سلامت راننده

یكی از متخصصان چشم در سال ۱۹۷۰ در دانشگاهی در آمریكا متوجه شد دانشجویانی كه از خواب كمی‌ بهره می‌برند، در هنگام دیدن مطالب نوشته شده روی تخته سیاه چشم‌های خود را خیره و تنگ می‌كنند. او پس از بررسی این موضوع به فكر افتاد تا درباره رانندگان هم تحقیقاتی را شروع كند. دكتر اسمیت با همكاری تعدادی از دانشجویان خود تحقیقی را روی رانندگانی آغاز كرد كه برای دیدن علایم راهنمایی و رانندگی دقیقاً همان كار دانشجویان را انجام می‌دادند. این رانندگان اگر چه نمره چشم ده دهم داشتند و به كاهش بینایی دچار نبودند اما اعلام كردند كه بعد از چند ساعت رانندگی و در هنگام خستگی قدرت بینایی‌شان تحلیل می‌رود. دكتر اسمیت پس از اتمام تحقیق خود اعلام كرد خواب كم و خستگی موجب می‌شود كه قدرت بینایی رانندگان تا پنج درصد كاهش پیدا كند و این موضوع خطرات و حوادثی را در هنگام رانندگی ایجاد می‌كند.
اگر راننده مجبور باشد در شرایط سخت جغرافیایی، جاده‌های ناهموار، كوهستانی و خاكی، توفان‌های شنی، بارندگی، مه یا نور شدید برای مدتی طولانی رانندگی كند، خیلی زودتر خسته می‌شود و قدرت بینایی‌اش كاهش می‌یابد. میزان خستگی تنها به طول مسافت رانندگی و یا وجود شرایط سخت ذكر شده در قبل وابسته نیست. اگر راننده غذای خوبی نخورده باشد، تشنه باشد، داروی خاصی مصرف كرده باشد و یا در هنگام رانندگی سیگار بكشد، زودتر به خستگی و خواب آلودگی دچار می‌شود.
شناخت خستگی و عوارض آن برای رانندگان اهمیت زیادی دارد. یك سری از عوارض خیلی زود به سراغ راننده می‌آیند كه به ترتیب عبارتند از :
▪ سنگین شدن پلك‌هاو ضعف قدرت تطابق برای دیدن اشیا:
راننده در این وضعیت نمی‌تواند عقربه‌های نشانگر روی داشبورد را به خوبی بخواند.
▪ دوبینی :
راننده در این حالت اجسام و دو طرف جاده را دوتا می‌بیند.
▪ ا‌حساس تشنگی، خشكی دهان، بینی و لب‌ها .
▪ حرارت بدن بالا می‌رود:
خمیازه كشیدن، ضعف عضلات پا و كند شدن زمان تعویض دنده و ایجاد صدا در هنگام تعویض دنده در اثر عدم فشار كافی به كلاج، از نشانه‌های خستگی زیاد راننده در این مرحله است.
گاهی خستگی و خواب‌آلودگی عوارض دیگری نیز ممكن است در راننده داشته باشد كه به همراه یا بعد از عوارض ذكر شده در بالا اتفاق می‌افتند. این عوارض عبارتند از :
▪ كندی در رانندگی:
راننده فكر می‌كند كه با سرعت زیادی حركت می‌كند در حالی كه با سرعت بسیار كمی‌در حال راندن است و در این حالت مسافت‌های كوتاهی را در مدت زمان زیادی طی می‌كند.
▪ راننده در برابر چشمان خود صورت‌های خیالی را می‌بیند و كم كم میل به خواب در او زیاد می‌شود:
عضلات گردن حالت طبیعی خود را از دست می‌دهند و فرد در اثر مواجه شدن با هر خطر یا دیدن برخی اجسام یا علایم رانندگی به طور غیر طبیعی دچار ترس و وحشت می‌شود .
به طور كلی خستگی و خواب آلودگی موجب می‌شود در حالی كه چشمان راننده باز است و فكر می‌كند كه تسلط كافی بر ماشین و جاده دارد، در كنترل حواس، ماشین و جاده كاملاً ناتوان شود و جان خود و دیگران را به خطر اندازد.‌

محمدرضا میرغلامی

منبع : روزنامه سلامت