طبیعی است، نگران نشوید

یائسگی توقف عادات ماهانه و پایان یافتن قدرت باروری است. به خانمی که به مدت یک سال قاعده نشود، یائسه می‌گویند و دوران قبل از آخرین قاعدگی را دوران پیش‌یائسگی می‌نامند که این دوران از چند ماه تا چندین سال متغیر است و با علائمی مانند گر گرفتگی، تغییر الگوی خواب، خستگی، طپش قلب و تغییرات خلق و خو و اضافه وزن، همراه است.امروزه برای بیشتر بانوان شروع یائسگی بین سنین ۴۸ تا ۵۲ سال است. اگر چه سن یائسگی به صورت ژنتیکی تعیین می‌شود ولی مطالعات متعدد نشان می‌دهد که بهبود وضعیت تغذیه‌ای، زندگی سالم و پیشرفت‌های پزشکی در افزایش سن باروری موثر هستند.
بیشتر بانوان تنها از یک یا ۲ علامت یائسگی رنج می‌برند اما در ۱۰ الی ۳۵ درصد آنها علائم آنقدر شدید است که به مشورت پزشک نیاز دارند. گرچه پیش‌بینی دقیق شدت علائم در افراد مشکل است اما می‌توان بر اساس بررسی‌های آماری تقسیم‌بندی‌هایی را منظور کرد.
● عوارض یائسگی در زنان زیر کمتر است:
- زنانی که به طور فامیلی سن شروع قاعدگی و بلوغ آنها دیرتر است.
- بانوانی که هرگز ازدواج نکرده‌اند.
- بعد از سن ۴۰ سالگی، زایمان داشته‌اند.
- از لحاظ اقتصادی و مالی از وضعیت خوبی برخوردارند و یا تحصیلات بالایی دارند.
● علائم و عوارض
میزان استروژن در گردش خون بدن و نسبت آن به سایر هورمون‌ها، سرعت تغییر و کاهش آن قبل از یائسگی همگی در سلامتی جسمی و احساسات و ظاهر فرد موثر است. یکی از شایع‌ترین علائم گر گرفتگی است. اختلافات خواب، خستگی، تغییراتی جنسی و علائم ادراری (شامل سوزش ادرار، فوریت در ادرار کردن و بی‌اختیاری ادراری)، افسردگی و تغییرات خلق و خو، پوکی استخوان و بیماری قلبی عروقی، همگی ناشی از کاهش استروژن خون است که در برخی از زنان بعد از یائسگی آشکار می‌شود.
● درمان
درمان جایگزینی با هورمون استروژن نتایج مثبت عمده‌ای را در بسیاری از خانم‌ها در سنین پس از یائسگی به همراه داشته است و افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم و سینه در مقایسه با اثرات مفید آن بسیار ناچیز به نظر می‌رسد باید به خاطر داشت که درمان با استروژن نمی‌تواند موجب بهبود فوری علائم یائسگی شود و باید مزایا و خطرات آن را به دقت در هر بیمار به طور مجزا بررسی کرد.
داروهای غیر هورمونی شامل کلسیم، فلوراید، کلسی‌تونین، بی‌فسفونات‌ها و سایر داروهاست که برای درمان پوکی استخوان به کار می‌روند.
عادات صحیح بهداشتی، تجربه بهتری از یائسگی به ارمغان می‌آورد. سه بار یا بیشتر ورزش کردن درروز باعث تخفیف علائم است.
نقش رژیم غذایی کم چربی در یائسگی حتی از ورزش نیز پراهمیت‌تر است. معمولا در خانم‌هایی که از ابتدا خام گیاه‌خوار بوده‌اند حداقل علائم را داشته‌اند. خوردن غذاهای حاوی سویا موجب بهبود وضعیت است که به علت وجود مقادیر بالای هورمون‌های گیاهی آن است. در کشورهایی که رژیم غذایی آنها حاوی مقادیر زیادی سویا است علائم یائسگی بسیار تخفیف یافته یا اصلا وجود ندارد.
هورمون‌های گیاهی یا فیتوهومورن‌ها «phyto hormones» مواد طبیعی موجود در برخی گیاهان و غذاها هستند که به بدن در تولید طبیعی هورمون‌های استروژن و پروژسترون کمک می‌کنند. اگرچه قدرت عمل آنها در مقایسه با داروهای مصنوعی بسیار کم است اما چون بدن فرد را وادار به تولید هورمون می‌کنند فاقد اثرات جانبی مضر هستند. گیاهانی مانند جین سنگ «Ginseng» پنج انگشت «ویتاگنوس»، ریشه شیرین بیان، رزک، برمادران، مریم گلی در درمان گر گرفتگی و بهار نارنج، بیدمشک،
سنبل الطیب، زعفران،گل گاوزبان برای رفع خستگی مصرف می‌شوند و آرام‌بخش و مقوی اعصاب هم هستند. سنبل الطیب وگل گاوزبان به صورت قطره پاسی بای و قرص‌های والی فلور در داروخانه‌ها موجودند و اثرات ضد افسردگی نیز دارند.
مصرف کلسیم و ویتامین D (منابع غذایی آن شامل ماهی آزاد، ماهی تون، میگو، شیر و زرده تخم‌مرغ است) ویتامین ث (کیوی، فلفل سبز خام، آب پرتقال، هندوانه و انگور از منابع ویتامین ث هستند) و ویتامین کا بهترین منابع آن کلم، کاهو و اسفناج است که برای جلوگیری از تخریب استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان توصیه می‌شود.

منبع : روزنامه تهران امروز