مراقبه ( آرامش روحی ،امواج آلفا )

مراقبه برای سلامت بهتر و آرامش روحی ، فیزیولوژیکی مراقبه نافع هر کس به طور منظم و به مدت چند ماه به مراقبه پرداخته باشد . احتمالا به اثر آرامش بخش آن بر بدن و ذهن خود برخورده و آنرا به گرمی پذیرا شده است. یقینا دستگاه عصبی او، فشارهای عصبی را رها ساخته و وضع با ثباتری به خود گرفته استظر فیت چنین شخصی برای تحمل فشارهای روانی – عصبی افزایش می یابد. بدن و ذهن او انرژی بیشتری در خود ذخیره کرده و ذهنش بازتر میشود. بر مراقبه از نظر روحی – فیزیولوژیکی تغییرات دیگری نیز مرتبط است. کسی که مرتبا به مراقبه بپردازد. به خواب کمتری نیاز دارد. بدون استفاده از قرص خواب آور به خواب میرود و با طراوت بیشتری از خواب برمیخیزد. در حالی که مدت زمان خوابیدنش نسبت به گذشته تغییر نکرده است. عضلات او از انقباض خود را رها ساخته است و احساس سبکی و بی وزنی بخصوص بعد از انجام مراقبه در او پدیدار می شود. در مراکز آموزش مراقبه در برمه و تایلند راهبان و افراد عادی که بر تنفس و حرکت خود اعمال تمرکز می کنند – یعنی در بیشتر اوقات روز چه در حرکت و چه در حال نشسته به مراقبه مشغولند – متوجه شده اند که در شبانه روز فقط به ۴ ساعت خواب احتیاج دارند و تمرکزشان نیز بیشتر شده است و بدون فشار آوردن بر ذهن صورت می گیرد. البته توانایی تمرکز بدون تحمل فشار در این مورد جای تعجب ندارد، زیرا که طبیعت اینگونه مراقبه با صفات : توجه عاری از فشار و آگاهی عاری از فشار توصیف میگردد. اینکه انسان با خود و دنیای اطرافش راحتتر کنار بیاید باعث میشود ارتباطات شخصی اش نیز آسانتر صورت گیرد. گل محبت و ترحم در کسانی شکوفا میشود که بتوانند تنشهای مخل آسایش را از جان بزدایند. زندگی برای این افراد آرامتر و طبیعی تر و در عین حال مسرت بخش تر و پربار است و طعم فراتر رفتن از مرز خودی را بیشتر می چشند. ممکن است این قبیل تمرین برای یک فن بسیار ساده ذهنی ، ادعای اغراق آمیز به نظر بیاید، لکن باید توجه داشت که این ادعاها با شواهدی که پزشکان در تحقیقات و آزمایشهای خود ارائه کرده اند ، تائید شده است. تغییرات روحی – فیزیولوژیکی هزاران سال است که برای کسانی که به مراقبه می پردازند، شناخته شده است . چون اغلب تمرینات مراقبه ای در زمینه مذهبی – بیشتر از حیث مفهموم، تا از لحاظ تشکیلاتی – صورت میگیرد. و مراقبه کنندگان غالبا در غارها و کلبه های جنگلی و در انزوا به آن اشتغال می ورزند، لذا تغییرات فوق الذکر به خودی خودی از اهمیتشان کاسته می شود، هر چند به عنوان کمک در پیشرفتهای روحی از آن استقبال خوبی به عمل می آید.در سالهای اخیر بود که تغییرات فیزیولوژیکی و روانشنانسی در کسانی که به مراقبه می پردازند با کمک دستگاههای پیچیده الکتریکی مورد آزمایش قرار گرفت و اثر تمرین منظم مراقبه روی بدن و ذهن اندازه گیری شد و نتایج این اندازه گیری ها در حالی که از ملاحظات مذهبی و روحانی تفکیک شده بود، ثبت و ضبط گردید و به آنها همچون پدیده ای مستقل که سزاوار توجه ویژه هستند نگریسته شد.برای هزاران نفر غربیانی که امروزه تحت فشارهای عصبی به سر می برند این که فنونی به سادگی راحت نشستن و توجه کردن به تنفس و یا تکرار کلمه ای در ذهن برایشان استراحت و طراواتی را به ارمغان می آورد که از بسیاری جهات بر خواب رجحان دارد خبر خوبی است.طبق تحقیقات دکتر بنسون از دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد: ویژه گی های عمده فیزیولوژیکی در مراقبه و واکنشهای آرامشی به شرح زیر است:
۱) ضربان قلب کسانی که به مراقبه می پردازند به طور متوسط سه تپش در دقیقه کاهش می یابد.
۲) آهنگ صورت تنفس سنگینتر می شود.
۳) مصرف اکسیژن بدن به درصد ۲۰% کاهش می یابد.معنایش این است که سوخت و ساز بدن افت قابل ملاحظه ای پیدا می کند. چنین افتی در سوخت و ساز بدن فقط در خواب عمیق و خواب زمستانی پیش می آید. اما مراقبه متعالی در مقایسه با حالت خواب و خواب زمستانی تغییرات فیزیولوژیکی متفاوتی را ایجاد میکند.لاکتیت خون کاهش می یابد . لاکتیت ماده ای است که از طریق سوخت و ساز در عضلات اسکلتی تولید می شود و بالا رفتن میزان لاکتیت در بدن با حملات اضطرابی همراه است.
۴) فشار خون در حد معمول قرار میگیرد.دکتر بنسون کشف کرد که مراقبه فشار خون را در کسانی که قبل از اقدام به مراقبه دارای فشار خون بالایی هستند، پایین می آورد.
۵) مغز امواج آلفا و احتمالا تتا تولید می کند، الگو و طرز انتشار امواج مزبور با امواجی که در خواب عمیق یا هیپنوتیزم ایجاد می گردد ، متفاوت است. موقعی که مغز فعال است، امواج بتا منتشر می سازد. امواج آلفا سرعت کمتری داشته و با حالات آرمیدگی ارتباط دارد. امواج تتا از امواج آلفا نیز کندتر است. بعضی از تغییرات فیزیولوژیکی را می توان با فنون غربی مانند آموزش اتوژنیک ، آرامش تدریجی و پیشرونده و نیز هیپنوتیزم ایجاد کرد .
لکن این روشها در مراحل اولیه مستلزم استفاده از معلم و گذراندن دوره های طولانی است تا بتوان از طریق آنها به مرحله آرامش عمیق رسید، در صورتی که مراقبه به سبک شرقی را معمولا شخص می تواند پس از یک دوره آموزش کوتاه مدت، خود انجام دهد. مراقبه به کسانی که به آن می پردازند کمک می کند تا:
- اعتیاد خود را ترک کنند.
ـ در جهات مختلف از کارایی بالایی برخوردار شوند
ـ با فشارهای روانی بهتر کنار بیایند
ـ بالاخره اینکه در راستای زندگی پربارتری که با فطرت بشر سازگارتر باشد، قرار گیرد
ـ خود شکوفایی کاری اشان نیز بیشتر می شود.ارزش مراقبه ناب ترین تجارب زیستی به شمار می آید و بگونه ای بهداشت ذهنی محسوب میشود.

منبع : iran۴me