چیزی بیش ازقاطعیت

هیچ انقلابی بدون یك رهبری انقلابی امكان پذیر نیست. در هر موقعیت انقلابی، رهبران، نقشی قاطع در تبیین و هدایت نبرد به سوی مطالبه و دستیابی به تغییرات انقلابی بازی می كنند.وجود رهبری كاریزما در خط مقدم نبردی انقلابی ، كه آمال مردم ناراضی را انسجام می بخشد، محور ایجاد حمایت كامل و وفادارانه از حركت انقلابی است.
هنگامی كه مردم سرنوشت ملی و مأموریت تاریخی بی همتای رهبر انقلابی را می پذیرند، كاریزما به مرجع اقتدار بدل می شود. ویژگی های شگفت آور رهبر انقلابی، همچنین عناصر مهمی از اقتدار وی را در دوران پس از انقلاب شكل می دهد؛ دورانی كه عموما همراه است با جدال برای مشروعیت یابی، نهادسازی و استحكام نظم سیاسی انقلابی.
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، كه با سرنگونی شاه در فوریه ۱۹۷۹ به اوج رسید و متعاقب آن پایه گذاری جمهوری اسلامی ، بیش از هرچیز مدیون ویژگی های رهبری امام خمینی است.امام واجد همه آن ویژگی ها و كمالاتی است كه وی را در میان مردم مسلمان ایران، ارجمند و در سنت اسلامی قهرمانی اصیل می سازد: صداقت و نوع دوستی بی مانند در شیوه زندگی، اراده و توانایی یك رهبر مقتدر، شهامت و استقامت مثال زدنی در مواجهه با دشواری ها و ناكامی های بزرگ، ظرفیتی شگفت آور در تحمل مصایب و همدردی با آلام ستمدیدگان و مستضعفان جامعه و شخصیتی فریبنده و خطیبی دلنشین.
ظهور امام خمینی به عنوان رهبر بلامنازع انقلاب اسلامی در ایران، عمدتا ناشی از ویژگی های شخصی منحصر به فرد وی بود. زندگی بی تجمل و زاهدانه او كه از ظواهر دنیوی بری بود، همواره زندگی پرتجمل، مستبدانه و مملو از فساد دربار پهلوی را به رسوایی می كشید.امام حتی پس از انقلاب نیز زندگی ساده و بی پیرایه خود را ادامه داد و برحفظ این روش تا پایان عمر اهتمام داشت؛این خلق و خویی است كه در میان صاحبان قدرت در جهان اسلام و هرجایی دیگر به ندرت می توان یافت. جای تعجب نیست كه وی را به عنوان رهبری كامل می شناسند. زندگی زاهدانه او ، مبین نفی دنیا دوستی و تأكید وی بر عدالت اجتماعی و مساوات طلبی بود.
یكی دیگر از وجوه محوری رهبری امام خمینی(ره) توانایی و جذبه وی در همصدا ساختن مخالفان ناهمگون نظم مستقر حول عالی ترین خواسته ها بود؛ پایان بخشیدن به استبداد سلطنتی و عدم وابستگی به غرب. برای دستیابی به این خواسته ها، امام از تنفری كه مردم ایران از رژیم پهلوی داشتند آگاه بود. به همین خاطر هیچ گاه از افشای ماهیت واقعی رژیم به عنوان یك حكومت خودكامه و دست نشانده قدرتهای خارجی، ابا نكرد.
پس از آزادی از زندان در آگوست ،۱۹۶۳ امام خمینی طی یك سخنرانی، فتوایی در تحریم هرگونه سازش با دولت صادر كرد و اعلام كرد كه امروز سكوت، به معنی مهر تأیید نهادن بر حكومت خودكامه و همكاری با دشمنان اسلام است. همچنین علما را مكلف دانست تا در راه زنده نگاه داشتن شریعت تلاش كنند و انزجار خود را از این دولت خائن اعلام دارند. به رغم بی رحمی و شدت سركوب حكومت، وی بر نفی كامل رژیم سلطنتی و هرگونه بازسازی آن از طریق اصلاحات قانونی پای فشاری می كرد و مصرانه معتقد بود كه شاه نه می تواند سلطنت كند ، نه حكومت.
اما برای یك رهبری اثربخش، چیزی بیش از قاطعیت، استقامت و سلامت نفس نیاز است. در واقع، مهم ترین شاخصه رهبری امام خمینی، قدرت او در بسیج منابع و خواسته های مردم ایران در جهت دستیابی به تغییرات انقلابی مورد نظر بود. در این ارتباط، وی مهارت و قابلیت سازماندهی فراوانی در جهت استفاده از منابع ارتباطی متفاوت برای مقابله با رسانه های تحت سلطه رژیم پهلوی از خود نشان داد.
برای تداوم ارتباط با منبع طبیعی قدرت حركت انقلابی،یعنی مردم، امام خمینی از شبكه پیچیده ای از نهادهای مذهبی، با محوریت مساجد و مدارس، بهره جست.این نهادها وسیله مؤثری برای ارتباط عمومی فراهم می كردند و افكار عمومی را تحت تأثیر قرار می دادند. با هدایت وی، تكنیك های سازماندهی ماهرانه از سوی مجموعه علمای انقلابی به كار گرفته شد تا از این نهادها در بسیج تظاهرات مردمی استفاده شود. به این ترتیب، این نهادها بذر انقلاب را در سراسر كشور پراكندند.
امام ، بدون برخورداری از آزادی بیان و دسترسی به رسانه های عمومی، از رسانه های كوچك برای رساندن پیام خود بهره می گرفت و موانع اعمال شده از سوی رژیم را پشت سر می گذاشت. از تبعیدگاه خود در شهر نجف عراق و پس از آن از پاریس، پیام های خود را از طریق نوار و تلفن به ایران مخابره می كرد و آنجا در هزاران نسخه در سراسر كشور منتشر می شد. در بعضی موارد ،سخنان او نسخه برداری و برای انتشار سراسری و گسترده تكثیر می شد. سخنان امام خمینی به زبانی بیان می شد كه بالاخص بتواند با بخش های گسترده تر جامعه ارتباط برقرار كند. او پیام خود را ساده، مستقیم و فارغ از اضافات غیراسلامی بیان می كرد و پیوسته به پیروان خود می گفت كه خاندان پهلوی باید بروند و شما باید آماده باشید تا شاه را سرنگون كنید.
موفقیت امام خمینی در رهبری انقلاب به سوی پیروزی، به طرق مختلف وابسته است به توانایی زیركانه وی در تركیب «رسانه های كوچك» عموما پیام تلفنی، تكثیر بیانیه ها و نوار با سیستم ارتباطی بومی. این توانایی، همچنین تا حد زیادی این واقعیت را ثابت می كند كه پیام وی كه عبارت بود از استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی، عنصر اتحادبخش در انقلاب شد.
ویژگی های رهبری امام خمینی(ره)، الگویی تاریخی برای عمل انقلابی فراهم می كند كه همچنان الهام بخش و هدایت كننده جریانات مبارزه اسلامی در آینده خواهد بود.تنها از طریق یك روند پیگیر بررسی و تامل در رهبری امام، می توان درس های ارزنده ای از وصایای وی كشف، فهم و درك كرد.

خلیل عثمان ‎/ ترجمه: مریم طباطبایی
منبع : www.Muslimedia.com

منبع : روزنامه همشهری