با رد بیست‌و‌دومین درخواست‌ ایران همچنان پشت در‌هایWTO ماند

در نشست عمومی‌سازمان تجارت جهانی كه با حضور ۱۴۸ كشور عضو برگزار شد به دلیل موضع مخالف‌ آمریكا درخواست ایران برای بیست‌ودومین بار رد شد. آمریكا برای بیست و دومین بار پیاپی از عدم حمایت فعال كشورهای اروپایی از عضویت ناظر ایران در سازمان تجارت جهانی استفاده نمود و درخواست عضویت ایران را بار دیگر وتو كرد. كشورهای اروپایی كه پس از پذیرش داوطلبانه تعلیق غنی سازی اورانیوم از سوی ایران متعهد شدند به طور فعال از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی حمایت كنند، در اجلاس قبلی موفق به این كار نشدند و در نشست دیروز نیز به تعهد خود عمل نكردند.بنابراین گزارش، با توجه به مسائلی كه اخیرا در روند مذاكرات هسته ای ایران با سه كشور اروپایی روی داده بود، عدم حمایت فعال این كشورها از عضویت ایران و وتوی درخواست این كشور از سوی آمریكا قابل پیش‌بینی بود. مقام‌های مذاكره كننده ایران روند مذاكرات را كند ارزیابی كرده و خواستار تسریع در این روند شده بودند.وتو شدن بیست و دومین درخواست ایران برای عضویت در سازمان تجارت در حالی رخ داد كه بسیاری از كشورهای دیگر كه وضعیت اقتصادی بسیار ضعیف‌تری نسبت به ایران دارند، مشكلی برای پیوستن به این سازمان نداشته و در برخی مواقع نیز با حمایت شدید آمریكا مواجه شدند كه پذیرش عضویت ناظر عراق و افغانستان در نشست گذشته از آن جمله است. دولت هند پیش‌تر اعلام كرد، امیدوار است روند مذاكرات پیوستن این كشور به سازمان تجارت جهانی تا قبل از اجلاس هنگ كنگ نهایی شود. آمریكا نیز پیشتر از آمادگی كامل خود برای به اتمام رساندن هر چه زودتر مذاكرات نهایی پیوستن روسیه به سازمان تجارت جهانی خبر داده بود.روسیه یكی از كشورهای مهم جهان است كه هنوز پشت درهای بسته سازمان تجارت جهانی مانده است و تا كنون تنها ژاپن و آمریكا به طور جدی از پیوستن این كشور به WTO حمایت كرده‌اند.تا كنون بیش از ۱۱ كشور عربی كه وضعیت اقتصادی بهتری نسبت به ایران ندارند، به این سازمان پیوسته‌اند و بقیه كشورهای عربی نیز در تلاش برای عضویت در این سازمان هستند. نخست وزیر سابق اوكراین نیز گفته بود: با اجرای اصلاحات اقتصادی بنیادین در اوكراین این كشور تا پایان سال ۲۰۰۵ میلادی به سازمان تجارت جهانی می‌پیوندد. الحاق به سازمان تجارت جهانی در سالیان اخیر یكی از مهمترین سیاست‌های تجاری و اقتصادی كشورهای مختلف جهان بوده است و تا این تاریخ ۱۴۹ كشور به عضویت این سازمان پذیرفته شده‌اند و سازمان جهانی تجارت تنها نهاد بین‌المللی است كه در امر تنظیم قواعد تجارت بین ملت‌های جهان فعال است.ایران نیز یكی از كشورهایی است كه از بدو تاسیس این سازمان در سال ۱۹۹۵ سعی داشته است به عضویت آن سازمان درآید و دفتر نمایندگی تام‌الاختیار تجاری جمهوری اسلامی‌ایران مسوولیت پیگیری و انجام مذاكرت الحاق به سازمان جهانی تجارت را عهده‌دار است.همایش الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی نیز روز ۲۹ آذرماه در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران برگزار شده بود. بیست و یكمین درخواست ایران نیز برای عضویت در سازمان تجارت جهانی در نشست ۲۳ آذر شورای عمومی‌این سازمان از سوی آمریكا وتو شده بود و این در حالی است كه سازمان تجارت جهانی در آن نشست با آغاز مذاكرات برای پیوستن عراق و افغانستان به این سازمان موافقت كرده بود. نماینده آمریكا در نشست گذشته در خصوص مطرح شدن تقاضای ایران برای عضویت در سازمان تجارت جهانی گفته بود كه آمریكا در حال مطالعه این درخواست است و این مشابه پاسخی است كه پیشتر آمریكایی‌ها داده بودند.وتو شدن درخواست ایران در حالی صورت گرفته بود كه كشورهای اروپایی وعده داده بودند، حمایت فعال خود را از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی نشان دهند. سرپرست دفتر نمایندگی تام‌الاختیار تجاری ایران نیز بلافاصله پس از وتو شدن درخواست ایران گفته بود: تعهدات اروپا در قرارداد پاریس برای <حمایت فعالانه از آغاز مذاكرات الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی> عملی نشد. اسفندیار امیدبخش كه پیش از نشست ۲۳ آذر از احتمال بسیار زیاد پذیرش ایران در WTO به عنوان عضو ناظر خبر داده بود، تاكید كرد: در عالم دیپلماتیك اتفاقاتی می‌افتد كه خارج از توقع است. همچنین در نشست ۲۳ آذر قرار بود غیر متعهدها و اتحادیه اروپا پذیرش عضویت عراق و افغانستان را در برابر پذیرش عضویت ایران قرار دهند، اما عضویت این دو كشور به عنوان ناظر در سازمان تجارت جهانی پذیرفته شد و هیچ یك از كشورها نخواست در خصوص عضویت این دو كشور مخالفتی كند. یك دیپلمات اتحادیه اروپا نیز در واكنش به رد بیست و یكمین درخواست ایران برای عضویت در سازمان تجارت جهانی گفته بود، به‌رغم حمایت اتحادیه اروپا، عوامل سیاسی مانع پذیرش عضویت ایران شد. این دیپلمات اتحادیه اروپا افزود: وضعیت فعلی ایران در این سازمان بسیار طولانی شده است و تصمیم برای عضویت ایران باید براساس شایستگی اتخاذ شود و مسائل سیاسی نباید دخالت داده شود.

