وابستگی در هر سنی مشکل ساز است

تا به حال با افرادی برخورد کرده اید که وقتی برای خرید لباس یا هر چیز دیگر می روند حتما باید فرد دیگری نیز آنها را همراهی کند؟ حتی اگر در مواردی هم تنها به خرید بروند به احتمال زیاد بعدا از خرید خود پشیمان می شوند. می خواهند کسی را برای تأیید در کنار خود داشته باشند.
ممکن است حتی چیزی را هم نپسندند اما اگر دیگران بگویند که مناسب است آن را می خرند. اگر کاری را دوست داشته باشند و انجام دهند کافی است یک نفر ناراضی باشد و ایراد بگیرد. آنها دیگر تمایلی به ادامه کار نخواهند داشت.
وقتی به مهمانی می روند دوست دارند همه به آنها توجه کرده و آنها را تحسین نمایند. هرگونه رفتار وحرکت وکلامی را بارها تجزیه و تحلیل می کنند مبادا نکته ای منفی در آن وجود داشته باشد. گاهی اوقات حتی از اینکه دیگران مورد توجه بیشتر باشند ناراحت شده و دچار افسردگی می شوند. هرگونه حرکت چشم و دست و مکث در گفتگو را تعبیر می کنند و در مواردی افرادی وسواسی هستند و تمایل دارند همه چیز کامل و بی نقص باشد. دوست دارند همه مثل آنها فکر کنند.
به طور کلی چنین افرادی بیش از حد برون گرا بودن و مرتب به محیط اطراف و خارج از خود توجه دارند. کلمه «دیگران» برایشان بسیار اهمیت دارد.
● به راستی با چنین افرادی چه باید کرد؟
همان طور که می دانید شخصیت هر فرد بیانگر نحوه نگرش او به خود و دیگران و چگونگی ارتباط برقرار کردن با افراد و محیط پیرامونش می باشد. و این نوع تعامل با اطراف می تواند مشکلاتی ایجاد نماید. وقتی که افراد شخصیتی غیرقابل انعطاف و به بیان دیگر سازش ناپذیر و یک بعدی دارند دارای اختلالات شخصیتی می باشند.
افرادی که نمی توانند به تنهایی تصمیم بگیرند یا پای تصمیمات و کارهایشان بایستند و مسئولیت امور خود را به تنهایی بپذیرند. شخصیتی وابسته دارند. بسیاری از آنها با وجود اینکه در دوران بلوغ و بزرگسالی به سر می برند اما هنوز بسیار نیازمند توجه و تأیید هستند. و اگر این توجه و تأیید را دریافت نکنند دچار اضطراب و در مواردی حتی افسردگی می شوند.
● علائم مشترک شخصیت های وابسته
افرادی که شخصیتی وابسته دارند برای انجام امور به تنهایی قادر به اطمینان و تکیه بر توانایی هایشان نیستند و فکر می کنند بقیه از آنها بهتر فکر می کنند و چنانچه برخورد مناسبی با آنها نشود ممکن است منجر به انزوا و در مواردی حسادت و پایین کشیدن دیگران به منظور بالا نشان دادن خود شود. از دیگر علائم این اختلال شخصیتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ تحرک و فعالیت کم
▪ عدم پذیرفتن مسئولیت رفتاری و شخصیتی
▪ ناتوانی در تصمیمات مهم
▪ تمایل به حضور در کنار دیگران
▪ احساس شکست و ناامیدی وقتی روابط به شکست می انجامد
▪ عدم توانایی تأمین نیازهای زندگی
▪ ترس از شکست
▪ آسیب پذیری از طریق عدم تأیید یا انتقاد
● عوامل ایجادکننده
دلیل واقعی و قطعی این اختلال هنوز شناخته شده نیست. اما آنچه روشن است از اوایل بلوغ خود را نشان می دهد. تقریبا اختلال رایجی است که مسئله این است که افراد نمی پذیرند که چنین اختلالی در شخصیتشان دارند. پس کاری هم برای بهبود آن نمی کنند.
تحقیقات نشان داده که شخصیت وابسته بیشتر در خانم ها دیده می شود تا در آقایان و دلیل سن شیوع نیز تا حدی مربوط به زمینه خانوادگی است و اینکه در برخی خانواده ها هنوز هم این اعتقاد وجود دارد که زن بایددر کنار مرد خود را ارزیابی کند و خواسته های خود را با تأیید دیگران محک بزند وگرنه فردی گستاخ و پررو به شمار می رود و همواره باید در پس یک سایه که ممکن است از پدر- مادر و یا همسر گرفته زندگی کند.
از طرف دیگر در میان افرادی که امکان پیشرفت و ترقی در تحصیل و کار و... نداشته اند بیشتر مشاهده می شود.
با وجود موارد مذکور تعیین قطعی این اختلال باید توسط متخصص انجام شود و نمی توان با مشاهده یک یا چند مورد از این موارد به راحتی اختلال شخصیت و شخصیت وابسته را به افراد نسبت داد.
● درمان
درمان این مورد مانند بسیاری دیگر از اختلالات شخصیتی به تدریج و قدم به قدم صورت می گیرد. درمان های روانشناسی شامل جلسات متعدد مشاوره نیاز می باشد تا افراد به این تفکر برسند که زندگی شان متعلق به خودشان است و قادر به تأثیر و کنترل در زندگی شان هستند. اینکه بدانند وقتی با توجه به موقعیت و شرایط تصمیم مناسب به انجام کاری می گیرند با وجود عدم تأیید یا حتی مخالفت دیگران نیز باید متعهد به تصمیمشان باقی بمانند.
البته در مواردی دارو نیز در کنار جلسات مشاوره تجویز می شود. اما مصرف خودسرانه داروهای ضدافسردگی و آرام بخش می توانند بیش از اینکه موثر واقع شوند مضر باشند.
بهترین شیوه مشورت با پزشک متخصص و کنترل دقیق ومنظم وضعیت روحی در طول جلسات مشاوره است. برخی از شیوه های عملی خاص نیز در کوتاه مدت موثر است ما به طور کلی درمان چنین موردی بلندمدت خواهد بود.
اطرافیان نیز می توانند با اتخاذ شیوه های مناسب به تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس فرد کمک کنند تا با تکیه بر توانایی ها به خواسته های خود برسد و وابستگی کمتری به دیگران داشته باشد.

سحر کمالی نفر

منبع : روزنامه کیهان