معرفی نرم افزار کتابخانه ای گنجینه

● ویژگی های كلی
این سیستم از ۷ بخش اصلی فهرست‏ نویسی، پذیرش، امانت، جستجو، مدیریت ‏‏، كتابشناسی و مدیریت بانكهای اطلاعاتی تشكیل شده است. برخی از این بخش‏ها خود دارای چندین قسمت مستقل از ‏هم می ‏باشند. كلیه این بخشها به‏ هم متصل (Link) و در محیط شبكه "Novell Netware" یا NT تحت سیستم عامل DOS فعالند.
▪ برخی از ویژگیهای كلی این سیستم عبارتند از:
الف) عملكرد سیستم بصورت همزمان (Online) انجام می‏ گیرد. یعنی هر تغییر در سیستم بصورت همزمان بوسیله كلیه بخشهای موجود در شبكه احساس می‏ شود و برای نمونه اگر ماده جدیدی به مجموعه اضافه گردد بطور همزمان قابل بازیابی است و در گردش كار میز امانت نیز قرار می‏ گیرد.
ب) ا‏طلاعات مواد فارسی و لاتین در یك بانك اطلاعاتی واحد نگهداری می ‏شوند. لذا این فرصت را به كاربران می ‏دهد كه برای بازیابی مواد مورد نظر خود فقط با یك مجموعه كار كنند. با توجه به وجود ارجاعات متقابل فارسی و لاتین در بانكهای مستند مشاهیر و موضوعی در هنگام بازیابی، با وارد كردن هر یك از معادلهای فارسی یا لاتین آنها تمام مواد مربوطه یكجا بازیابی می‏ گردد. همچنین در هنگام ورود اطلاعات لاتین هر یك از بخشهای آن را می‏توان به فارسی وارد كرد بدون اینكه مشكلی در چیدن كارت برگه ایجاد كند.
ج) اطلاعات مواد گوناگون آرشیوی در یك بانك واحد ذخیره می‏ شوند. به این ترتیب یك محقق می‏تواند در یك بازیابی به انواع مواد گوناگون مورد نظر خود دسترسی پیدا كند. برای نمونه اگر هدف تحقیق در مورد "‏‏عشایر‏‏" باشد سیستم فهرستی از كتابها، فیلم‏ها، عكس‏ها و ... كه موضوع آنها عشایر است ارائه می ‏كند. در عین حال این امكان نیز وجود دارد كه پاسخها به یك ماده خاص (مثلا كتاب‏) محدود گردد.
د) محل نگهداری هر ماده به همراه سایر اطلاعات وابسته در یك بانك دیگر نگهداری می ‏گردد. به این ترتیب امكان تبادل اطلاعات بین آرشیوها یا كتابخانه‏ های مختلف فراهم می‏ گردد.
این ویژگی مهم سه امكان اساسی را برای هر آرشیو فراهم می ‏گرداند:
۱) كتابخانه ها و آرشیـوهای مختلف یك سازمان بدین وسیله به یكدیگر مرتبط می ‏شوند و مراجعه كنندگان با رجوع به هریك از این مراكز می ‏توانند از موجودی مراكز دیگر نیز اطلاع حاصل نمایند.
۲) فهرست‏ نویسی تمام این مراكز می‏ تواند به شكل متمركز انجام گیرد تا از دوباره كاری (در مورد مواد تكراری) پرهیز گردد.
۳) امكان تبادل اطلاعات بین موسسات مختلفی كه از "گنجینه" استفاده می‏ كنند فراهم می‏ شود.
هـ) از مزایای این سیستم استفاده از بانكهای مستند اسامی پدیدآورندگان، مستند موضوعات و مستند ناشران و شركت‏هاست. به این ترتیب كل اطلا‏عات مستند مجموعه یكدست شده و در هر بار تصحیح آنها اطلاعات مربوط به كلیه مواد تصحیح می‏ شوند. مثلا اگر موضوعی در ویرایش جدید سرعنوانهای موضوعی تغییر كرده باشد كافی است كه آن را تنها در بانك موضوعی تغییر دهیم و این تغییر بلافاصله در تمام مواد مربوطه دیده می‏ شود. در كنار این مجموعه بانك كاملی از آخرین ویرایش‏های فهرست مستند مشاهیر و سرعنوانهای موضوعی فارسی منتشر شده توسط كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران كه هریك دارای بیش از ۳۰۰۰۰ ركورد هستند در اختیار كتابداران قرار گرفته است .