افزایش انتقادها از آمریكا در نشست عمومیWTO
حامد روحانی، مدیر امور بین‌الملل دفتر نمایندگی تام‌الاختیار ایران در سازمان تجارت جهانی، نیز در گفت‌وگو با ایسنا، تاكید كرد: ‌با وجود اینكه تحركات و انتقاداتی كه توسط كشورهای اروپایی برای عضویت ایران، بیانگر نگرش مثبت در الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی است، ولی این اقدامات برای ایران كافی نیست. روحانی افزود: از نظر ایران دفاع چند دقیقه‌ای اتحادیه اروپا از الحاق ایران به WTO عمل به تعهدات اتحادیه اروپا در برابر ایران نیست، زمانی عمل به تعهدات برایمان مسجل خواهد شد كه رایزنی‌های اتحادیه اروپا، به كسب نتیجه، قانع كردن آمریكا برای عدم مخالفت با عضویت ایران و نهایتا به آغاز مذاكرات الحاق منجر شود. به اعتقاد وی، حمایت‌های چین و هندوستان و انتقاد آنها از مخالفت آمریكا برای قبول عضویت ایران، اثربخش بوده است، چرا كه هندوستان به علت رهبری گروه۲۱ G نقش مهمی را در این سازمان ایفا می‌كند. وی با ابراز خرسندی از افزایش تعداد حامیان ایران و روند رو به رشد انتقادها از آمریكا گفت: افزوده شدن برزیل، تركیه، مصر و مالزی و بسیاری از كشورهای دیگر امیدهای ایران برای پیوستن به WTO را افزایش داده است، ولی معتقدم پذیرش الحاق ایران ارتباط تنگاتنگی با مذاكرات هسته‌ای ایران و اتحادیه اروپا دارد. روحانی با بیان اینكه درخواست بیست و دوم ایران در اوایل اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴ برابر با ماه آوریل ۲۰۰۵ میلادی مجددا مطرح می‌شود، اظهار امیدواری كرد كه با به نتیجه رسیدن مذاكرات هسته‌ای، مساله الحاق ایران به WTO نیز حل شود.

منبع : خبرگزاری ایلنا