کودک و رایانه

استفاده از بازی‌های رایانه‌ای در خانه ما به وسیله کودکان، به یکی از پدیده‌های اجتماعی زندگی مدرن تبدیل شده است اما نباید فراموش کنیم که اگر این وسایل پیشرفته همراه با فرهنگ آن استفاده شود، در خلاقیت کودکان‌مان موثر خواهد بود.
یکی از دلایل علاقه‌مندی کودکان در خانه به بازی‌های رایانه‌ای، جذابیت‌های سحرآمیز آن است. کودکان حرکات تولید شده به وسیله خودشان، شکل‌ها و تصاویر، صداها، امتیاز آوردن، مهارت‌هایی که به دست می‌آورند و هیجان بردن و یا بیشتر کردن امتیازات‌شان را دوست دارند. بعضی از بازی‌های رایانه‌ای جنبه‌ آموزشی نیز دارند. آنها هماهنگی میان دست‌ها و چشم‌ها را بیشتر می‌کنند، توانایی پردازش اطلاعاتی را که از چند راه گوناگون حسی، هم‌زمان وارد مغز می‌شوند، بیشتر می‌کنند و زمان واکنش به محرک‌ها را کاهش می‌دهند. همچنین آنها رایانه را به نحو شیرین و جذابی به کودک معرفی می‌کنند.
از سوی دیگر، کودکان در خانه گاهی ساعات بیشتری از آنچه والدین‌شان تمایل دارند، صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند. این امر باعث می‌شود که در انجام فعالیت‌های مهم دیگر مانند تکالیف مدرسه و کمک به خانواده، کوتاهی کنند. بنابراین اگر احساس می‌کنید که کودکتان بیش از حد با این قبیل بازی‌ها مشغول شده‌ است، باید با آن جدی برخورد کنید. با این حال به خاطر بسپارید که درباره بسیاری از کودکان جالب بودن و جذابیت بازی‌ها در ابتدا بیشتر است و به مرور زمان کم می‌شود.
▪ همراه کودک بازی کنید
اگر تاکنون بازی‌های رایانه‌ای را تجربه نکرده‌اید، قضاوت درباره آنها را به بعد از آزمایش آنها موکول کنید، در این صورت متوجه خواهید شد که بعضی از آنها واقعا به کودک کمک می‌کنند که برخی از موضوعات و مهارت‌های ضروری را یاد بگیرد. اگر خودتان در خانه رایانه دارید، با کودکتان به یک فروشگاه فروش نرم‌افزار بروید. بازی‌هایی را انتخاب کنید که علاوه بر دارا بودن ارزش آموزشی، جذاب باشند. هر دوی شما از چنین برنامه‌هایی که منطق ریاضی را به کار می‌گیرد، لذت خواهید برد.
▪ بازی‌های رایانه‌ای را جایزه دهید
از این برنامه‌ها به عنوان انگیزه‌هایی برای انجام کارهایی مانند تکالیف مدرسه یا کارهای منزل استفاده کنید. به طور مثال به فرزندتان بگویید: «می‌توانی بعد از اینکه تکالیف مدرسه‌ات را انجام دادی و ما آنها را دیدیم، نیم ساعت بازی کنی» یا اینکه به کودک در مقابل انجام دادن مقدار بیشتری از کارهای خانه، پول بدهید تا بتواند در مراکز رایانه‌ای یا مراکز تفریحی دیگر بازی کند.
▪ سیر شدن کودک از بازی
اگر کودک شما می‌خواهد به قیمت انجام ندادن کارهای دیگر به بازی‌های رایانه‌ای در خانه بپردازد،‌ با او قراری بگذارید، به این صورت که بعدازظهر روزهای تعطیل هر چقدر که دوست دارد‌، بازی کند حتی تا دیروقت یا اینکه با او مسابقه‌ای بگذارید، به این ترتیب که کدام یک از شما می‌تواند مدت زمان بیشتری بازی کند. به او فرصت بدهید تا جایی که دوست دارد، بازی کند و از بازی کردن سیر شود.
▪ به کارگیری پیامدهای منفی
هنگامی که تمام روش‌های دیگر ناموفق بودند، رایانه را قفل کنید و یا اینکه سیم آن را بیرون بکشید تا کودک مجبور شود اجازه بازی کردن را کسب کند. به تدریج به او بفهمانید که نتایج سوءاستفاده از امکانات چه خواهد بود و به طور دقیق مدت زمانی را که رایانه در اثر سوءاستفاده، مهر و موم خواهد شد، مشخص کنید. سپس پیگیری کنید که تا چه حد از دستورات شما پیروی می‌کند.

دکتر سیدحمید حسینی

منبع : روزنامه سلامت