هنگام کشتار دجیل همه ساکت بودند

صدام در پرونده ۳۰سال دیكتاتوری خود اتهام هایی سنگین تر از كشتار دجیل دارد اما واقعه قتل عام دجیل، همچون حلبچه یكی از نمادهای آدم كشی حزب بعث در تاریخ ثبت شده است و عجیب است كه هیچ محفل و نهاد بین المللی آن روزها به این كشتار اعتراض نكرده بود. هشتم ژوئیه ۱۹۸۲ هنگامی كه صدام حسین سوار بر مرسدس بنز سفید رنگ ضدگلوله خود راهی شهر كوچكی در شمال بغداد بود، در نخلستان های حومه شهر، اعضای حزب الدعوه عراق درصدد ترور او برآمدند اما این سوءقصد نافرجام نقطه آغاز وقایعی شد كه بعدها به قتل عام دجیل شهرت یافت. مردم عراق نام دجیل را با همان سركوبگری بعثی ها به خاطر دارند اما كشتار دجیل در خارج عراق چندان شناخته شده نیست و طرح این پرونده در آغاز محاكمه صدام حسین، بلافاصله این سؤال را پیش كشید كه این پرونده چه ویژگی هایی دارد كه در اولویت رسیدگی به اتهامات بلندبالای رهبر پیشین عراق قرار گرفته است. شهر عمدتاً شیعه نشین دجیل كه در ۶۰كیلومتری شمال بغداد واقع شده دراین سال شاهد كشتاری بود كه در جریان آن بیش از ۱۴۰ نفر جان باختند و حدود ۱۵۰۰ نفر روانه زندانها و شكنجه گاههای رژیم بعث شدند. در این سال هنگامی كه صدام حسین به دیدار كشاورزان منطقه رفته بود، نیروهای حزب الدعوه ، به سوی مرسدس بنز سفیدرنگ حامل صدام حسین آتش گشودند.
این حزب، حضور صدام در دجیل را فرصتی مناسب برای ترور وی به خونخواهی قتل محمدباقر صدر، بنیانگذار حزب الدعوه می دانست اما این ترور نافرجام، حاصلی نداشت جز تخریب باغها و خانه ها و كشتار عده زیادی كه در میانشان افرادی كم سن و سال نیز به چشم می خوردند. كشتار دجیل در آن هنگام توجه بین المللی چندانی برنینگیخت. نگرانی و هراس غرب از احتمال قوت گرفتن گرایشهای شیعی در عراق و تأثیر انقلاب اسلامی ایران در این كشور و امیدی كه به نقش صدام حسین در خط مقدم نبرد با انقلاب ایران می رفت، اعتراض به سركوب شیعیان در عراق را به رغم هشدار سازمانهای مدافع حقوق بشر بین المللی، هرگز در فهرست اولویتهای دولتهای غربی قرار نداد. شاید طنز تلخ دادگاه كشتار دجیل این باشد كه همه محافلی كه آن روز در قبال قتل عام شیعیان دجیل سكوت كرده بودند اكنون در فردای دادگاه، حكم قضات بغداد را به چالش می كشند و از اتحادیه اروپا تامحافل حقوق بشری، صدام را سزاوار اعدام نمی بینند. چنان كه دیدبان حقوق بشر و عفو بین الملل، دو گروه عمده مدافع حقوق بشر كه پیش از این نگرانی خود را در باره نحوه رعایت موازین بین المللی دراین دادگاه و استقلال آن اعلام كرده بودند می گویند دادگاه، امكانات لازم برای دفاع متهم ازخود را در اختیار او قرار نداده است. یا آنكه جفری بیندمن، سخنگوی شورای وكلای بریتانیا مدعی است كه در برگزاری محاكمات دقت لازم اعمال نشده است. بدون شك پرونده دجیل در قیاس با اتهامات دیگر صدام حسین، موردی جزئی به نظر می رسد چنان كه در سال ۱۹۸۸ هزاران نفر در شهر حلبچه در شمال عراق قربانی استفاده از سلاح های شیمیایی شدند و قیام شیعیان در سال ۱۹۹۱ به كشتار هزاران نفر در جنوب عراق انجامید. یا آنكه در جنگ تحمیلی ۲۰۰هزار ایرانی مظلوم قربانی جاه طلبی دیكتاتور بغداد شدند. در طول سالهای حكومت صدام حسین هزاران نفر دیگر در زندانهای رژیم او جان باخته یا به جوخه اعدام سپرده شده اند. اما همه این اتهام ها در مرحله رسیدگی بلاتكلیف مانده چرا كه محافل پشت صحنه دادگاه می گویند رسیدگی به تمام این اتهام ها و جمع آوری شواهد و مدارك محكمه پسند برای اثبات آنها به سالها وقت نیاز خواهد داشت.

منبع : روزنامه ایران