شنبه, ۱۴ مهر, ۱۴۰۳ / 5 October, 2024
مجله ویستا

ریشه و اساس ویتامین‌ها


ریشه و اساس ویتامین‌ها
تصور می‌شود كه ویتامین‌ها ابتدا توسط برخی از باكتری‌های خاك تهیه می‌شوند. گیاهان این ویتامین‌ها را از خاك جذب می‌كنند، سپس حیوانات گیاهخوار (منجمله انسان) با مصرف این گیاهان، میوه‌ها و سبزی‌ها ویتامین‌ها را جذب كرده و سرانجام، حیوانات گوشتخوار (كه انسان در این گروه نیز جای دارد)، با خوردن حیوانات گیاهخوار این ویتامین‌ها را دریافت می‌كنند.
پس از جذب، ویتامین‌ها به وسیلهٔ اعضاء مختلف كاملاً مشخصی نظیر غدد، كبد، قلب، كلیه‌ها، استخوانها، عضلات و غیر ه مورد استفاده قرار می‌گیرند (و یا ذخیره می‌شوند).
از نظر شیمیایی، ویتامین‌ها می‌توانند به گروه‌های كاملاً متفاوتی متعلق باشند. در حال حاضر، تولید ویتامین‌های اساسی در آزمایشگاه‌ها امكان‌پذیر بوده و این امر باعث تسهیل در تجربیات درمانی شده است. ویتامین‌ها از جنبه‌های متعدد شبیه به هورمون‌هایی هستند كه توسط غدد درون‌ریز ترشح می‌شوند. مثلاً ویتامین‌ها نیز مانند آنها در مقادیر بسیار كم عمل نموده و اثرات آنها می‌تواند نزدیك به هم و یا مشابه باشد (به عنوان مثال، ویتامین B و انسولین، ویتامین D و پاراتیروئید). در سال ۱۹۶۷، تحقیقات «لوكا» نشان داد كه برخی از متابولیسم‌های فعال این امكان را به وجود می‌آورند كه ویتامین D جذب شده و مانند یك هورمون حقیقی متابولیسم كلسیم را كنترل كند.
برعكس، گروهی از ویتامین‌ها با اثرات ترشحی غدد درون‌ریز مخالفت می‌كنند، و بالاخره آنزیم‌ها و مواد غذایی نیز وجود دارند كه ضد ویتامین هستند. از جملهٔ این مواد می‌توان از تیامیناز كه در ماهی خام وجود دارد (و با پختن از بین می‌رود) و ضد ویتامین B۱ است، سفیدهٔ تخم مرغ، الكل، ذرت طبیعی و غیره نام برد.
برخی از داروها نیز می‌توانند دارای خاصیت ضد ویتامینی باشند. به عنوان مثال اسید سالیسیلیك و مشتقات آن (سالیسیلات‌ها، آسپرین) ضد ویتامین B۵ است. به همین دلیل گروهی از داروها نظیر پیرامیدن، آنتی بیوتیك‌ها و سولفامیدها، A.C.T.H، روغن كرچك و غیره و خصوصاً كورتیزون برای رفع هیپر ویتامینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. (بدون آن كه تأثیر مشتقات دیسكومارینی را به عنوان ضد ویتامین K كه برای كاهش مقدار پروترومبین، سیال نمودن، رقیق كردن و كاهش دادن انعقاد خود خصوصاً در بیماری فلبیت به كار می‌رود فراموش كنیم). لازم به تذكر است كه در طب هومئوپاتی داروی ضد ویتامینی وجود ندارد.
برخی نویسندگان ادعا كرده‌اند كه بعضی از موارد فقر ویتامینی را می‌توان به وسیلهٔ هورمون‌ها درمان كرد.
به هر حال در تمام موارد تأثیر ویتامین‌ها كاملاً مشخص است. به عبارت دیگر، یك ویتامین مشخص و نه ویتامین دیگری می‌تواند یك بیماری را درمان كند. به عنوان مثال ویتامین C برای درمان اسكوربوت، ویتامین B برای معالجه بری بری، ویتامین D برای مبارزه با راشیتیسم و سرانجام، ویتامین B۳ برای درمان پلاگر به كار میرود.
