پهنه بندی کیفیت آب رودخانه‌ها با تکنیک تحلیل طبقه‌بندی فازی مورد مطالعاتی: رودخانه زاینده رود

پهنه بندی کیفیت آب رودخانه، از اولین و شاید مهمترین گامها در مدیریت کیفیت آب رودخانه بشمار می آید؛ چرا که دید تحلیلگر را نسبت به روند و چگونگی تغییرات آلودگی نسبت به زمان، مکان و شرایط خاص روشن می سازد. در این راستا مسئله مهمی که وجود دارد، تعیین معیاری منطقی و درست برای آلودگی است. در تعیین این معیار ، پارامترهای مختلفی از کیفیت آب با توجه به کیفیت آلاینده ها و اهداف کنترل آن می توانند مشارکت داشته باشند. در نظر گرفتن توأم همة این پارامترها برای تحلیل کیفیت آب یک رودخانه می تواند مشکل و پیچیده بوده و نهایتاً نیاز تحلیلگر را به استفاده از ابزارها و مدلهایی که هر چه بیشتر به واقعیت مسئله نزدیک باشند، ضروری می سازند.
در بحث ارزیابی و مدیریت کیفیت آب در طرحهای توسعه و مدیریت منابع آب، روش تحلیل طبقه بندی فازی را می توان در جایی به کار برد که ترکیبی از پارامترهای متعدد و مختلف کیفیت که هر کدام به نحوی بر کیفیت آب مؤثرند در پیش رو قرار گیرند. در چنین حالتی، روش موردنظر ممکن است به عنوان ابزاری مکمل یا... برای تحلیل کیفیت آب به کار رود. در روش تحلیل طبقه بندی فازی، طبقه بندی کیفیت آب توسط یک رابطه فازی انجام می شود. اساس کار به این ترتیب است که پس از تشکیل ماتریس تجانس یا تشابه فازی و تثبیت آن توسط خواص ریاضی روابط فازی، نمودار دینامیک طبقه بندی ایجاد شود و با مشخص کردن حد آستانة مناسب، طبقه بندی قابل قبول و مقتضی ارائه شود. روش مورد بحث نسبتاً ساده است. و نتایج به دست آمده می تواند به منظور فراهم آوردن اطلاعاتی با ارزش برای تصمیم گیری در مدیریت کیفیت منابع آب ، تفسیر و گزارش شوند. برای اولین بار این روش نوین برای رودخانة زاینده رود به کار گرفته شده و نتایج حاصله به شکل پهنه بندی کیفیت آب رودخانه ارائه شده است

کسری نوروزیان
مسعود تجریشی
احمد ابریشمچی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی