یادی از استاد محمود کریمی

استاد كریمی در سال ۱۳۰۶ در تهران متولد شد. پدر ایشان با ویولن آشنایی داشت. استاد كریمی آواز را از منابع مختلف به صورت پراكنده یاد گرفتند تا در سال ۱۳۳۰ به كلاس استاد عبدالله دوامی راه پیدا كردند. همچنین ایشان از محضر حاج‌آقا محمد ایرانی‌مجرد به مدت ۲۰ سال استفاده كردند و ردیف سازی (ساز سه‌تار) را نزد ایشان تعلیم دیدند.[۱]
عمده فعالیت استاد كریمی متمركز بر تعلیم آواز بوده‌است و بسیاری از خوانندگان از جمله خانمها پریسا، افسانه‌رسایی، سروش ایزدی، معصومه مهرعلی و هنرمندان دیگر نظیر سركار خانم سوسن دهلوی از محضر ایشان بهره‌ برده‌اند.
استاد كریمی در كلاس‌های شبانه موسیقی اداره كل هنرهای زیبای كشور كه بعدا به وزارت فرهنگ و هنر تغییر نام داد همكار استادانی چون ابوالحسن صبا، علی اكبر شهنازی و عبدالله دوامی بودند. علاوه بر آن مركز، ایشان در هنرستان موسیقی ملی، هنركده موسیقی ملی و سازمان جوانان زرتشتی تدریس می‌كردند . استاد كریمی همچنین برنامه‌هایی را به اتفاق استادان فرامرز پایور و حسین تهرانی در تلویزیون ایران اجرا كردند.[۱] در جشن هنر شیراز هم ایشان برای اولین بار دستگاه راست‌پنجگاه را اجرا كردند.
استاد كریمی از بدو تاسیس مركز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی توسط استاد داریوش صفوت با این مركز همكاری داشتند و در كنار استادان نورعلی برومند، یوسف فروتن و سعید هرمزی نسلی از موسیقیدانان نو را تربیت كردند.[۲]
از استاد كریمی ردیف آوازی به جا مانده‌است كه از نمونه‌های اصیل و بی‌نقص موسیقی ایران محسوب می‌شود. این ردیف به همت روانشاد استاد مسعودیه با همكاری استادان هوشنگ ظریف و رحمت‌الله بدیعی نت‌نویسی شده‌است. همچنین سركار خانم ارفع اطرایی این مجموعه را برای ساز سنتور تنظیم كرده‌اند كه توسط موسسه ماهور به چاپ رسیده‌است. استاد كریمی اقدام به تهیه ردیف آوازی به همراه ساز هم كرده‌بودند كه متاسفانه نتوانستند آن مجموعه را كامل كنند. (طبق اطلاع نویسنده این یادداشت آن بخش موجود نیز هنوز منتشر نشده‌است.)
از استاد كریمی آثار صحنه‌ای زیادی به جا نمانده و صدای ایشان اغلب در محافل هنری به گوش اهل فن می‌رسیده‌است. آثار منتشرشده از ایشان هم اغلب از این دست هستند. تنها نمونه منتشر شده از ایشان صفحه‌ای هم با همراهی نی استاد محمد موسوی به همت آقای ژان دورینگ است. این صفحه در سال ۱۹۸۱ در فرانسه ضبط و منتشر شده‌است.
▪ استاد فرامرز پایور سه ویژگی زیر را از خصویات سبك استاد كریمی ذكر میكنند [۱]:
۱) اشعار به اصطلاح تكه‌پاره و جداجدا از یكدیگر نباشند.
۲) مفهوم اشعار در بیان كاملا واضح باشد.
۳) بخصوص از كلماتی از قبیل امان، جانم، حبیب كه اغلب تحت‌اللفظ خوانندگان است جدا احتراز شود.
▪ زنده‌یاد استاد علی تجویدی نیز در توصیف استاد كریمی می‌نویسند [۱]:
آوای كریمی مملو از مهربانی و بیگناهی بود، هنر كریمی متاثر از افكار و اندیشه‌ها و خلق و خوی باطنیش بود. او هنر را برای هنر طالب بود، آنچه می‌دانست به شاگردان می‌آموخت.
لازم به ذكر است كه استاد تجویدی تصنیف چرخ گردون خود را به یاد استاد كریمی به دختر ایشان خانم مهرناز كریمی تقدیم كرده‌اند.(این اثر با اجرای آقای علی اصغر شاه‌زیدی در آلبومی به همین نام موجود است.)
استاد محمود كریمی در سال ۱۳۶۳ چشم از جهان فرو‌بستند. روانشان شاد.
ای خدا از عاشقان خشنود باد عاشقان را عاقبت محمود باد
آن كریمی كو نوای عشق خواند تا قیامت طالعش مسعود باد

محمد حکمت
منابع
[۱] یادنامه استاد محمود كریمی، انتشارات توس ۱۳۶۴
[۲]ساسان سپنتا، چشم‌انداز موسیقی ایران، انتشارات ماهور ۱۳۸۲

منبع : سایت تخصصی موسیقی ایران