همچنین باید بدانید كه برخی از غدد درون ریز از ویتامینها غنی هستند (نظیر هورمونهایی كه توسط قسمت قشری غده فوق كلیوی ترشح میشوند و از نظر ویتامینهای A و C غنی هستند كبد كه تقریبا تمام ویتامینها را در خود دارد و گلبولهای سفید كه دارای ویتامین C زیادی هستند) ولی مقدار این ذخایر در صورت بروز تهاجم ویروسی، میكروبی و یا پیدایش فشار عصبی، به نحو محسوسی كاهش میابد كه همین پدیده تاثیر سودمند ویتامین درمانی را در چنین شرایطی توجیه میكند.
به طور كلی شرایط تغذیه‌ای نامناسب باعث ایجاد فقر ویتامین میشود. این بیماری معمولا بر اثر سوء تغذیه ایجاد شده و به همین دلیل، بیشتر در كشورهای فقیر (به دلیل ظهور جنگها، جیره بندی و....) به چشم می‌خورد. شاید در مورد اردوگاههای نازی كه در آنها اسیران جنگ گروه گروه كشته می‌شدند و در آنها اپیدمیهای وحشتناكی بر اثر فقر غذایی ایجاد می‌شد چیزهایی شنیده باشید. بدنی كه به شكل نامناسبی تغذیه شده باشد نمی‌تواند به خوبی در برابر عفونتها و بیماریها از خود دفاع كند.
اما در شرایط عادی فقر ویتامینی در میان انسانها كمیاب بوده و تنها به صورت مصنوعی در حیوانات آزمایشگاهی ایجاد می‌شود. كمبودی كه در انسان به چشم می‌خورد غالبا جزئی بوده و با یك یا چند ویتامین در رابطه است.
معمولاً ویتامینها در مقادیر كافی از طریثق تغذیه تامین می‌شوند ولی آسیبهای گوارشی و استفاده نامناسب از غذاها باعث میشود تا جذب آنها به صورت ناقص انجام گیرد. این وضعیت در میان مهاجرین یا كسانی كه تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند بیشتر مشاهده می‌شود فقر ویتامینی به صورت اصلی آن دیگر وجود ندارد ولی به شكل ثانوی بر اثر بیماری یا نوعی مسمومیت (نظیر الكل) به وجود می‌آید.
بنابراین، ضرورت خصور ویتامینها در مواد غذایی، استفاده از رژیم‌های كاملا مصنوعی را نفی میكند این ضرورت تفاوت بین در رژیم را كه یكی به شكل طبیعی و دیگری مصنوعی شیمیایی و فاقد ویتامین است نشان میدهد.
همچنین تجربیات امروزی ثابت كرده است كه رژیمهای غذایی كه منحصرا به وسیله عناصر استریلیزه شده (كه اكثر ویتامینهای آن بر اثر حرارت از بین رفته‌اند) تهیه میشود، مردود است. به همین دلیل است كه در حال حاضر شیر مصرفی را به جای جوشاندن پاستوریزه میكنند زیرا جوشاندن ویتامینهای شیر تازه را نابود میكند (غیر از ویتامین E كه در برابر حرارت ثابت بوده ولی توسط نور از بین می‌رود).
و در اینجا ضرورت دادن آب میوه تازه (پرتقال یا انگور) یا شیر پاستوریزه نجوشیده به كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می‌كنند مشخص می‌شود.
قبل از ادامه بحث بایستی بدانید كه متقابلا ناراحتیهای هیپرویتامینی نیز وجود دارد البته این بیماریها كمیاب است و بیشتر در آزمایشگاهها یا معالجاتی كه به خوبی انجام نشده یا در آنها مقادیر بسیار زیادی ویتامین تجویز شده (در اكثر موارد بر اثر تزریق بیش از حد ویتامینهای A، B و D) به چشم می‌خورد. در قسمتهای بعد ضمن مطالعه هر یك از ویتامینها در این مورد نیز صحبت خواهم كرد.
