن است نكات ریزی در مورد نحوه احساس‌ شمادر مورد خودتان را دارا باشد. دست نگهدارید و فكر كنید: از چه چیزتان خوشتان می‌آید؟ از چه چیز بدتان می‌آید؟ چه چیز شما را منحصر به فرد می‌سازد؟ چه چیزی به شما بالاترین حس رضایتمندی و غرور را می‌دهد؟
هریك از ما به‌عنوان یك انسان، می‌خواهد و نیاز دارد تا با استعداد‌ها، توانایی‌ها و نقش‌های زندگی منحصر به فرد و واحد خود، احساس اهمیت نماید. احساس عزت نفس، باور یا غرورمان به ما اطمینان می‌دهد تا جرات كنیم برای رسیدن به مدرسه یا محل كار و دسترسی به سایرین و ایجاد ارتباط و رابطه نزدیك، اعتماد به نفس پیدا كنیم. عزت نفس، صدای آهسته‌ای است كه زمزمه می‌كند <تو ارزش آن را داری، تو می‌توانی آن را انجام دهی، تو خوبی.>
اعتماد به نفس متكی به عوامل خارجی مانند ثروت یا زیبایی نیست بلكه بر آنچه كه شما در مورد خودتان باور دارید، استوار است. ضمنا چیزی نیست كه شما با آن به‌دنیا آمده باشید بلكه در طول زمان تكامل می‌یابد. همچنین چیزی نیست كه فرد دیگری آن را به شما بدهد، اگرچه كسانی كه اطراف شما هستند می‌توانند به تقویت یا از بین بردن اعتماد به نفس و عرت نفس شما كمك كنند.
● بذرهای عزت نفس
بذرهای عزت نفس در دوران كودكی كاشته می‌شوند؛ یعنی زمانی كه والدین، اطمینان و امتنان مورد نیاز جوانان برای هل‌دادن آنها به سوی كارهای جدید را ارائه می‌دهند: چهار دست و پا راه‌رفتن، راه‌افتادن، شكل دادن كلمات و جملات و یادگیری كنترل ادرار و مدفوع. دو ركن اعتماد به نفس در دوران كودكی، اعتماد و شایستگی است.
▪ ‌بچه‌ها نیاز دارند تا احساس دوست‌داشتن نموده و بدون هیچ قید و شرطی، عاشق آن هستند كه در مورد خودشان احساس خوبی داشته باشند.
▪ ركن بعدی اعتماد به نفس، احساس قادر بودن و دانستن این است كه شما می‌توانید با خانواده و سپس با دنیا، مشاركت داشته باشید.
بالغین نیز اگر می‌خواهند تا دوست‌شان بدارند یا دوستانی داشته و به اهداف خود دست یابند باید خودشان را لایق عشق، دوستی و موفقیت بدانند. اعتماد به نفس پایین در بین كسانی كه به‌عنوان كودك مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند و در كسانی كه دچار اختلالات روانی و ازجمله افسردگی، اضطراب، اعتیاد به الكل و مواد مخدر هستند بیشتر رایج است. فردی كه در دوران كودكی، از عشق و تشویق محروم بوده دچار ضعف اعتماد به نفس و عزت نفس می‌شود.
● صحبت مثبت با خود
یكی از مفیدترین تكنیك‌های تقویت اتكا به نفس و دستیابی به اهداف‌تان، تكامل عادت فكر‌كردن و صحبت‌كردن مثبت است. همان‌طور كه ملاحظات منفی همچون انتقاد مستمر یا یادآوری اشتباهات كوچك می‌تواند تصور مثبت از خود را از بین ببرد، تأییدات مثبت (تعارف و تشكرات و تشویق‌ها) در تقویت احترام به خود و اعتماد به نفس و سلامت روانی، تأثیر دارند.
پروفسور مارتین سلیگ‌فن‌ می‌گوید كه یادگیری نحوه مقابله با خود - ارزیابی منفی می‌تواند تمایل به بدبینی و در نتیجه افسردگی را كاهش دهد. كسانی كه بیشتر استعداد بدبینی دارند، خودشان را برای هر عمل و اشتباه، سرزنش و شماتت می‌كنند و معتقدند كه شرایط تغییر نخواهد كرد و اجازه می‌دهند تا هر حادثه بدی كه روی می‌دهد، بر سایر عوامل زندگی آنها تأثیر بگذارد.
● راهكارهایی برای تغییر
نحوه صحبت‌ شما با خودتان چگونه است؟ پیام‌‌های مثبت می‌فرستید و یا با تفسیر و تأویل‌های نانوشته كه از سرتان می‌گذرد، كنار می‌آیید؟
اگر متوجه چیزی شدید كه می‌خواهد شما را پایین بیاندازد (مثلا، <آدم عوضی>! و یا <دوباره خیط كردم>، در این صورت فریاد بكشید (به آرامی) كه <بس است>یا <محوشو.> سپس به خودتان برای جایگزین نمودن این انتقاد، اظهار لطف و محبت كنید.
اگر شنیدید كه ذهن‌تان دوباره آن مشاهدات منفی را مجدداً نشان می‌دهد، سعی كنید تا آنها را به منبع خودشان برگردانید. اگر آنها از سوی والدین، معلمین یا ... آمده‌اند؟ بگویید: <این چیزی است كه آنها فكر می‌كنند اما لزوماً واقعیت ندارد.>
لیستی از مسایل كیفی تهیه كنید كه می‌خواهید در آنها بهترین باشید. مجدداً این لیست را در ذهن‌تان و هنگامی كه احساس می‌كنید نسبت به خودتان كم توجه شده‌اید مرور كنید.
وقت بیشتری را به انجام فعالیت‌هایی اختصاص دهید كه می‌دانید به بهترین شكل انجام می‌دهید. مثلا اگر آشپز خوبی هستید، غذایی را برای كسی آماده نمایید و یا اگر در نوشتن خوب هستید، نامه‌ای برای یك نفر بنویسید.آنچه كه انجام می‌دهید و مخصوصا هر اشتباهی كه می‌نمایید را از آنچه كه هستید جدا نمایید. به‌‌جای گفتن <من چقدر احمقم> به‌ خودتان بگویید <كار عاقلانه‌ای نبود اما از آن درس می‌گیرم.>

سعید پارسی‌نیا

منبع : روزنامه سلامت