وزیر امور خارجه ایران شاهد چه چیزی در لبنان بود؟

منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران نخستین مهمان خارجی رئیس جمهوری لبنان و دیگر مقام­های عالی­رتبه لبنانی پس از انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری آن کشور بود.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، نخستین مهمان خارجی رئیس جمهوری لبنان و دیگر مقام­های عالی­رتبه لبنانی پس از انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری آن کشور بود تا ثابت شود لبنان در هر حالتی از اهمیت ویژه­ای برای ایران بویژه در دیپلماسی خارجی آن برخوردار است.
آقای متکی قبل از آن که به دیدار سلیمان برود دخالت ایران در مسائل لبنان را رد کرد و گفت:« این جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا است که در مسائل داخلی لبنان دخالت می کند و به جناح حاکم می گوید رئیس جمهوری را با رای خود انتخاب کنند.»
وی در ادامه افزود:« جمهوری اسلامی ایران نقش فعالی در ترغیب طرفین به شرکت در مذاکرات دوحه داشته و از نتایج آن مذاکرات خشنود است.»
منوچهر متکی در دیدار خود با میشل سلیمان انتخابش به سمت ریاست جمهوری لبنان را تبریک گفت و اظهار داشت، رئیس جمهوری لبنان باید در انتخاب نخست­ وزیر این کشور با دست باز و بدون فشار عمل کند و امیدواریم دولت جدید نیز بزودی انتخاب شده و بر اساس مفاد مذاکرات دوحه استقرار در لبنان پایدار باشد.
آقای متکی در این دیدار همچنین از جزئیات گفت و گوهای خود با امیر قطر در طول مدت مذاکرات دوحه سخن گفت و اظهار داشت:« ما از روند مذاکرات دوحه از طریق وزیر امور خارجه قطر مطلع می­شدیم. وی لحظه به لحظه و ساعت به ساعت با ما تماس می­گرفت و جزئیات را با ما در میان می­گذاشت. حتی یک مرتبه ساعت سه صبح تماس گرفت و به من گفت، گفت و گوها به مشکل برخورده است. ما از شما می­خواهیم که ما را کمک کنید و کاری کنید گفت و گوها نتیجه­بخش شود.»
میشل سلیمان نیز با ابلاغ سلام‌های گرم خود به رئیس جمهوری ایران از سفر متکی و هیئت همراه به لبنان به منظور شرکت در مراسم انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان تشکر کرد و ضمن حمایت از تقویت مناسبات دو جانبه، از تلاش‌ها و مساعی خیرخواهانه دولت جمهوری اسلامی ایران در جریان تحولات لبنان به ویژه رویکرد و نقش مثبت ایران در توافق اخیر میان گروه­های لبنانی قدردانی کرد.
رئیس جمهوری لبنان با تجلیل از مقاومت حزب‌الله همچنین گفت:« جایگاه مقاومت نزد تمام طوائف اعم از مسلمان، دروز و مسیحی جایگاه ممتازی است.»
وی همچنین از محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران، برای سفر به لبنان دعوت به عمل آورد که متکی نیز ضمن استقبال از دعوت میشل سلیمان متقابلاً از جانب رئیس جمهوری ایران از وی خواست به ایران سفر کند.
متکی این اظهارات را بیان می­داشت تا نشان دهد بر عکس آنچه برخی رسانه­های عربی و مقام­های آمریکایی می­گویند، ایران بدنبال آرامش در لبنان است و سعی دارد به استقرار و ثبات آن کمک کند.
دیدار متکی با میشل سلیمان با هشتمین سال عقب­نشینی اسرائیل از زمین­های اشغالی جنوب لبنان هم­زمان شد. وی در زمان نطق سید حسن نصرالله نیز در بیروت بود و این نشان می­دهد که روابط ایران و لبنان بر خلاف آنچه بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران می­گویند عمیق­تر از آن چیزی است که تصور می­شود.
