عمارت ذوالفقاری ، زنجان

مجموعه تاریخی عمارت ذوالفقاری،‌ در مركز بافت قدیمی شهر زنجان واقع شده است. این مجموعه شامل ساختمان‌های اندرونی و بیرونی است و پیش از احداث خیابان ذوالفقاری (طالقانی كنونی) از طریق شبكه ارتباطی، طبقه همكف و زیرزمین آن به همدیگر راه داشت. در حال حاضر، قسمت‌هایی از این محوطه از بین رفته و تنها قسمت مركزی مجموعه بیرونی باقی مانده است. این بنا در دو طبقه و یك سردابه ساخته شده و طرح آن ایرانی است. در سبك بنای این عمارت از نحوه طراحی بناهای اروپایی نیز الهام گرفته شده است. دروازه طبقه همفك بنا با دو ستون و سقف سرپوشیده، به یك هشتی منتهای می‌شود كه فعلاً كاربرد اداری دارد. سمت شرقی طبقه همفك بنا، احتمالاً، گلخانه بوده است.
طبقه دوم دو راه‌پله دارد و تالارهای پذیرایی، اتاق‌های خواب، اتاق‌های نشیمن و سرویس‌های بهداشتی را در خود جای داده است. هسته مركزی این بنا به سبك چهار‌تاقی با سقف گنبدی ساخته شده است كه جرز و دیوارهایِ باربرِ آن، سنگینی سقف را تحمل می‌كنند. ساختمان‌های جانبی این چهارتاقی با تیرهای چوبی پوشیده شده‌اند. پوشش بیرونی بام ساختمان تماماً شیروانی است كه تا زمان احداث بنا، سابقه‌ای در این شهر نداشته است. در بالای هسته مركزی بنا، نورگیر زیبایی تعبیه شده است كه به كلاه‌فرنگی معروف است. این نورگیر هشت‌ضلعی، با روش گره‌سازی به فرم گنبد تبدیل شده است. سقف اتاق‌ها در طبقات با طرح‌های هندسی و گره‌سازی به طرز زیبایی لمه‌كوبی شده است. از تزئینات داخل طبقه همكف بنا می‌توان به كاشی‌كاری‌های سبك دوره قاجار اشاره نمود كه طرح معروف نیلوفر آبی (لوتوس) در آن اجرا شده است.
تزئینات نمای بنا بسیار جالب‌توجه است. قرینه‌سازی‌های آن از هنر ایرانی و سبك ستون‌های آن از معماری قرن نوزدهم اروپا متأثر است. نمای ساختمان با آجرهای قالبی و پیش‌بر تزیین شده است.
پنجره‌‌های بنا عموماً دولنگه، و با حاشیه مشبك است كه با شیشه‌های رنگین تقارن جالبی را در داخل اتاق‌ها به وجود آورده‌اند. بغل درگاهی پنجر‌‌ه‌ها در طبقه‌ همكف و حیاط در قسمت منتهاالیه جنوب غربی تعبیه شده‌اند و در ساخت طاق‌نماهای تزئینی كه در اطراف درِ ورودی ساخته شده‌اند، ظاهراً از معماری قرن‌های هجدهم و نوزدهم میلادی اروپا الهام گرفته شده است.
این عمارت كه از بناهای تاریخی و باارزش شهر زنجان است، به سبك بناهای اواخر دوران قاجار ساخته شده است.