آشنایی با استاندارد های آموزش الکترونیکی

از آنجا که صنعت آموزش الکترونیکی روز به روز در حال گسترش است ، برای هماهنگی امور آن ، استاندارد هایی تدوین شده است .
ضروری به نظر می رسد که دست اندرکاران آموزش الکترونیکی ، در هر رده ای ، با این استاندارد ها آشنا شوند و از آنها در جهت تدوین دوره های آموزشی استفاده کنند تا محصولات آنها از کیفیت و کارایی مطلوبی برخوردار باشد .
بدون رعایت اینگونه استاندارد ها ، ‌اولا کیفیت و کارایی در سطح مطلوب نخواهد بود و ثانیا جابجایی دوره های آموزشی تدوین شده از یک سیستم به سیستم دیگر ، ناممکن و یا مشکل می شود .
سازمان های متعددی در زمینه تدوین و انتشار استانداردهای آموزش الکترونیکی نقش دارند و در اینجا فقط تعداد معدودی از آنها را که نقش کلیدی دارند ( با آدرس اینترنتی ) معرفی می کنیم :
الف) سازمان یادگیری توزیع پیشرفته Advanced Distributed Learning ( ADL)
▪ http://www.adlnet.org/
سازمان ADL یک سازمان آمریکایی و دولتی است که در ترویج آموزش الکترونیکی و تدوین استاندارد ها در این زمینه تحقیقات و فعالیت می کند.
هدف اصلی ADL ، تامین امر دستیابی به آموزش و محتوی درسی ، با کیفیت بالا و مناسب برای هر فرد است تا به این ترتیب امکانات به آسانی در دسترس قرار بگیرد .
اصلی ترین ومعروفترین استاندارد تدوین شدهُ این سازمان، SCORM ( مخفف کلمات Shareable Content Object refrence Model ) نام دارد که تلفیقی از برخی از استانداردهای IMS,IEEE و AICC است.
سازمان ADL ضمن یکپارچه سازی و افزودن توضیحات ، مثال ها و اصول بکارگیری آنها را به صورت واضح و کاربردی بیان کرده تا تهیه کنندگان دوره های آموزشی بتوانند از این استاندارد ها به صورت سازگار و یکسان بهره مند شوند و محتوی آموزشی خود را طوری تهیه کنند که اجزای آنها قابل استفاده مجدد نیز باشد.
ب) کمیته CBT صنعت هواپیمایی Aviation Industry Committee (AICC)
▪ http://www.aicc.org/
این کمیته که در سال ۱۹۹۸ تاسیس شد شامل یک گروه بین المللی از متخصصان امور آموزشی است که با استفاده از فن آوری جدید در امر آموزش تحقیق فعالیت می کنند و فعالیت عمده آنها ، آموزش با کامپیوتر برای صنعت هواپیمایی است .
هدف اصلی این کمیته ، تدوین رهنمود ها و خط مشی هایی است که هزینه ( آموزش با کامپیوتر) را بتوان در هر زمان متوقف کرد و در هر زمان مکناسب دیگر ،‌آنرا از همان نقطه پی گرفت .
AICC تا کنون مستندات زیادی را دراین زمینه ، با ذکر پیکر بندی های سخت افزاری و نرم افزاری مربوطه منتشر کرده است که از آن میان ،‌رهنمود و یا استاندارد مدیریت آموزش با کامپیوتر (CMI) بیشترین مقبولیت و تاثیر را داشته است . به عنوان مثال CMI۰۰۱ ( که اینک به صورت استاندارد در آمده است ) راهکارهایی را توصیف می کند که همخوانی محتوی آموزشی را روی سیستم های یادگیری ( Learning Management System ) مختلف تضمین می کند.
از دیگر فعالیت های مستدام این گروه ، ترویج آموزش به صورت تعلیق پذیر ، چه برای سازمان های هواپیمایی و چه برای سازمان های دیگر است .
ج) کمیته استاندارد های یادگیری انستیتو مهندسان برق و الکترونیک
▪ Institue for Electrical and Eletronic Engineers Learning Technology Standards Committee IEEELTSC)
انستیتو مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) یک سازمان بین المللی است که استاندارد ها و رهنمود های فنی در زمینه برق ،‌الکترونیک ، کامپیوتر و مخابرات را تدوین می کند .
هم اکنون نیز استاندارد های این سازمان به طور گسترده رعایت و به کار گرفته می شود و آنها تقریبا حالت بین المللی پیدا کرده اند . یکی از فعالیت های عمده کمیته استاندارد های فن آوری یادگیری ( LTSC) ، تعریف مشخصه ها یا استاندارد هایی برای بهترین روش تهیه محتوای آموزشی است که بر اساس آنها می توان یک یک سیستم مدیریت یادگیری (LMS) را از نقطه نظر رعایت استاندارد های به کار گرفته شده ، آزمود.
معروف ترین استاندارد این کمیته Learning Object Metadata (LOM) نام دارد. این استاندارد نحوه تعریف و نامگذاری عناصر از منابع مختلف (Metadata) را که در تهیه محتوای آموزشی مورد استفاده قرار گرفته اند ، مشخص می کند .
هم اکنون سازمان های ADL و IMS از LOM در زمینه استاندارد و مشخصه های خود استفاده می کنند .
د) کنسرسیوم جهانی (IMS) IMS Global Consortium
▪ http//WWW.imsproject.org
IMS کنسرسیومی از فروشندگان و تولیدکنندگانی است که در زمینه تهیه محتوای درسی ،‌دوره های آموزشی و آزمون ها و غیره تحقیق و فعالیت می کنند و استاندارد های تدوین شده آنها مبتنی بر XML است.
تا کنون این سازمان رهنمود ها و استاندارد هایی نیز برای بهترین روش کار برای ساختار ، نمایش و تعریف مشخصه های فراداده ای (Metadata) مشابه LOM تدوین کرده است.
IMS ، هم چنین رویکرد های نظام مندی را نیز در مورد نحوه تعریف منابع به کار رفتهدر تهیه محتوای آموزش ، نحوه تبادل اطلاعات بین سیستم های مختلف و بالاخره نحوه مدیریت و پشتیبانی این سیستم ها را در چرخه حیاتشان تدوین و ترسیم کرده است .

منبع : سایت یاسین نیساری تبریزی