و) اطلاعات مواد موجود بر روی دیسك‏های لیزری "CD-MARC" مربوط به كتابخانه كنگره آمریكا براحتی قابل انتقال به بانكهای گنجینه و در صورت لزوم ویرایش آنها می ‏باشد. با كمك این ابزار نیازی به فهرست‏ نویسی و ورود اطلاعات آن دسته از كتابهای لاتین كه توسط كتابخانه كنگره فهرست شده و در سیستم MARC موجود است نمی ‏باشد. همچنین انتقال اطلاعات از دیسكتهای لیزری ارائه شده توسط كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران نیز امكان پذیر است.
ز) این سیستم علاوه بر چاپگرهای ماتریسی (سوزنی) موجود در بازار می ‏تواند با چاپگرهای لیزری سازگار با HP نیز كار كند. به ‏این ترتیب كارتهای كاتالوگ و انواع برگه ‏های ارجاعی ، با امكانات و خطوط زیبای لیزری چاپ می‏ گردند.
ح) از ویژه گیهای دیگر سیستم، كاربر پسند (User Friendly) بودن آن است. تمام بخشهای سیستم با " "Mouse كار می ‏كند. حركت روی صفحات ورود اطلاعات به‏ سادگی انجام می ‏گیرد. تمام مشخصات چندتایی (مانند موضوع، پدیدآورندگان و ...) بصورت فهرستی وارد می ‏شوند و همیشه قابل رویت هستند. برای انتقال اطلاعات تكراری امكان استفاده از "Clip Board" وجود دارد و بسیاری امكانات دیگر كه باعث شده آموزش برنامه بسیار ساده و در زمان بسیار كمی صورت پذیرد.
ط) سیستم دارای راهنمای ‏آماده در بخشهای مختلف است كه كاربر را در جهت استفاده بهتر از نرم‏‏ افزار راهنمایی می ‏كند.
ی) سیستم دارای بخشی جهت غلط‏ گیری تایپی است. در این بخش كلیه كلمات وارد شده به سیستم نمایش داده شده و چنانچه اشتباهی هنگام ورود اطلاعات رخ داده باشد مكان دقیق آنرا مشخص می ‏نماید.
ك) از ویژگیهای دیگر سیستم ذخیره اطلاعات انتخاب شده برای چاپ در مراحل مختلف برنامه است. بعنوان مثال اگر مواد مختلفی برای چاپ كتابشناسی انتخاب شده می‏توان این مواد را ذخیره نمود تا چنانچه مجددا نیاز به چاپ كتابشناسی گردید دیگر نیازی به جستجو و یافتن مواد انتخاب قبلی نباشد. این مسئله برای كلیه موارد چاپی قسمتهای مختلف برنامه صادق می‏باشد.
ل) مجموعه‏ ای از گزارشهای گوناگون از اعضا، مواد مخزن، عملكرد كاركنان امانت و ... همیشه در دسترس مدیران قرار دارد.
م) سرانجام امكانات دیگری از قبیل محافظ صفحه (Screen Saver)، تنظیم دلخواه حروف صفحه كلید با توجه به اینكه استانداردهای متفاوتی در صفحه كلیدهای موجود فارسی وجود دارد و ارسال پیام به كاربر یا گروهی از كاربران سیستم نیز در مجموعه برنامه‏ ها گنجانده شده است تا خصوصیت كاربر پسند بودن سیستم را هرچه بیشتر افزایش دهد.
● بخش فهرست نویسی
اساسی ‏ترین قسمت هر كتابخانه و آرشیو بخش فهرست‏ نویسی آن است. اطلاعات مواد مختلف در این بخش با استفاده از منابع مستند استخراج می‏ شوند تا مراجعین بتوانند ماده مورد نظر خود را با سهولت پیدا كنند.
▪ برخی از ویژگیهای برنامه گنجینه در این زمینه عبارتند از :
۱) فهرست‏ نویسی مواد آرشیوی علاوه بر كتاب از قبیل مقاله، فیلم، نوار صدا، عكس، اسلاید، بریده جراید، مدارك فنی، نقشه، كاتالوگها و ... (حدود ۳۸ ماده ) .
۲) نزدیك شده به قوانین كتابداری تا حد امكان به‏ گونه ا‏ی كه كلیه كارهای مربوط به چیدن اطلاعات در داخل كارت و رعایت قوانین بین‏ المللی ISBD نقطه‏ گذاری بوسیله برنامه انجام می‏ گیرد.
