پلیس ۲۴ ساعته پنج قاره جهان

سازمان بین‌المللی پلیس جنایی که بیشتر به دلیل نام مخفف آن؛ یعنی «اینترپل» معروف است، در آغاز به نام کمیسیون بین‌المللی پلیس جنایی در سال ۱۹۲۳ تأسیس شد و نام مشهور «اینترپل» را در سال ۱۹۵۶ برای خود برگزید.
«اینترپل»، پنجمین سازمان بزرگ بین‌المللی جهان از نظر تعداد اعضاست. این سازمان پس از اتحادیه جهانی پست، فدراسیون بین‌المللی بسکتبال، سازمان ملل متحد و «فیفا» با ۱۸۶ عضو، در رده پنجم قرار دارد.
اولویت‌های کاری «اینترپل» را می‌توان در زمینه‌های امنیت عمومی، تروریسم، جرایم سازمان‌یافته، جرایم جنگی، تولید غیرقانونی مواد مخدر، قاچاق مواد مخدر، قاچاق سلاح، قاچاق انسان، پول‌شویی، پورنوگرافی کودکان، جرایم سفید، جرایم کامپیوتری، جرایم بین‌المللی مالکیت معنوی و رشوه‌خواری برشمرد.
مقر «اینترپل» در آغاز، اتریش بود و سپس به برلین منتقل شد و پس از جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵، این سازمان دستخوش اصلاحات بسیاری شد. مقر این سازمان با مشارکت کشورهای اروپایی در «سنت‌کلو» در نزدیکی پاریس تأسیس شد که تا سال ۱۹۱۹ در همان محل قرار داشت و پس از آن به «لیون» منتقل شد.
«اینترپل» یکی از قدیمی‌ترین، بزرگ‌ترین و مشهورترین سازمان‌های اجرای قانون در جهان است. این سازمان در سریال‌ها، فیلم‌ها و رمان‌های زیادی نقش داشته و مأموران این سازمان، با پشت سر گذاشتن مرزهای ملی و در سطحی بین‌المللی به مبارزه با مجرمان فراری، تروریست‌ها و جاسوسان می‌پردازند. اما مشکل اینجاست که بیشتر مردم جهان، گمان می‌کنند کار پلیس بین‌الملل به این علت که مأموران این سازمان اجازه حمل سلاح ندارند، نمی‌توانند کسی را بازداشت کنند و یا به ندرت محل کار خود را ترک می‌کنند، یک وظیفه خیالی است. حال آن‌که کار اصلی «اینترپل» به عنوان نیرویی در پشت صحنه است که اطلاعات مهمی را برای سازمان‌های اجرایی قضائی ملی در سراسر جهان فراهم می‌آورد. این سازمان تا زمانی که «رون نابل» به عنوان یک آمریکایی به ریاست آن برگزیده نشده بود، در زمینه مبارزه با تروریسم چندان فعال نبود، اما او حدود دو سال پیش و یک سال پیش از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ زمانی روی کار آمد که این حادثه جهان را متحول کرده بود.
وی به شبکه «CBS» می‌گوید: نخستین تلفن من پس از ۱۱ سپتامبر، مربوط به تماس برادرم بود که تنها به من گفت تلویزیون را روشن کنم تا پرواز دومین هواپیما بر فراز برج‌ها را ببینم و آن زمان، من به خود و همه کارکنانم قول دادم که دیگر این اتفاق نمی‌افتد، نه تنها در آمریکا بلکه در هیچ جای جهان.
وی درباره این‌که به نظرش چرا کسی با او تماس نگرفته بود، می‌گوید: این امر چندان به ما مربوط نبود.
زمانی که «نابل» توسط «بیل کلینتون»، رئیس‌جمهور آن زمان آمریکا، به عنوان نامزد نخستین دبیرکل غیراروپایی «اینترپل» معرفی شد، وی یکی از مقامات ارشد دولتی قضائی و اجرایی در آمریکا بود؛ معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا و مسئول بخش سری و اداره الکل، توتون و سلاح‌های گرم.
مردی مصمم، خستگی‌ناپذیر که به چهار زبان سخن می‌گوید و شاید بهترین گزینه برای متحول کردن یک بوروکراسی کسل‌کننده اروپایی بود که مقرش در لیون فرانسه، شهر کارآگاه‌های مشهور و رستوران‌های خوب قرار داشت.
پرسش: «زمانی که شما به «اینترپل» آمدید، این سازمان به اداره بازنشستگی افسران پلیس شهرت یافته بود. آیا این سازمان در آخر هفته‌ها باز بود؟».