چون انسان به دلیل وضعیت دندانهایش از تغذیه‌ای متنوع (حیوانی و گیاهی) برخوردار است، ویتامینهای حیوانی بیشتر در زمستان مورد توجه او قرار می‌گیرد زیرا در این فصل تنوع سبزیها و میوه‌ها كاهش پیدا می‌كند. البته در حال حاضر سرعت حمل و نقل این امكان را به وجود آورده تا در تمام سال، میوه‌های تازه (مثلا سیب) در اختیار مردم قرار گیرد.
روش درمان به وسیله ویتامینها، به عنوان شاخه‌ای از طب هومئوپاتی محسوب می‌شود زیرا با وجود اینكه این مواد در مقادیر بسیار كم مورد استفاده قرا می‌گیرند، عملا استفاده از آنها اجباری است. مقدار مصرف آنها می‌تواند تا یك میلیونیم و حتی یك ده میلیونیم روزانه باشد.
به همین دلیل متخصصین هومئوپاتی پیش از هر مورد دیگری به رژیمهای ویتامینی توجه دارند. در واقع آنها این رژیم را تنها به عنوان یك كمك برای روشهای درمانی خود به كار نمی‌برند بلكه همچنین از آن به عنوان یك روش پیشگیری از بیماریهایی كه به نظر می‌رسد بیمار آمادگی ابتلاء به آنها را داشته باشد، استفاده می‌كنند.
به ندرت اتفاق می‌افتد كه تجویزهای اینگونه پزشكان با توصیه‌هایی برای مصرف آب میوه تازه (برای نوزادان)، میوه‌های رسیده و شیرین (برای كودكان) و مصرف مواد خام نظیر سبزیها، سالاد، میوه‌های خام و غیره (برای بزرگسالان) همراه نباشد.
البته از مدتهای طولانی قبل از كشف تدریجی ویتامینهای مختلاف (هنوز هم ویتامینهای جدیدی در حال كشف است) متخصصین هومئوپاتی برا اثر تجربه ویتامینهایی را در داروهای خود به صورت رایج تجویز می‌كردند. از میان این موراد، می‌توان از ویتامین B به عنوان محرك سیستم اعصاب به شكل جو صحرایی، ویتامینهای D و E برای درمان قطع عادت ماهانه به صورت غلات تازه و گیاهان مقوی (اشتهاآور، بادشكن و تامین كننده مواد معدنی) و ویتامین C به صورت انگور فرنگی سیاه برای درمان آلرژیهای مختلف (روماتیسم، ورم حفره بینی، برونشیت، جوش و....) نام برد.
البته نباید تردیدی در مورد اثر این داروها بر هورمونهای ترشحی قسمت قشری غده فوق كلیوی و ترشح هورمونهای ضد تورمی كه مقاومت بدن را در برابر بیماریها افزایش می‌دهد (و بنابراین در برابر عفونتهای زمستانی مانند گریپ) و بر كاهش سرعت بیش از حد رسوب مؤثر است، داشته باشیم.
مثالهای فراوانی را می‌توان در رابطه با روشهای درمانی طب قدیمی مطرح كرد كه امروزه مؤثر بودن آنها از طریق كشفیات، تجربیات و آزمایشهای علمی جدید به اثبات رسیده است.
بدین ترتیب، در دوران قدیم بیماران مبتلا به شب كوری را با تجویز مصرف جگر (بدون اینكه كمتری تصوری از وجود عناصر ویتامینی داشته باشند) با موفقیت درمان می‌كردند. این بیماری با مصرف رتینول كه در ویتامین A وجود دارد، و این ویتامین به وفور در جگر گوسفند، گوساله و همچنین در روغن جگر برخی ماهیها (نظیر ماهی مورو و فلتان) موجود است درمان می‌شود.
همانطور كه دكتر پومیه می‌گوید: «علم جدید، طب هوشیار قدیمیها را مورد تأیید قرار می‌دهد.»
منبع : سایت تخصصی بدنسازی ایران