۳) تمام مشخصه‏ های گرفته شده از مواد دارای طول متغیر می‏ باشند به این ترتیب فقط به اندازه اطلاعات وارد شده فضای حافظه را اشغال می‏ كنند.
۴) تعداد پدید‏ آورندگان، عناوین، موضوعات، ناشران، مندرجات،... نامحدود می ‏باشند.
۵) امكان كار همزمان با چند سیستم رده ‏بندی فراهم شده است. در سازمان صدا و سیما مواد آرشیوی دارای رده‏ بندی مثلا روسو، كتابخانه‏ مركزی در دانشگاهها ‏‏كنگره ( LC ) و كتابخانه‏ های عمومی دیویی ( DC ) هستند و تمام این اطلاعات روی یك بانك واحد وجود دارد.
۶) امكان وارد كردن چکیده ماده مورد نظر وجود دارد.
۷) فهرست‏ نویسی دو زبانه در تمام فیلدها عملی است. این در حالی است كه در هنگام چاپ و نمایش كارت كاتالوگ، چیدن حروف به ‏درستی انجام می ‏گیرد.
۸) امكان دیدن كارت كاتالوگ در هنگام ورود اطلاعات، ویرایش و همچنین قبل از چاپ به همان صورتی كه قرار است چاپ شود وجود دارد.
۹) نمایش ، اصلاح و حذف اطلاعات در یك جا امكان‏ پذیر است و لزومی برای انتخاب‏های مختلف برای این كار نیست.
۱۰) چاپ كارت‏های مواد، ارجاعات، برچسب بوسیله چاپگرهای سوزنی یا لیزری.
۱۱) چاپ دفاتر ثبت مواد آرشیوی بصورت مجزا و با فرمتهای تعریف شده.
۱۲) انتقال اطلاعات لاتین از "CD-MARC" و همچنین از دیسكتهای لیزری كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به بانكهای برنامه و در صورت نیاز ویرایش آنها.
● پذیرش
اطلاعات افرادی كه مجاز به استفاده از امكانات كتابخانه یا آرشیو هستند در این بخش نگهداری و بازیابی می ‏شوند. این اطلاعات شامل مشخصات فردی و سازمانی عضو می‏ باشد.
▪ برخی از امكانات این بخش عبارتند از:
۱) چاپ كارت عضویت لیزری (به همراه باركد)
۲) تهیه فهرستها، گزارشها و آمارهای مختلف از وضعیت اعضاء
۳) كنترل مدت اعتبار عضویت
۴) چاپ پاكت نامه جهت مكاتبه با اعضاء
● امانت
كنترل گردش كار بخش امانت بوسیله این برنامه انجام می ‏گیرد. این سیستم كتابداران را از كار كردن با كارتهای داخل كتاب و نگهداری فایلهای امانت بی‏ نیاز می‏ كند. در سیستمهای دستی كتابدار برای آگاهی از موجود بودن كتاب ناچار است به مخزن مراجعه كند اما با كمك این برنامه می‏ تواند به‏ راحتی بفهمد كه كتاب مورد نظر موجود است یا نه و اگر موجود نیست بوسیله چه كسی برده شده و چه موقع بازگردانده می‏ شود و احیانا" اگر توسط اعضای دیگری رزرو شده است اولین نوبت بعدی در چه تاریخی است. همچنین فهرست كتابهای تأخیری، سابقه اعضاء ، سابقه كتاب و ... همیشه در دسترس است.
در ضمن برای تسریع عملیات بخش امانت اخیرا" از سیستم باركد در این بخش استفاده شده است. در این سیستم برچسب به همراه باركد ماده مورد نظر و باركد كارت عضویت، كلیه اطلاعات مربوط به امانت آن منبع را وارد سیستم می‏ كند.
● جستجو
برنامه جستجو به مراجعین آرشیو این امكان را می ‏دهد كه منابع مورد نظر خود را از میان مواد موجود پیدا كنند. به جهت اینكه دادن آموزش‏های تخصصی به همه مراجعین امكان ‏پذیر نیست این برنامه به‏ گونه ا‏ی طراحی شده است كه كمترین آشنایی با كامپیوتر برای جستجو كافی باشد. این مسئله به مراجعین و استفاده كنندگان از آرشیو یا كتابخانه كمك می‏ كند تا خودشان براحتی بتوانند موادی را كه می‏خواهند بوسیله كامپیوتر بیابند. جستجو می‏ تواند روی یك كلمه یا یك عبارت از مشخصه مورد نظر مثلا عنوان كتاب انجام گیرد. استفاده از روش بازیابی " " OPAC این امكان را به كاربر می ‏دهد كه در هر مرحله با دادن اطلاعات اضافی به برنامه دامنه پاسخهای سیستم را محدود تر نماید تا به جوابهای مورد نظر برسد این جستجو می ‏تواند روی عنوان، نام پدید آورنده، ناشر، محل نشر، تاریخ نشر، فروست، مندرجات، موضوعات، مشخصات ظاهری، یادداشت، چکیده، شماره رده ‏بندی و ... یا تركیبی از آنها انجام گیرد.
