یکشنبه تاریخی ترکیه

رای دهندگان، ادعای گروههای سكولار - نظامی را مبنی بر وجود تعارض میان اسلام و دموكراسی نپذیرفتند.
● دموكراسی تثبیت شد!
تحولات سیاسی جاری تركیه كه با انتخابات عمومی این كشور به اوج رسیده ، واكنشهای متفاوتی را در میان صاحبنظران رسانه ای برانگیخته است.
روزنامه آمریكایی نیویورك تایمز در واكنش به پیروزی اسلامگرایان در انتخابات تركیه با انتشار سرمقاله ای با عنوان «دموكراسی تثبیت شد» نوشت: پیروزی شكوهمند و دوباره حزب اسلامگرای حاكم، زاییده بلوغ فزاینده تفكر سیاسی در این كشور(تركیه) و الهام بخش آرمان دموكراسی در دنیای گسترده اسلام است.
رأی دهندگان بدرستی ترجیح دادند كه ادعاهای گروههای سكولار- نظامی سنتی را مبنی بر وجود تعارض بنیادی بین دموكراسی و اسلام نپذیرند. در عوض، مردم تركیه به حزبی كه شایسته ترین و موفق ترین دولت دهه های اخیر این كشور را تشكیل داده است، پاداش دادند.
از پنج سال پیش به این سو كه حزب اعتدال و توسعه به قدرت رسیده، سیاستهای بازارگرایانه آن به رشد اقتصادی فزاینده و مهار تورم لجام گسیخته در تركیه منجر شده است.
تركیه كه همچنان پیگیر عضویت در اتحادیه اروپایی می باشد، به دلیل مجموعه ای از اصلاحات قانونی كه توسط حزب اعتدال و توسعه انجام شده، قوانین این كشور را به معیارهای اروپا نزدیكتر كرده است.
مخالفت ژنرالها و ملی گراها و نیز پیامهای نومیدكننده اتحادیه اروپایی درباره عضویت این كشور، روند اصلاحات را در تركیه به تأخیر انداخته است.
نیویورك تایمز با اشاره به مسائل اقلیت كرد تركیه، بیشتر رأی دهندگان به حزب اعتدال و توسعه را مسلمانان تیزبین دانسته و نوشته است: حزب اعتدال و توسعه باید از نیروی بالقوه ناشی از پیروزی گسترده در انتخابات تركیه برای پیشبرد همه جانبه اصلاحات استفاده كند.
رهبران نظامی تركیه خود را پاسدار ملی گرایی می دانند و از سویی به دموكراسی انتخاباتی نیز چندان پایبند نیستند، بنابراین حزب اعتدال و توسعه باید مراقب باشد كه آنها را تحریك نكند. این حزب با فاصله گرفتن از تعصبات مذهبی، دامنه حامیان خود را توسعه داده است اما همچنان آشكارا یك حزب اسلامی به شمار می آید كه شكیبا و دموكراتیك نیز هست.
این روزنامه در پایان آورده است: ژنرالهای تركیه باید به خواسته رأی دهندگان توجه كنند و واشنگتن نیز به فشارهای خود بر اتحادیه اروپایی برای عضویت این كشور ادامه دهد. الگوی یك دموكراسی موفق اسلامی می تواند یك سلاح قدرتمند در مقابل اسلام تروریستی باشد.
نتیجه انتخابات تركیه در پهنه وبلاگها نیز تحلیلهای متفاوتی را برانگیخته است. كلر برلینسكی، خبرنگار یك پایگاه اینترنتی آمریكایی در استانبول با رد دیدگاه وبلاگنویسان راستگرایی مانند میشله مالكین كه نگران چرخش ناگهانی تركیه به سوی رادیكالیسم اسلامی هستند، از تجربه حضور در مقر حزب پیروز اعتدال و توسعه نوشته است.
ارطغرل اوزكوك، مدیر تحریریه روزنامه میانه روی حریت(چاپ تركیه)، نیز در یادداشتی با عنوان «امروز همانگونه هستیم كه دیروز بودیم: یك خانواده ۷۰ میلیونی» بیمهای ناشی از اسلامی شدن این كشور اصالتاً لاییك را اغراق آمیز توصیف كرده است.
به نوشته اوزكوك، رجب طیب اردوغان اكنون به صورت جدی بر همان جایی تكیه می زند كه پیش از این، تروئیكای مندرس- دمیرل- اوزال تكیه زده بودند.
روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز هم در سرمقاله اش، حزب اعتدال و توسعه را یك حزب محافظه كار ملی دانسته كه سبب شده كفه ترازوی توازن قوا به جای نخبگان شهرنشین به نفع ناحیه مركزی- سنتی آناتولیا و نیز مسلمانانی كه همتای احزاب دموكرات مسیحی اروپا به شمار می آیند، سنگین تر شود.
روزنامه انگلیسی زبان «تركیش دیلی نیوز» كه در تركیه منتشر می شود نیز در تحلیلی با عنوان «رأی تاریخی، تكالیف تاریخی» نوشته است: رأی دهندگان ترك، تاریخ را روز یكشنبه نوشتند. اكنون نوبت برندگان انتخابات روز یكشنبه است تا نقش تاریخی را كه مردم تركیه به آنها واگذار كرده اند، به انجام رسانند.
نویسنده یادداشت «تركیش دیلی نیوز» كه به لحاظ سیاسی سوسیال دموكرات است، طرفدار حزب اعتدال و توسعه نیست با این وجود، در پی یافتن اشتباهات اپوزیسیون اصلی این حزب برآمده است. حزب لائیك خلق تركیه كه میراث سیاسی مصطفی كمال آتاترك است در انتخابات اخیر اصلی ترین رقیب و مخالف حزب متبوع رجب طیب اردوغان بود.
«تركیش دیلی نیوز»، شكست حزب خلق تركیه را تاوان سنگین در پیش گرفتن مشی ملی گرایانه به جای شعار تغییرات و اصلاحات كه خواسته مردم تركیه است، می داند و تأكید می كند: حزب خلق تركیه باید پشتیبانی سرسختانه مردم این كشور را از تغییرات و اصلاحات درك می كرد و حزب اعتدال و توسعه را در میدان به چالش كشاندن روند گذشته، تنها نمی گذاشت.

محمدی

منبع : روزنامه قدس