متکی در بیروت علاوه بر دیدار با سلیمان با فواد سنیوره، نخست­وزیر لبنان ( که از اکنون بدلیل پایان یافتن دوران تصدی­گریش بر کاخ نخست­وزیری می­توانیم بگوییم نخست­وزیر سابق ) نیز دیدار و گفت و گو کرد.
وی در این دیدار درباره آینده لبنان پس از انتخاب میشل سلیمان با سنیوره به گفت و گو پرداخت.
وزیر امور خارجه ایران همچنین با سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان، یک روز پس از پایان جلسه انتخاب رئیس جمهوری لبنان دیدار کرد که این دیدار به اعتقاد کارشناسان در راستای عادی شدن روابط ایران و عربستان که در جریان تحولات اخیر لبنان کمی تیره شده بود، برداشت می­شود. به گونه­ای که به نوشته برخی روزنامه­های لبنانی خرسندی بوضوح در چهره دو طرف دیده می­شود.
دیدار متکی و فیصل در در دفتر عدنان ظاهر، دبیر کل مجلس نمایندگان لبنان، طبق برنامه از پیش تنظیم شده و بصورت محرمانه انجام شد.
این دو وزیر در ابتدا در حضور سفیران دو کشور یعنی عبدالعزیز خوجه، سفیر عربستان و محمد رضا شیبانی، سفیر ایران، گفت‌ و گو کرده و پس از آن مذاکرات محرمانه تنها با حضور دو وزیر برگزار شد و خرسندی در چهره دو طرف هنگام خروج از دفتر هویدا بود.
متکی همچنین در طول حضور خود در بیروت با عمر کرامی، نخست­وزیر سابق لبنان، نبیه بری، رئیس پارلمان آن کشور، سعد حریری، رهبر فراکسیون ۱۴ مارس در پارلمان، میشل عون، رهبر جنبش میهنی آزاد و یکی از رهبران فراکسیون ۸ مارس و ولید جنبلاط، رهبر دروزی­های لبنان، رئیس حزب سوسیالیست پیشرو و رهبر معنوی جریان ۱۴ مارس نیز دیدار و گفت و گو کرد.
متکی در دیدار با نبیه بری از نقش وی در مدیریت مذاکرات گروه­های لبنانی در دو سال گذشته و نقش مثبتش در موفقیت اجلاس دوحه تقدیر کرد و گفت:« حفظ توافقات اخیر در دوحه ضروری است و باید وحدت ملی لبنان در هر حالتی حفظ شود.»
در دیدار متکی با نبیه بری، علی بزی، مسئول روابط خارجه جنبش امل نیز شرکت داشت.
دیدار متکی با سعد حریری نیز همانند دیگر دیدارها با حضور علیرضا شیبانی، سفیر ایران در لبنان، انجام شد که در این جلسه باسم السبع نماینده پارلمان لبنان، نادر حریری و هانی حمود مشاور عالی جریان المستقبل نیز حضور داشتند.
حریری پس از این دیدار خشنودی خود را از انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری لبنان ابراز داشت و درباره مذاکراتش با وزیر امور خارجه ایران گفت:« مذاکرات ما بر روابط بین دو کشور و راه‌های بهبود و تقویت این روابط متمرکز بود.»
این در حالی است که برخی منابع خبری محور گفت و گوهای متکی با سعد حریری را حول چگونگی انتخاب نخست­وزیری و احتمال انتخاب حریری به این سمت گزارش دادند. موضوعی که حریری در گفت و گو با خبرنگاران از اظهار نظر درباره آن خودداری کرد و گفت:« هر چیزی در موقع خود روشن خواهد شد.»
در همین حال روزنامه الحیات چاپ لندن به نقل از منابع آگاه خود نوشت، دیدار متکی با سنیوره و حریری با حساسیت سیاسی بالایی صورت گرفت. دلیل عمده آن نیز تحولات نظامی و سیاسی لبنان بود که قبل از توافق­نامه دوحه به حد اعلای خود رسید تا بدانجا که دفاتر شبکه تلویزیونی المستقبل و دفتر سعد حریری در آتش سوختند.
به گفته این منابع، این گفت و گوها با صراحت لهجه خاصی بویژه از سوی طرف لبنانی صورت گرفت که متکی در برابر این رک­گویی­ها به دو طرف یادآور شد، ایران در حل مشکلات لبنان تاثیر مستقیم داشت و مذاکرات دوحه فرصت استثنائی بود که لبنانی­ها توانستند با استفاده از آن مشکلاتشان را حل کنند.
وی تاکید کرد، ایران در این گفت و گوها طرف هیچ کس را به نفع دیگری نگرفته و تلاش کرده بی­طرفانه رفتار کند و در حل مشکلات آنها به تمام گروه­ها کمک کند.
متکی همچنین به سعد حریری و سنیوره تاکید کرد، ما در ایران هیچ گاه روابط دو جانبه و حمایت­های همه جانبه رفیق حریری را فراموش نمی­کنیم و معتقدیم وی تاثیر بسزایی در روابط بین­المللی داشت.
وزیر امور خارجه ایران همچنین از حریری خواست، در نزدیک­ترین زمان ممکن به ایران بیاید. وی در عین حال به حریری یادآور شد، « ما دو سال پیش از شما دعوت کردیم به ایران بیایید. ما به مشغله­های شما کاملا آگاهیم و می­دانیم تا چه اندازه دغدغه دارید، اما به هر حال شما تا کنون این دعوت ما را اجابت نکرده­اید. و الآن دوباره شما را به ایران دعوت می­کنیم که به ایران بیایید و ما را خوشحال کنید.»
مذاکرات متکی با میشل عون یکی دیگر از دیدارهای مهم متکی با مقام­های لبنانی بود که در آن دیدار متکی تلاش‌های سازنده و موفقیت آمیز در ارتباط با رخدادهای منتهی به توافق دو جانبه را به وی تبریک گفت و با تشریح سیاست سلطه طلبانه کشورهای فرا منطقه‌ای و تلاش آنها برای به دست گرفتن سرنوشت ملتها، وحدت گروه‌های لبنانی و همبستگی آنان را، عامل اصلی ناکامی سلطه گران و توسعه لبنان دانست.
متکی ضمن تمجید از نقش بارز میشل عون، وی را شخصیتی مؤثر برای مقاومت و ملت لبنان دانست.
میشل عون نیز با اشاره به فضای فعلی لبنان همبستگی و انسجام بیشتر گروه‌های لبنانی را موجب توسعه آن کشور قلمداد کرد و در ادامه سخنانش فعالیت‌های صلح آمیز اتمی جمهوری اسلامی ایران را حق قطعی آن داتست و تاکید کرد، لبنان مدافع این حق بوده و خواهد بود.
در این میان دیدار متکی با ولید جنبلاط را یکی از حساس­ترین دیدارهای وی با مقام­های لبنانی می­توان دانست.
حساسیت این دیدار در این است که جنبلاط قبل از آغاز درگیری­های داخلی لبنان حملات بسیار تندی را متوجه ایران کرده بود و خواستار اخراج سفیر ایران از لبنان و توقف پروازهای هواپیمایی ایران به بیروت شده بود.
دیدار جنبلاط با متکی در حاشیه ضیافت شام اعضای هیئت‌های سیاسی شرکت کننده در جلسه انتخاب و سوگند ریاست جمهوری با حضور گروه­های مختلف سیاسی لبنان انجام شد. بدین ترتیب که جنبلاط خود نزد وزیر امور خارجه و سفیر ایران آمد و پس از احوالپرسی و یک خوش و بش کوتاه رسما بابت اظهاراتش عذرخواهی کرد.
بدین ترتیب به نظر می­رسد متکی سفر بسیار موفقی به لبنان داشته است. موفقیت بدان اندازه بالا که می­توان گفت، از این به بعد فصل تازه­ای در روابط ایران و لبنان گشوده شده است. بی­شک متکی می­تواند به خود ببالد که در دوران وزارتش نقش موثری در حل مشکلات لبنان داشته است.

منبع : دیپلماسی ایرانی