در صورتی كه كاربر تمایل داشته باشد می‏ تواند جستجو را به یك ماده خاص محدود نماید. همچنین جستجو می ‏تواند روی مواد فارسی، لاتین یا هر دو انجام گیرد. استفاده از قوانین منطقی و مجموعه‏ ها به صورت AND ، OR ، NOT و ( ) در جستجو امكان پذیر است. ضمناً علاوه بر جستجوی OPAC كه با ورود هر اطلاعی مجموعه‏ ای از جواب را مشخص می ‏كند، جستجوی عادی نیز امكان پذیر است. در این نوع جستجو تمام اطلاعات مورد نیاز برای جستجو مشخص شده و سپس دستور جستجو صادر می ‏شود. در اینجا سیستم یك مجموعه جواب را مطابق با شرایط مشخص شده به كاربر تحویل می ‏دهد. البته جواب بدست آمده از دو روش OPAC و عادی یكسان است.
فهرست جوابها شامل نوع ماده، عنوان، پدید آورنده و شماره رده در اختیار كاربر قرار می‏ گیرد تا در صورت تمایل این فهرست را روی كاغذ چاپ نماید. همچنین در این مرحله امكان ملاحظه كارت فهرست نویسی هر یك از مواد جستجو شده نیز وجود دارد.
● مدیریت MIS
داشتن اطلاعات كافی از هر مجموعه برای مدیران آن امری حیاتی است. این بخش از سیستم گنجینه این امكان را در اختیار مدیران قرار می‏ دهد كه از وضعیت بخشها و عملكردهای گوناگون كتابخانه و آرشیو خود مطلع باشند.
برخی از این گزارش‏ها و آمارها عبارتند از:
۱) توزیع سنی، جنسی، تحصیلی، شغلی اعضاء
۲) توزیع موضوعی مواد موجود در مخزن
۳) موادی كه بیشتر از بقیه مورد استفاده اعضاء بوده‏ اند.
۴) اعضایی كه بیشتر از سایرین از كتابخانه و آرشیو استفاده كرده‏ اند(در گروه‏های گوناگون سنی و ...)
۵) نحوه فعالیت بخش امانت در ساعات روز، روزهای هفته و ماههای سال ...
۶) موادی كه در یك مقطع زمانی خاص به كتابخانه یا آرشیو اضافه شده ‏اند.
۷) میزان فعالیت بخشهای مختلف ( فهرست‏ نویسی، ورود اطلاعات، امانت،...)
و بسیاری از گزارشهای دیگر كه می‏توانند در جهت سوق دادن كتابخانه و آرشیو به سمت نیازهای مراجعین و بالعكس در جهت پاسخگویی بهتر به نیازهای آنها، وجین مجموعه، بررسی عملكرد كاركنان، تهیه گزارشات و آمارهای دوره‏ ای، برنامه‏ ریزی برای انتخاب و خرید، انجام تحقیقات در زمینه ‏های مختلف اجتماعی استفاده ‏كننده و ... مورد استفاده قرار گیرند.
● كتابشناسی
از جمله قسمت های دیگر نرم‏ افزار گنجینه چاپ كتابنامه می‏باشد. یكی از نیازهای اساسی هر آرشیوی داشتن مجموعه‏ ای است كه معرف مواد مختلف موجود در مخزن است. این مجموعه می‏تواند شامل موادی از مخزن با ویژگیهای خاص باشد. به عنوان مثال موادی كه داری موضوع خاصی هستند یا پدیدآورنده بخصوصی دارند و ... همچنین با كمك این برنامه می‏توان تازه‏ های آرشیو را نیز تهیه نمود.