نابل می‌گوید: «آخر هفته‌ها نه و اگر کسی ساعت پنج بعدازظهر روز جمعه برای دریافت کمک تماس می‌گرفت، باید تا روز دوشنبه منتظر می‌ماند تا کسی پاسخ او را بدهد». اما هم‌اکنون همه چیز تغییر کرده، چراغ‌های «اینترپل»، هفت‌ روز هفته و در ۲۴ ساعت شبانه‌روز روشن است. پوسترهای بین‌المللی مجرمان تحت تعقیب که به «هشدارهای قرمز» معروف بودند، با پست درجه ۳ به ۱۸۶ کشور فرستاده می‌شدند که گاه، ماه‌ها طول می‌کشید تا به مقصد برسد. هم‌اکنون این هشدارها در چند ثانیه به وسیله اینترنت و از لیون به همه نقاط جهان فرستاده می‌شود.
برج «کدهای مورسی» که در سال‌های دهه ۱۹۸۰ مورد استفاده بود، هم‌اکنون جای خود را به یک سیستم ارتباطاتی پیشرفته پلیس داده که به کشورها اجازه دسترسی سریع به بانک اطلاعات آثار انگشت مجرمان، عکس‌های آنان، نمونه‌های DNA و اسناد مسافرتی مسروقه را می‌دهد.
مأموریت «اینترپل»، دادن پشتیبانی عملیاتی به ادارات و سازمان‌های پلیس سراسر جهان با تبادل اطلاعات، ردیابی مجرمان فراری و دادن مشاوره زبانی و حقوقی در مبارزه با جرایم در سطح بین‌المللی است. کارکنان این سازمان، متشکل از افسران پلیس به کار گرفته شده از ۵۸ کشور دنیا هستند.
سال گذشته، این سازمان موفق به دستگیری ۴۵۰۰ نفر از جمله یک جنایتکار جنگی اهل یوگسلاوی سابق و یک تروریست «القاعده» مرتبط با بمب‌گذاری‌های مادرید شد.
نابل می‌گوید: «اینترپل» توانایی‌های بیشتری هم دارد. وی ادامه می‌دهد: باید گذشته را فراموش کنیم. اگر اینترپلی در گذشته نبود، علت، خود کشورها بوده‌اند و نقش آن با همکاری کشورها پررنگ‌تر می‌شود.
وی بر این باور است که چهره دنیا در یک دهه گذشته با توجه به جرم‌های بین‌المللی، تغییر کرده است.
در گذشته، این‌گونه بود که مرتکب یک جرم در شیکاگو، همانجا می‌ماند یا دست‌کم به نقطه دیگری در آمریکا می‌رفت، اما امروزه، وی می‌تواند به راحتی سوار هواپیما شده و پیش از این‌که کسی متوجه شود، جرم‌های مشابهی را در کشورهای دیگر انجام دهد. درواقع آنان حتی نیاز به هواپیما هم ندارند. شخصی در لاگوس یا نیجریه می‌تواند تنها با یک کامپیوتر حسابی بانکی در لندن را بدون این‌که از خانه‌اش خارج شود، تخلیه کند.
«میک موران»، افسری که پانزده سال در پلیس ملی ایرلند بوده، می‌گوید که اینترنت یک فضای کاملا مناسب برای پلیس است و ما باید از آن استفاده کنیم. موران سال گذشته برای مبارزه با جرایم جنسی علیه کودکان به به «اینترپل» پیوست. او مسئول شناسایی کشور اصلی محل وقوع جرم و سپس فرستادن اطلاعات به نهادهای رسمی آن کشور برای پیگیری موضوع است.
وی می‌گوید: ما بدون شک، پلیس اینترنتی هستیم و این‌گونه مجرمان نیز از اینترنت استفاده می‌کنند؛ اینترنتی که بازتابی از جامعه است.
کوچک‌ترین نشانه‌هایی، می‌تواند موران را به محل وقوع جرم راهنمایی کند.
در یک پرونده، یک نوار زرد روی یک بسته چیپس، نشان داد که محل وقوع تجاوز به یک کودک، انگلستان یا ایرلند بوده است که تنها در این دو محل فروخته می‌شد.
در پرونده‌ای دیگر، پلیس کانادا موفق به شناسایی محل وقوع تجاوز به یک کودک نشد و عکس‌ها را به موران در «اینترپل» فرستاد. یکی از همکاران موران در بررسی‌ها دریافت که صفحه کلید مجرم، دارای برچسب حروف اسپانیایی است؛ بنابراین، عکس‌ها را به مادرید فرستادند که در آنجا پلیس دیگری متوجه نوشته‌های روی حوله‌ها و سرانجام منجر به حل پرونده شد.
