تاثیر تراکم بوته و آرایش فضایی کانوپی ذرت بر شاخص های رشد علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (.Amaranthus retroflexus L)

به منظور بررسی تاثیر تراکم بوته و الگوی فضایی کانوپی ذرت (.Zea mays L) بر روند رشد و شاخص های فیزیولوژیک علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (.Amaranthus retroflexus L) در سال زراعی ۱۳۸۳ آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در اصفهان اجرا شد. در این تحقیق فاکتوریل تراکم ذرت با دو سطح (۷۴ و ۱۱۱ هزار بوته در هکتار) و الگوی کاشت ذرت با سه سطح (تک ردیفه، دو ردیفه روبرو و دو ردیفه زیگزاک روی هر پشته) به عنوان عامل اصلی و تراکم تاج خروس با چهار سطح (۰، ۴، ۸ و ۱۲ بوته در متر طولی ردیف) به عنوان عامل فرعی درنظر گرفته شد. علاوه بر این در هر بلوک ۳ کرت آزمایشی کشت خالص تاج خروس (با تراکم ۴، ۸ و ۱۲ بوته در متر ردیف) به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به منظور اندازه گیری روند تجمع وزن خشک و سطح برگ علف هرز، نمونه برداری تخریبی از ۲۹ روز پس از سبز شدن ذرت آغاز و هر ۱۴ روز یکبار انجام شد و با برازش بهترین مدل های رگرسیونی بر روی داده های اندازه گیری شده، منحنی شاخص های رشدتاج خروس تعیین شد. نتایج حاکی از کاهش شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد علف هرز تاج خروس در حضور ذرت بود. با افزایش تراکم ذرت کاهش بیشتری در این صفات ایجاد شد.
به طوری که در بالاترین تراکم تاج خروس (۱۲ بوته در متر ردیف) افزایش تراکم ذرت به ترتیب ۲/۲۶، ۱۶ و ۷/۱۹ درصد افت بیشتر در سطح برگ، ماده خشک و سرعت رشد تاج خروس ایجاد کرد. الگوی کاشت دو ردیفه ذرت نیز نسبت به الگوی کاشت تک ردیفه آن سبب نقصان بیشتری در این صفات گردید که در این میان تاثیر کاشت دو ردیفه زیگزاک بیشتر از دو ردیفه روبرو بود، به طوری که در بالاترین تراکم تاج خروس، آرایش کاشت دو ردیفه زیگزاک نسبت به دو ردیفه روبرو به ترتیب ۹/۷، ۱/۴ و ۱/۶ درصد، نقصان بیشتر در شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد تاج خروس ایجاد کرد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که تاثیر الگوهای کاشت ذرت بر شاخص های رشد تاج خروس کمتر از تاثیر تراکم ذرت می باشد. به این ترتیب با ترویج کشت دو ردیفه ذرت و به کارگیری تراکم های بالاتر می توان بدون کاربرد علفکش های شیمیایی و از طریق تقویت توان رقابتی گیاه زراعی، شاخص های رشد تاج خروس را تضعیف نمود.

علیرضا یدوی
امیر قلاوند
مجید آقاعلی‌خانی
اسکندر زند
سیف اله فلاح

منبع : پایگاه اطلاعات علمی