در پایان هر مجموعه تهیه شده می‏توان نمایه‏ های مختلف موضوعی، عنوان، پدیدآورنده و ناشران (شركتها) را به اختیار چاپ نمود.یكی از مشكل ‏ترین كارهای هر آرشیو تهیه كتابشناسی است. كتابشناسی ‏ها به شكل‏های گوناگون مورد نیاز هستند. چاپ تازه های كتاب، كتابشناسی‏ های ادواری (شبیه كتابشناسی سالانه كتابخانه ملی) كتابشناسی‏ های موضوعی، كتابشناسی مشاهیر و... از ین جمله هستند. این نرم ‏افزار این امكان را به كتابداران می‏دهد كه با استفاده از سیستم جستجو به‏ راحتی و با صرف كمترین زمان ممكن و بدون نیاز به حروف چینی آنها را تهیه كنند.
پس از انتخاب مواد مورد نظر سیستم كار حروف چینی ۲ ستونی آنها را انجام داده و نمایه‏ های مولف، موضوع، ناشر و عنوان را تولید كرده چاپ می‏نماید.
● مدیریت بانکهای اطلاعاتی
نگهداری نسخه‏ های پشتیبان در سیستمهای Online برای حفاظت اطلاعات سیستم در مقابل حوادثی كه می‏توانند خللی در استفاده از سیستم بوجود آورند یكی دیگر از نیازهای هر سیستم اطلاعاتی می‏باشد. این بخش از سیستم علاوه بر تأمین چنین نیازی فعالیتهای زیر را نیز انجام میدهد.
۱ ) فشرده سازی و مرتب سازی بانك‏های اطلاعاتی
۲) ارسـال و دریافت اطلاعـات از سیـستـم گنجیـنه بـه ISIS-CDS و بالاعـكس و یـا بین مراكـزی كـه از سیستم گنجینه استفاده می‏كند.
۳) بهینه سازی كدهای سیستم.
۴ ) ساخت دوباره وا‏ژه‏ نامه سیستم.
● برخی از مراكز معتبر دارای سیستم كتابخانه گنجینه
دانشگاه آزاد اسلامی - واحد آباده ،دانشگاه آزاد اسلامی - واحد بافت کرمان ، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد بافق یزد ، دانشگاه صنعتی اصفهان - پژوهشکده برق و کامپیوتر ، دانشگاه علوم پزشکی شیراز - دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی ، دانشنامه فارس – شیراز ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - بیش از ۷۵ کتابخانه و آرشیو در سراسر کشور، كتابخانه عمومی حسینیه ارشاد ، وزارت آموزش و پرورش ، سازمان دانش آموزی جمهوری اسلامی ایران ، وزارت امور خارجه - كتابخانه تخصصی و مرکز اسناد
توسعه و ارتقاء سیستم
در جهت ارتقاء سیستم گنجینه و انطباق آن با استانداردهای جدید، ویرایش جدیدی را ارائه شده که اولین قسمت از این ویرایش جدید برنامه جستجو می‏باشد كه بصورت قابل استفاده در اینترنت (Web Based) و مستقل از IE عرضه شده است. این نرم افزار بدون اینكه در اطلاعات آرشیو و كتابخانه كه با ویرایش قبلی جمع آوری شده تغییری بدهد آنها را در محیط Internet Explorer جستجو می‏ كند. به این ترتیب اگر اطلاعات كتابخانه یا آرشیو شما روی شبكه اینترنت قرار داشته باشد می‏توانید از هر كجا كه باشید آنها را جستجو نمایید. توجه داشته باشید كه نیازی به تغییر اطلاعات و ساختار فا‏‏یلهای سیستم نخواهد بود‏، در نتیجه می‏توانید ورود اطلاعات را با نسخه تحت DOS انجام دهید و اطلاعات را در شبكه اینترنت جستجو كنید. . قرار است ارتقاء قسمتهای فهرست نویسی ، پذیرش و امانت، كتابشناسی و مدیریت اطلاعات نیز در محیط Microsoft Windows ارائه گردد .
● قابلیت های عمومی نرم افزار
▪ سرعت بالا در پاسخگویی، كوتاهی زمان آغاز یك جستجو یا هر فعالیت دیگر تا نمایش یافته‌ها در حد متوسط است .
▪ سادگی كار از نظر راه اندازی نظام، ورود، اصلاح، تبادل و بازیابی اطلاعات برای كتابداران در سطح مناسبی است .
▪ سادگی كار از نظر بازیابی اطلاعات، پیاده كردن و چاپ اطلاعات برای كاربران عادی در هر صفحه امکانپذیر است
▪ برقراری ارتباط راحت و غیرپیچیده با سیستم توسط كاربران (كاربرمدار بودن) بالاخص سیمای ظاهری آن در کیفیت متوسط است .
▪ تعیین سطوح دسترسی و اختیارات هر كاربر و وجود تدابیر ایمنی از نظر ورود و بازیابی اطلاعات کاملا تعریف شده است .
▪ امكان تهیه منظم پشتیبان از اطلاعات و پیاده كردن آن در صورت بروز مشكل در داده .‌
● قابلیت های نرم‌افزار در مرحله ورود اطلاعات
▪ با دراگ بوسیله ماوس متوان اطلاعات را براحتی به نرم افزار منتقل کرد .
▪ ورود اطلاعات به شكل مستقیم (با استفاده از امكانات صفحه كلید) امکانپذیر است .
▪ امكان ورود اطلاعات به شكل غیر مستقیم (امكان انتقال اطلاعات ركوردهای لازم از پایگاههای اطلاعاتی دیگر) كامل بودن ركورد كتابشناختی و امكان انجام فهرستنویسی توصیفی و تحلیلی در كاربرگه ورود اطلاعات .
▪ دریافت تمامی انواع داده‌ها در ركوردهای كتابشناختی از طریق وجود فیلدهای متنوع در نرم‌افزار (از لحاظ ساختار و محتوا) .
▪ استفاده از تگ‌های استاندارد برای فیلدها جهت تسهیل كار تبادل ركوردها با پایگاههای اطلاعاتی دیگر.
فیلدها با طول متغیرتعیین شده است . تا از فضا های اضافی جلوگیری شود .
▪ انجام عملیات كنترل خودكار توسط سیستم جهت وارد ساختن هماهنگ اطلاعات و اخطار به كاربر در صورت نیاز .در هر برگه می توان حتی چند فیلد را پر کرد و ثبت کردن (مناسب در هنگام ورود تعداد زیاد کتب به کتابخانه ) و سر وقت آنها را تکمیل کرد .
▪ بكارگیری كلیه امكانات صفحه كلید برای ویرایش داده های درون فیلد .
▪ وجود امكان نقطه‌ گذاری خودكار عناصر كتابشناختی در هنگام ورود اطلاعات .
▪ استفاده از حداقل علائم در هنگام ورود اطلاعات .
▪ مجزا بودن صفحه ورود اطلاعات مدارك و مواد مختلف .
▪ صفحه ورود اطلاعات برای منابع فارسی و لاتین مجزا نیست ، فقط با زدن یک کلید می توان برگه تغییر داد .
قابلیت استفاده از كلیدهای page up و page down و كلیدهای لازم دیگر برای حركت از فیلدی به فیلد دیگر در صفحه ورود اطلاعات و از صفحه ورود اطلاعات یك ركورد به صفحه ورود اطلاعات ركورد دیگر . عدم وجود راهنمای فوری برای هر فیلد برای مشخص ساختن نحوه ورود اطلاعات در هر فیلد . ولی نرم افزار دارای یک راهنمای کلی است .
▪ استفاده از ماوس در صفحه ورود اطلاعات برای سهولت حركت بین فیلدها و انتخاب آنها امکانپذیر است .
▪ امكان كامل كردن برخی فیلدها از طریق انتخاب گزینه‌های خاص (مثل مرجع یا غیر مرجع بودن اثر) .
● قابلیت های نرم‌افزار در مرحله ذخیره اطلاعات و ساختن ایندكسها
▪ استفاده از فرمت استاندارد برای ركوردها (مانند مارك) ، همه استاندارد ها را دارد و می توان با آنها را تبدیل کرد .
▪ عدم وجود محدودیت از لحاظ تعداد ركورد در هر فایل و تعداد كاراكتر در هر فیلد . تا جایی که هارد کامپیوتر جا داشته باشد .
▪ ایجاد ایندكس روی كلمات ساده و مركب .
▪ وجود ایندكسهای تركیبی مانند ایندكس بر روی دو فیلد عنوان + مولف یا عنوان + سال انتشار جهت سرعت و سهولت بازیابی اطلاعات .
▪ وجود سیاهه بازدارنده (Stop list) و امكان حذف یا اضافه نمودن واژه به سیاهه .
انجام عملیات ایندكس سازی بر روی ركوردهای كتابشناختی در حین ورود اطلاعات بلادرنگ انجام می شود و می توان بعد از ذخیره فورا آنرا بازیابی کرد .
● قابلیت های نرم‌افزار در مرحله جستجو و بازیابی اطلاعات
▪ امكان استفاده از روش پرس‌و‌جو (search) جهت بازیابی اطلاعات وجود ندارد .
▪ امكان هماراستن (تركیب) عبارت در بخش search وجود دارد .
▪ امكان هماراستن (تركیب) كلیدواژه در بخش search وجود دارد .
▪ امكان استفاده از روش مرور (browse) جهت بازیابی اطلاعات وجود دارد .
▪ امكان انجام جستجوی كلیدواژه‌ای (قابلیت جستجوی تك‌واژه‌های موجود در فهرست توصیفی و تحلیلی) وجود دارد .
▪ امكان محدود كردن جستجوی كلیدواژه‌ای به یك فیلد خاص وجود دارد .
▪ امكان انجام جستجوی بولین (تركیب دو یا چند واژه با استفاده از عملگرهای AND، OR، و NOT) وجود دارد .
▪ امكان انجام جستجو به شیوه كوتاه‌سازی (truncation) وجود دارد .
▪ امكان انجام جستجوی شماره‌ای مانند جستجوی شماره راهنما، شماره ثبت و شماره ISBN (بیشتر مورد استفاده كتابداران) وجود دارد .
▪ امكان انجام جستجو از طریق عملگرهای همجوار و نزدیك‌یابی (near) وجود ندارد .
▪ جستجو از طریق عملگر هیچ (none) (بیشتر مورد استفاده كتابداران) وجود ندارد .
▪ جستجو از طریق عملگر هم‌ تكرار برای جستجوی واژه‌ها در فیلدهای تكرارپذیر .
▪ نرم افزار گنجینه سیستم ساختار درختی دارد که بر حسب الفبا و شماره عضویت ، شماره مدرک ، شماره ثبت و... این کار انجام می شود .
▪ امكان انتخاب كلیدواژه‌های جستجو از اصطلاحنامه و مرور اصطلاحات اعم، اخص و مرتبط با واژه جستجو شده. امكان مرتب‌سازی نتایج بازیابی شده به روشهای گوناگون (از جدید به قدیم، براساس نام مولف، و ...).
▪ امكان مرور ارجاعات بازیابی شده (حركت بین ركوردها) و انتخاب كلید‌‌واژه‌های جدید از بین آنها (مانند لینك بودن موضوعات جهت بازیابی كتبی با موضوعات مشابه) .
▪ امكان ذخیره موارد جستجوشده قبلی (نگهداری سوابق جستجو) .
▪ امكان تكمیل و به كارگیری مجدد فرمولهای جستجوشده قبلی در مراجعات بعدی ممکن نیست .
▪ نمایش ركوردهای بازیابی شده بصورت ركورد كامل كتابشناختی .
▪ نمایش ركوردهای بازیابی شده بصورت فهرست‌برگه .
▪ امكان نمایش ركوردهای بازیابی شده بصورت ركورد خلاصه شامل عنوان‌، مولف و تاریخ نشر .
▪ امكان نمایش ركوردهای بازیابی شده بصورت تك تك یا چندتایی بر روی صفحه نمایش .
▪ امكان ذخیره ركوردهای بازیابی شده در یك فایل متنی .
▪ امكان انتخاب تمام یا محدوده‌ای از ركوردهای بازیابی شده و سپس چاپ آنها .
● قابلیت های نرم‌افزار در مرحله برونداد (خروجی‌ها)
▪ امكان تنظیم گزارشهایی از تازه‌های كتابخانه یا مانند آن جهت اطلاع‌رسانی به عموم مراجعان .
▪ امكان تنظیم گزارشهای مورد استفاده كتابداران (مانند عناوین به تفكیك شماره‌های راهنما، ثبت و ..) .
▪ امكان مشاهده گزارشهای سیستم روی صفحه نمایش ، از هرچه در گنجینه وارد می کنیم می توان گزارش گرفت.
▪ امكان ملاحظه پیش‌نمایش چاپی گزارشها .
▪ امكان چاپ گزارشهای سیستم .
▪ امكان ذخیره گزارشهای سیستم در یك فایل متنی .
▪ قابل تعیین بودن شكل نمایش اطلاعات گزارشها توسط كاربر (ركورد كامل كتابشناختی، ركورد خلاصه یا شكل فهرست‌برگه).
▪ امكان تهیه گزارشهایی با روشهای مرتب‌سازی متفاوت و قابل انتخاب، از ركوردهای موجود در سیستم .
