بمب یا برق

در یک چرخش و عقب‌گرد آشکار از مواضع قبلی، یکی از مقامات بلندپایه ایران در واکنش به طرح جدید هسته‌ای روسیه، اظهار داشت: ایران به منظور شکست بن‌بست به وجود آمده بر سر راه تلاش‌های تهران برای در اختیار گرفتن چرخه سوخت هسته‌ای، طرح روسیه را با دقت و حساسیت فراوان مورد مطالعه قرار خواهد داد. جواد وعیدی، معاون دبیرکل شورای عالی امنیت ملی ایران، با اشاره به پیشنهاد جدید روسیه که چند هفته پیش به ایران تسلیم شد و براساس آن طرف روس پیشنهاد داده است تا بخش فراوری اورانیوم و تبدیل آن به سوخت هسته‌ای در داخل خاک روسیه صورت پذیرفته و بخش‌های غیرحساس این عملیات را تهران انجام دهد، این موضع جدید ایران را به خبرنگاران اعلام کرد. گفتنی است، روسیه امیدوار است از طریق طرح پرپیچ و خم خود، به همتایان غربی اطمینان دهد که ایران تنها قادر به تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه‌های هسته‌ای تولید برق خود بوده و با این روش توانایی غنی‌سازی اورانیوم برای استفاده آن در تولید سلاح‌های هسته‌ای را نخواهد داشت. به علاوه، طرح جدید روسیه توانایی ایران برای تسلط بر فن‌آوری غنی‌سازی اورانیوم را کُندتر خواهد نمود. این در حالی است که هفته گذشته محمد مهدی آخوندزاده، رییس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در وین، در گفت‌وگو با مذاکره‌کنندگان انگلیسی، آلمانی و فرانسوی با اعلام این مطلب که ایران قبلاً به اروپا گوشزد کرده است که تنها بر روی گزینه غنی‌سازی اورانیوم در داخل خاک خود موافق است و هر طرح خارج از این را غیرقابل قبول و توهین به خود قلمداد می‌کند، طرح جدید هسته‌ای روسیه را قویاً رد کرده بود.
در این میان، کاندالیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا، در پاسخ به این اظهارات گفته است که موضوع مورد بحث ما با ایران، بر سر حق این کشور براساس مفاد معاهده‌ NPT که تهران آن را امضاء کرده است نیست، بلکه موضوع مورد مناقشه، عدم اعتماد به این کشور است، زیرا ثابت شده که تا به حال ایران چندین بار آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای را فریب داده است. به عبارت دیگر، با وجودی که ایران ادعا می‌کند برنامه هسته‌ایش تنها برای تولید انرژی برق می‌باشد، اما اروپا و آمریکا برعکس معتقدند که هدف واقعی ایران از این کار، دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای است. تحلیل‌گران مسایل ایران بر این باورند که یکی از دلایل چرخش این کشور از موضع هسته‌ای قبلی خود این است که احتمالاً تهران خود را در آستانه از دست دادن فرصت گفت‌وگوی مجدد با اروپا مشاهده می‌کند. به همین دلیل، برای جلوگیری از ارجاع پرونده خود به شورای امنیت سازمان ملل متحد، طرح پیشنهادی روسیه را مورد بررسی قرار داده است.
از سوی دیگر، آمریکا و سه کشور اروپایی طرف مذاکره با ایران می‌کوشند تا روسیه و چین را که در ظاهر حامی هسته‌ای ایران به شمار می‌روند، متقاعد نمایند که تهران در پی دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای است. بنابراین آنها به مسکو و پکن فشار می‌آورند تا به تهران گوشزد نمایند که در صورت ارجاع پرونده به شورای امنیت، این دو کشور از حق وتوی خود به نفع ایران برای جلوگیری از اعمال تحریم‌های اقتصادی و نفتی علیه این کشور، استفاده نخواهند کرد. البته استراتژی اروپا تا این مرحله بر ادامه گفت‌وگوها استوار بوده تا از این طریق یا ایران را به توقف فعالیت‌های هسته‌ای مجاب کند، یا اینکه به روسیه و چین تفهیم نماید که به اندازه کافی به ایران برای امضای موافقتنامه جدید فرصت داده شده است. بنابراین تحریم‌ تنها راه چاره مقابله با جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران می‌باشد. شواهد و قراین فراوانی نیز در دست می‌باشد که نشان می‌دهد روسیه در هفته‌های اخیر به شدت از سرسختی ایران در این مورد به ستوه آمده است. این در حالی است که مسکو با کشورهای اروپایی و آمریکا در نشان دادن واکنش شدید به سخنان ضدصهیونیستی دکتر احمدی‌نژاد که در آن رییس‌جمهور جدید ایران ضمن ردّ واقعه هولوکاست، خواستار برچیده شدن اسراییل از روی نقشه جغرافیای جهان شده بود، از خود همراهی کامل نشان داده است.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران