تأملی در لینوکس

آیا تا بحال هیچ محرکی شما را به سمت لینوکس هدایت کرده؟ یا مثلاً دنبال انگیزه ای برای شروع کار با لینوکس بوده اید؟ سعی دارم در این نوشتار و مطالب بعدی شما را هرچه بیشتر با این جهان نسبتاً غریب آشنا کنم و حداقل برای شروع، انگیزه و هدفی را برایتان تعریف کنم. از وقتی که یادمان می آید هرجا حرف از لینوکس زده می شد به چشم یک سیستم عامل مغلوب و ضعیف در مقابل ویندوز به آن نگاه می کردیم.
اصلاً چطور بعضی از آدمها حاضر می شوند که با چنین سیستم عاملی کار کنند؟! محیط جذاب و کاربر پسند ویندوز که با ورود ویستا به منتها الیه زیبایی رسیده، دنیای نرم افزاری غنی و پر جمعیت، مدارک مایکروسافت، ادوبی، سیسکو و بسیاری از شرکتهای این چنینی که همه برپایه ویندوز قرار گرفتند و خیلی از فاکتور های ریز و درشت دیگری که هرکدام دلیل محکمی بر سلطه ویندوز در دنیای سیستم عاملهاست دیگری جایی برای مقایسه این شاهکار مایکروسافت با لینوکس و توابع آن نمی گذارد! اما آن چیزی که گود این رقابت را هنوز گرم نگه داشته و شاید بشود گفت هرروز عرصه را بر ویندوز و یا بهتر بگویم بر انحصار طلبی شرکتهایی مانند مایکروسافت تنگ تر می کند صرفاً یک سیستم عامل با عنوان لینوکس نیست بلکه جنبشی است که در پس آن قرار گرفته و لینوکس طلایه دار این انقلاب بشمار می آید.
● انقلاب نرم افزارهای رایگان
حتماً و در یک موقعیت بهتر همه آنچه که در دنیای نرم افزارهای رایگان ویا بعبارتی بهتر نرم افزارهای اپن سورس گذشت را بصورت یک داستان زیبا و خواندنی برایتان تعریف می کنم اما الان فقط می خواهم شما را هرچه بیشتر با چرایی این نهضت آشنا کنم. چه بسا خیلی از شما بعد از خواندن این مطلب بیش از پیش و با انگیزه ای غیر از تفریح و تفنن به سراغ لینوکس و دنیای اپن سورس برید. در دنیایی که همه چیز تحت قانون کپی رایت بود عده ای با زیرکی هرچه تمامتر عبارت «کپی لفت» را به فرهنگ واژگان اضافه کردند.
در عالم کامپیوتر طبق آن چیزی که قانون کپی رایت بیان می کرد هر محصولی دارای یک مالک خصوصی بود. کد نرم افزارها فقط در اختیار برنامه نویس آن قرار داشت و اجازه توسعه، ارتقا و عرضه آن جزو اختیارات او به شمار می رفت. در این دنیا مشتری مداری در راستای اهداف شرکتها بود و خواسته های کاربران فقط در صورتی بکار گرفته می شد که محصول را به صورت شخصی سفارشمی دادند. امثال من و شما هم فقط باید آه می کشیدیم و می گفتیم که ای کاش فلان ویژگی را فلان نرم افزار داشت! و عملاً کاری جز وفق دادن خودمان با امکانات موجود در نرم افزارها نداشتیم. در این فضا که بیشتر شبیه به یک دنیای ماتریکسی بود تفکر اپن سورسی همانند نئو برای نجات کاربران از راه رسید. هرچند بازهم مثل ماجرای فیلم، دنیای ماتریکس و انحصارطلبی همچنان پابرجا خواهد ماند! ولی ما کماکان منتظر قسمت بعدی فیلم می نشینیم!!!
کپی لفت دقیقاً در جبهه مقابل کپی رایت قد علم کرد و قوانین خودش را اینطور بیان نمود:
ما معتقدیم که نرم افزار باید به صورت آزاد در اختیار کاربران قرار بگیرد. اما آزادی به چه معناست؟ طبق این نگرش نرم افزار پس از تولید در انحصار شخص یا شرکت نخواهد ماند. نرم افزار برای اجرا و استفاده رایگان در اختیار کاربر قرار می گیرد و کاربر علاوه بر خود نرم افزار به کدهای منبع آن هم دسترسی خواهد داشت. حتی می تواند تحت یکسری از مجوزها بنا بر نیاز خود در این کدها تغییر ایجاد کند و شکل جدیدی از این نرم افزار را ارائه بدهد ولی این ارائه نباید خارج از چارچوب قوانین کپی لفت باشد. یعنی این قوانین تا هرجایی که توسعه نرم افزار ادامه پیدا کند همراه آن خواهد بود. همچنین این آزادی می توند در جهت تکثیر و کپی نرم افزار هم باشد. یعنی شما می توانید بدون هیچ دغدغه ای در تیراژ بی نهایت اقدام به تکثیر و نشر نرم افزار مورد نظر خودتان بکنید! این آزادی و فرهنگی که نرم افزارهای رایگان به ارمغان آوردند ثمره ای جز پیشرفت پروژه های نرم افزاری دربرنداشت.
نمونه های خوبی برای اثبات این مدعا وجود دارد که یکی از بهترین و ملموس ترین آنها پروژه فایرفاکس موزیلا هست. مرورگری که بعد از عرضه در اختیار عموم قرار می گیرد تا همه در بهبود و ارتقای آن همیاری کنند. حالا کار بجایی رسیده که تعداد افزونه های این مرورگر به اندازه تمام کاربران اینترنت در سطح جهان رسیده! و آمار دانلود آن از مرز ۵۰۰ میلیون بار هم گذشته! و این یعنی انقلاب نرم افزارهای رایگان. هرکاری شروعی دارد و آغاز لینوکس هم از اینجاست. لینوکس متولد یک تفکر است که اگر با این تفکر آشنا نباشیم کاربری لینوکس هیچ جذابیتی برای ما نخواهد داشت.

qomelecom.parsiblog.com

منبع : روزنامه ابرار اقتصادی