▪ مستقل بودن نرم‌افزار از هر نوع چاپگر برای انجام عملیات چاپ .
▪ امكان چاپ سلسله فهرستبرگه‌های مربوط به یك ماده اطلاعاتی .
▪ امكان تعیین نوع تورفتگی به طور خودكار در هنگام چاپ فهرستبرگه .
▪ امكان تغییر فونت چاپ توسط كاربر در مورد گزارشهای مختلف (مانند پررنگ، زیرخط‌دار، كج) .
▪ تعیین رنگ برای برخی داده‌ها در گزارشها (مثلا موضوع با رنگ قرمز) .
▪ شكستن صحیح كلمات و تنظیم طول سطرها در هنگام چاپ .
▪ شكستن صحیح جملات لاتین كه در متن فارسی می‌آید .
▪ داشتن پیغامهای خطای مناسب برای مواقعی از قبیل آماده نبودن چاپگر، فارسی نبودن آن، نبود كاغذ و ... .
▪ امكان تهیه گزارش آماری از تعداد مواد كتابخانه‌ای ، حتی از همه مواد می توان آمار گرفت .
امكان تهیه گزارش آماری از ركوردهای كتابشناختی هم موضوع .
▪ امكان تعریف گزارشهای آماری جدید بسته به نیاز روزمره كتابخانه توسط كتابداران .
▪ وجود فرمتهایی برای انتقال (export) داده‌های كتابشناختی، بین پایگاههای سیستم و پایگاههای اطلاعاتی از نرم‌افزارهای متفاوت .
● قابلیت های نرم‌افزار در بخش امانت
▪ ورود و تصحیح اطلاعات اعضاء امکانپذیر است .
▪ گزارشها و نمودارهای میز امانت نیز همانطور که در پیش گفته شد از تمام قسمت ها می توان گزارش تهیه کرد .
ـ گزارشهایی مانند :
گزارش آمار عملکرد گروهها از جهت تعداد مدارک دریافتی در بایگانی ها ، کارنامه های مطالعاتی هر عضو همراه با مشخصات مدارک دریافتی ، گزارش کامل از پرونده های اعضا با گزینه ها و ترتیب های مختلف ، تعداد مدارک دریافتی در کتابخانه بر اساس رده دیویی ، آمار پراکنده موضوعی مدارک دریافتی در کتابخانه . ولید باركد اعضاء و ثبت امکان ندارد .
● قابلیت های نرم‌افزار در بخش امکانت پیشرفته
در این بخش نرم‌افزار فقط سرویسهای راه دور را دارد و مدیریت نشریات ادواری را به طور کامل حمایت می کند و تمامی مراحل از قبیل فهرست نویسی ، نمایه سازی ، گزارشهای مدیریتی و آماری و... را دارا می باشد .
● دیگر ویژگیهای گنجینه :
▪ یک قسمت جالب تحت عنوان profile در قسمت افراد دارد و اطلاعات روانشناختی افراد توسط خودشان وارد می –شود و به عنوان مثال اگر شخصی به موضوع پزشکی علاقه مند باشد ، سیستم بطور خودکار به شخص میل می فرستد که کتاب جدیدی در این موضوع به کتابخانه آمده است .
▪ اگر مشکلی در فونت فارسی پیش آید نرم افزار بطور خودکار آنرا اصلاح می کند .
▪ امکان رزرو مواد نسبت به نسخه DOS اطلاح شده است .
▪ می توان منابع فارس و لاتین را با هم جستجو کرد .
▪ سه نوع جستجو دارد ( پیشرفته ، ساده ،و opac) که درopac امکان غربال کردن وجود دارد .
▪ قیمت گنجینه به تفکیک بخش ها یا زیر سیستم هاست ، مثلا فهرست نویسی ۱۹۰۰۰۰۰ تومان است . در کل قیمت آن در سال ۸۶-۸۵ بین ۲ – ۷ میلیون است .

محمد شاهین
شرکت ایسل ( راه حلهای الکترونیکی ایده سلیم )
نشانی : تهران، پاسداران، بوستان دوم (اخوان)، خیابان گیلان، بین چهارراه اسلامی و شهید عراقی، شماره ۷
کدپستی : ۱۶۶۴۹۶۷۸۹۳ ، تلفن : [phone] (خط ویژه)
ایمیل : [e-mail] ، ایمیل فروش : [e-mail] ، ایمیل پشتیبانی فنی : [e-mail] .