پیانو کوک‌کنندهٔ زلزله‌ها - THE PIANO TUNER OF EARTHQUAKES

سال تولید : ۲۰۰۵
کشور تولیدکننده : آلمان، انگلستان و فرانسه
محصول : هنگامه پناهی
کارگردان : استیون کوئی و تیموتی کوئی
فیلمنامه‌نویس : آلن پاسه، استیون کوئی و تیموتی کوئی
فیلمبردار : نیکلاس د. نولند
آهنگساز(موسیقی متن) : کریستوفر سلاسکی
هنرپیشگان : امیرا کاسار، گوتفریت یون، آسومپتا سرنا، سسار ساراچو و امیل پتروف
نوع فیلم : رنگی، ۹۹ دقیقه


̎دکتر دروس̎ (یون)، ̎مالوینا̎ (کاسار)، خوانندهٔ اپرا، را در شب عروسی‌اش می‌رباید و او را به ملک عجیب و غریبش می‌برد که در واقع یک تیمارستان است. از طرف دیگر، ̎فیلسبرتو̎ (ساراچو)، پیانوکوک‌کن معروف که به ویلای ̎دروس̎ فراخوانده شده، می‌فهمد در این خانه پیانوئی برای کوک کردن نیست. ̎دروس̎ دستگاه‌های موسیقی‌ساز قدیمی و خاصی به نام ̎اتوماتا̎ را به ̎فیلسبرتو̎ معرفی می‌کند و از او می‌خواهد تا زمانی مقرّر آنها را کوک کند. کم‌کم ̎فیلسبرتو̎ به نقشهٔ ̎دروس̎ برای اجرای اپرائی با صدای ̎مالوینا̎ و سازهای ̎اتوماتا̎ پی می‌برد...
● فیلمی خاص و نامتعارف، و قابل انتظار، از برادران کوئی که از اوایل دههٔ ۱۹۸۰ به خلق آثار انیمیشن استاپ ـ موشن خارق‌العاده و منحصربه‌فردی چون اتاق کار یان سوانکمایر (۱۹۸۴)، خیابان کروکودایل‌ها (۱۹۸۶) و آنامورفوسیس (۱۹۹۱) مشغول بوده‌‌اند و با انستیتو بنجامنتا (۱۹۹۵) به ساخت فیلم‌های تلفیقی زنده ـ عروسکی هم روی آوردند. مانند همهٔ آثار این دو برادر غیرعادی، پیانو... هم در جهانی خیالی (بدلی برای دهکده‌ای در اسپانیا) و تاریک و مرموز می‌گذرد؛ با شخصیت‌هائی معماگونه و نمادین که به خاطر سبک بصری یگانهٔ فیلم حالت عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی‌ای را دارند که از درون آینه‌هائی منعکس می‌شوند، یا در اثر تابش نورهائی تجسم انسانی می‌یابند. البته فضا و داستان نیز کاملاً تصنعی و غیرواقعی است: نماهای دور معرف قصر ـ تیمارستان، مانند تابلوهای نقاشی فانتزی به نظر می‌رسد و گفت‌وگوها (که به زبان‌ها و لهجه‌های متفاوت زمزمه می‌شود) اغلب مثل تک‌گوئی‌هائی پیچیده و آهنگین به گوش می‌آید. اما کیفیت رؤیائی فیلم محصول جلوهٔ بصری غریب و جذاب آن است و جزئیات نادیدهٔ اشیا، وضوح و عدم وضوح، اسلوموشن‌ها، حرکت‌های وارونهٔ دوربین و بازیگران، سوپرایمپوزها و دیزالوها و فیدآوت‌ها که هر لحظه به ابهام و راز و رمز صحنه‌ها چیزی افزاید. با این‌که در چنین پس‌زمینه‌ای قاعدتاً بازیگران و بازی آنان تحت‌الشعاع زیبائی تصاویر و ایجاد حال و هوا قرار می‌گیرد، اما چهار شخصیت اصلی داستان کم‌کم ملموس و قابل درک می‌شوند (به‌خصوص سرنا و ساراچو). موسیقی حزین سلاسکی هم، در کنار اپرائی از ویوالدی که کاسار می‌خواند و صدای همیشگی سیرسیرک‌ها، حاشیهٔ صوتی برانگیزاننده‌ای برای فیلم فراهم کرده است که گاهی مکمل احساسات و اطلاعات گنگ اطراف شخصیت‌هاست. ممکن است این تجربهٔ شگفت‌آور و با تکلف، لحظاتی (مثلاً در ساخت رابطه‌ها) الکن و بی‌لطف، و گاهی زیادی عجیب و ملال‌آور شود، اما به‌هر حال اثری نو و مبتکرانه است در باب نور و رنگ‌آمیزی، بافت اجسام و صدای آوازِ انسانی، دستگاه‌ەای موسیقی ناشناس، اتاق اسرار، و هوس‌های مالیخولیائی و آرزوهای دیوانه.