فضا آخرین پناه

تا به حال به این موضوع فكر كرده‌اید كه فضا به چه درد می‌خورد و چرا به آن توجه می‌كنیم؟ همیشه، دستیابی به فضا یک آرزو بوده‌است.
از زمانی که این آرزو، محقق شده و انسان به فضا راه یافته، این خواسته جنبه‌های عینی‌تری پیدا کرده است. آرزوهای گذشته‌ی ما، امروزه به مسئله‌ای كاملاً مهم تبدیل شده. انسان دنیای امروز، دیگر با نگاه به آسمان آن را دور و دست نیافتنی نمی‌بیند؛ بلکه به آسمان راه یافته و حتی شروع به بهره‌برداری از فضا هم کرده است. شاید باورتان نشود، اما ما امروز از فضا، مثل زمین، به نفع خودمان استفاده‌های زیادی می‌بریم.
این فایده‌ها نه‌تنها در فضا اتفاق می‌افتد و با زمین ارتباط پیدا می‌کند، بلکه پژوهش‌های گسترده‌ی آن، به دیگر زمینه‌های علمی راه یافته و فواید بسیاری برای آن‌ها داشته است. مثال‌های زیر نمونه‌هایی از کاربرد فناوری فضایی و نیاز ما به آن است:
● «شاید فضا، جای مناسبی برای زندگی کردن باشد»
افزایش سرسام‌آور جمعیت و نیاز انسان برای دستیابی به منابع و مکان‌های جدید دیگر یک آرزو نیست. به آمار زیر دقت کنید!
حدود شش هزار سال پیش جمعیّت زمین كمتر از جمعیت یك شهر متوسط امروزی یعنی كمتر از یك میلیون نفر بود.
حدود هزار سال پیش، جمعیت زمین به اندازه‌ی جمعیّت یك كشور متوسط امروزی، حدود ۱۰۰ میلیون نفر شد.
چند صد سال پیش، جمعیّت كره‌ی زمین به اندازه‌ی جمعیّت امروزی قاره‌ی آفریقا شد. یعنی حدود یك میلیارد نفر.
حالا كه شما در حال خواندن این مطلب هستید، تقریباً ۷ میلیارد نفر آدم بر روی كره‌ی زمین زندگی می‌كنند.
شاید اگر به همین ترتیب جمعیّت انسان‌ها زیاد شود، دیگر جایی برای زندگی كردن، غذایی برای خوردن و حتی هوایی هم برای نفس كشیدن باقی نماند. شاید بگویید كه "هر وقت جایی باقی نماند یک كاری می‌كنیم!" اشتباه نکنید، یك مأموریت فضایی برای آن‌که به نتیجه برسد به پول و زمان زیاد، نیاز دارد.
● «فضا جایی برای ماهواره‌ها: خبرچین‌های زمینی»
فضا فواید بسیار دیگری هم دارد. از مهمترین آن‌ها نظارت بر زمین و وقایع آن است. ماهواره‌ها از ارتفاعی بسیار بالا بر وقایع روی زمین نظارت می‌کنند. این نظارت یا دور سنجی نه فقط با دوربین‌های معمولی، بلکه با دوربین‌ها و وسایل دیگری هم انجام می‌شود که اطلاعات دقیقی را به افراد تصمیم گیرنده می‌دهند. از جمله کاربرد‌های این ماهواره‌ها پیش‌بینی آب و هوا، اطلاع زود هنگام از آتش‌سوزی‌ها و . . . است.
اگر مأموریت‌های فضایی انجام نمی‌شد میلیون‌ها حیوان، هزاران انسان و ده‌ها هزار هكتار [۱] جنگل به خاطر دیر خبردار شدن از وجود آتش، از بین می‌رفتند. ساخت انواع جدید وسایل شناسایی آتش در مأموریت‌های فضایی، باعث نجات این انسان‌ها، حیوانات و گیاهان شده است.
ماهواره‌ها کاربرد دیگری هم دارند. یکی از آن‌ها برقراری ارتباط است. بدون کمک ماهواره‌ها برقراری ارتباط از یک سوی کره زمین با سوی دیگر آن، کاری بسیار سخت بود که نیاز به هزاران کیلومتر کابل و هزینه‌های فراوان داشت. همه‌ی این‌ها به کمک یک تا دو ماهواره شدنی است.
خوب است بدانید كه اگر مأموریت‌های فضایی انجام نمی‌شد، هرگز اینترنت به وجود نمی‌آمد. ماهواره‌ها یکی از اجزای اصلی اینترنت هستند. به وسیله آن‌هاست که پیدا کردن یک دوست در آن سوی کره‌ی زمین برایتان بسیار عادی و ممکن شده است.
اگر مأموریت‌های فضایی انجام نمی‌شد، برنامه‌های تلویزیونی هم به این آسانی در سراسر دنیا پخش نمی‌شد.
● «فضایی‌های زمینی شده»
تا این‌جا از امکاناتی صحبت کردیم که مستقیما توسط ماهواره‌ها و فناوری فضایی به‌دست آورده‌ایم. ولی تحقیقات فضایی فایده‌های بسیار دیگری هم داشته و آن، استفاده از وسایل و امکاناتی است که بر مبنای این تحقیقات ساخته شده‌اند. اگر تحقیقات فضایی انجام نمی‌شد ما نمی‌توانستیم این وسایلی را با قیمت‌های نازلی تهیه کنیم. در حقیقت انجام تحقیقات فضایی شرایط را برای استفاده‌ی عمومی از این وسایل مهیا کرده‌است. در زیر چند مثال جالب در این مورد آمده‌است:
اگر آزمایش‌های فضایی انجام نمی‌شد، قیمت یك باتری قابل شارژ، برابر با قیمت خرید یك اتوبوس بود!
می‌دانید اگر مأموریت‌های فضایی انجام نمی‌شد، رایانه‌ای در خانه‌ی ما نبود و قیمت هر رایانه برابر با قیمت خرید یك كشتی می‌شد؟
● غذای مکمل بچه‌ها، مدیون مأموریت‌های فضایی است!
بزاری که در سفینه‌های فضایی، برای بازگرداندن خون از پاها به قلب و كنترل دقیق ضربان قلب فضانوردان ساختند، به کار آمبولانس‌ها آمد تا که بتوانند به خوبی، جان بیماران قلبی را نجات دهند.
. . . و هزاران مورد دیگر مثل ترمز ماشین‌هایی كه سوار می‌شوید تا شیشه‌ی عینكی كه به چشم می‌زنید.
تحقیق‌های فضایی، به طور جدی از۴۰ سال پیش شروع شده‌اند. این پژوهش‌ها با كمك كشورهای مختلف دنیا و صرف پول فراوان، به نتیجه رسیدند. پولی که در این راه هزینه شد، به‌قدری زیاد بود که با آن می‌توانستیم برای تك‌تك آدم‌های روی كره‌ی زمین یك ساختمان ۱۰۰ طبقه بسازیم. همین موضوع باعث انتقاد بسیاری شده است. شاید اگر آن‌ها به فواید این تحقیق‌ها و اثرات مثبت آن‌ها فکر کنند و نتایج این دست‌آورد‌ها را در زندگی شخصی خود ببینند، طور دیگری قضاوت کنند.
توجه بیشتر ما به فناوری فضایی و برنامه‌ریزی برای انجام تحقیقات فضایی، روزی ما را از جمله کسانی قرار می‌دهد که برای بهتر شدن وضعیت زندگی انسان‌ها تلاش می‌کنند.

منبع : سازمان فضایی ایران