پلیس اسپانیا در این عملیات، موفق به شناسایی و متلاشی کردن شبکه‌ای شد که با یک مرکز نگهداری از کودکان همکاری می‌کرد و موفق به نجات پانزده کودک بین شش تا چهارده‌ ماهه شد.
پرونده دیگر، چالش متفاوتی را پیش روی پلیس قرار داد. کودک‌آزاران و افراد پدوفیل معمولا با استفاده از نرم‌افزارها، صورت خود را در عکس‌ها محو می‌کنند که یک مورد آن پرونده‌ای از مردی در جنوب شرق آسیا بود. موران در همکاری با پلیس آلمان، برنامه‌ای را برای بازگرداندن تغییرات طراحی کردند و عکس مجرم در همه دنیا برای شناسایی زودتر او منتشر شد.
در ساختمان «اینترپل» به شاخه‌های متفاوتی برمی‌خورید؛ از تحقیق در مورد آثار هنری به سرقت رفته تا کشف راه‌های جدید قاچاق مواد مخدر در غرب آفریقا و مبارزه با داروهای تقلبی مالاریا.
در یک پرونده، سازمان بهداشت جهان در همکاری با «اینترپل» به دنبال قرص‌های مرگ‌آوری بود که در بازارهای لائوس و ویتنام پر شده بود. آزمایشگاه «اینترپل» با بررسی قرص‌ها، متوجه موهای حیوانات و مواد خاصی از منطقه‌ای خاص در چین بود که سرانجام منجر به متلاشی شدن این شبکه و دستگیری فعالان آن توسط دولت چین شد.
مرکز فرماندهی «اینترپل»، مرکزی برای شفاف‌سازی در زمینه جرایم بین‌المللی بوده و بزرگ‌ترین بانک اطلاعاتی تروریست‌های شناخته‌ شده در جهان را با یازده هزار نام داراست.
«کریس ایتون»، از افسران استرالیایی این سازمان، می‌گوید: «اینترپل» نه تنها گزارش‌هایی را از نقاط گوناگون جهان دریافت می‌کند که خود نیز به مانیتورینگ سایت‌های جهادی می‌پردازد.
وی می‌گوید: ما از ۱۸۷ کشور جهان اطلاعات و گزارش‌ می‌گیریم؛ گزارش‌های متفاوتی از متلاشی شدن باند مواد مخدر در کلمبیا، حملات تروریستی در نیجریه و باز پاسپورت‌های سرقت‌شده. وی پاسپورت‌های سرقتی را یکی از موضوعات مهم می‌داند.
«اینترپل» تنها بانک اطلاعاتی پاسپورت و اسناد مسافرتی مسروقه در جهان را داراست. حدود پانزده میلیون از این اسناد هست که هر هفته، حدود سه هزار نفر از آنان برای ورود غیرقانونی به کشوری از آنها استفاده می‌کنند.
نابل می‌افزاید: «هر حمله مهم تروریستی بین‌المللی که رخ می‌دهد، به گونه‌ای مرتبط با استفاده از مدارک جعلی است؛ بنابراین، با دستگیری افراد مرتبط با اسناد جعلی به تروریست‌ها بیشتر نزدیک می‌شوید».
این سیستم بیش از دو سال است که عملیاتی شده، اما سازمان امنیت داخلی آمریکا به تازگی اجرای آن در چندین نقطه مرزی را آغاز کرده است.
دادن گزارش‌ها و اطلاعات به «اینترپل» داوطلبانه است و بسیاری از کشورها، تمایلی به تقسیم اطلاعات حساس با این سازمان ندارند، چرا که بر این باورند ممکن است این اطلاعات در اختیار دیگر کشورهای عضو مانند ایران، لیبی و کوبا قرار گیرد.
اما امنیت اطلاعاتی، تنها دلیل همکاری نکردن کشورها با «اینترپل» نیست. گاه آنها از رسوایی اطلاعات تقسیم‌شده می‌ترسند. سال گذشته «اینترپل» با پیگیری اخبار شبکه‌های تلویزیونی عرب متوجه شد که ۲۳ زندانی، از جمله یکی از رهبران «القاعده» در حمله به «USS.Cole» از زندانی در یمن فرار کرده‌اند.
نابل گفت: در دو سال گذشته، ۴۳ کشور با فرار زندانیان روبه‌رو بوده‌اند که هیچ کدام از آنها این امر را به «اینترپل» گزارش ندادند. نباید این کار رخ دهد.
نابل، یکی دیگر از مشکلات «اینترپل» را کمبود بودجه می‌داند. آمریکا تنها ۵.۵ میلیون دلار از بودجه پنجاه میلیون دلاری سازمان را تأمین می‌کند که تنها در حد بودجه یک اداره پلیس شهری است.

منبع : روزنامه جام‌جم