راز دشواری ترک سیگار

پژوهش جدید دلیل دشواری ترك سیگار را تا حدی روشن كرده است. پژوهشگران در پنسیلوانیای آمریكا از تحقیقی بر روی موش های آزمایشگاهی دریافته اند كه تاثیر نیكوتین بر مغز از طریق همان سازوكارهای تاثیر هروئین و سایر داروهای افیونی است.
اما یك پدیده جالب تر هم در موش های معتاد به نیكوتین مشاهده شد. هنگامی كه این موش ها را در همان قفسی می گذاشتند كه پیش از آن در آن نیكوتین دریافت كرده بودند، مغز آنها همان پیام هایی را تولید كرد كه هنگام دریافت كردن واقعی نیكوتین تولید می كرد، این پدیده نشان می دهد كه نشانه هایی معین اعتیاد را تقویت می كند.
در عین حال دارویی كه اثرات داروهای مخدر را مهار می كند، تاثیر نیكوتین بر مغز و تاثیر حاصل از قراردادن موش ها در قفسی كه با مصرف نیكوتین همراهی داشته است بر مغز را نیز مانع می شود.
هر كسی كه برای ترك سیگار تلاش كرده باشد می داند كه نیكوتین چقدر اعتیادآور است و موقعیت هایی معین میل به سیگار كشیدن را تحریك می كنند.
عقیده بر این است كه بخشی از نفوذ نیكوتین بر سیگاری ها مربوط به تاثیر آن بر میزان یك ماده واسطه شیمیایی در مغز به نام دوپامین است، كه باعث ایجاد احساس خوشی و لذت می شود. اما شواهد به دست آمده از بررسی های متعدد روشن كرده بود كه نیكوتین همچنین میزان اندورفین ها _ مواد شیمیایی طبیعی در بدن كه اثری مشابه داروهای افیونی دارند _ را در مغز افزایش می دهد.
اكنون دكتر جولی ای بلندی و همكارانش در دانشگاه پنسیلوانیا در فیلادلفیای آمریكا كشف كرده اند دست كم در موش ها نیكوتین بر همان مسیری در مغز كه توسط هروئین و سایر مواد افیونی فعال می شود تاثیر می گذارد.
در تجربیات این گروه پژوهشی در موش هایی كه به آنها نیكوتین داده شده بود مقدار پروتئینی به نام CREB افزایش می یافت. تصور می شود كه این پروتئین در پاسخ مغز به بسیاری از مواد معتادكننده دخیل باشد.
اما بنا بر گزارش بلندی و همكارانش در نشریه «نورون» میزان این پروتئین نه تنها هنگامی كه به موش ها نیكوتین داده می شود بلكه هنگامی كه آنها را در محلی قرار می دادند كه قبلاً در آنجا نیكوتین گرفته بودند افزایش می یافت.
این اثرات در موش هایی كه فاقد گیرنده های افیونی هستند مشاهده نمی شود. این گیرنده ها هم به مواد ضددرد طبیعی بدن و نیز به داروهایی مانند هروئین و مرفین پاسخ می دهند، یك دوز واحد داروی نالوكسان كه اثر هروئین و داروهای مشابه را مهار می كند، هر دو پاسخ، هم پاسخ به نیكوتین و هم به پاسخ محلی كه با نیكوتین همراهی داشت را مانع شد.
این نتایج امكان استفاده از داروهای مهاركننده افیونی را برای درمان اعتیاد مطرح می كند.
در تحقیقات قبلی داروهای مهاركننده افیونی در كمك به ترك سیگار موثر نبوده اند. اما دكتر بلندی و همكارانش یادآور می شوند كه این بررسی ها در بیمارستان ها یا آزمایشگاه ها انجام شده اند، در مكان ها یی كه افراد معمولاً سیگار روشن می كنند، بنابراین آنها معتقدند مطالعه اثرات این داروها هنگامی معنادار خواهد بود كه آ نها را درست پیش از قرار گرفتن افراد در موقعیت هایی كه میل به سیگار كشیدن را در آنها بیدار می كند به كار برند.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت