طبیعی درمانی(Naturopathy) چیست؟

طبیعی‌درمانی یك سیستم درمانی متمایز از طب رایج است و بر مبنای اعتقاد به قدرت شفابخشی درونی بخصوص توانایی ذاتی بدن برای مبارزه با بیماریها، و شفای خود می‌باشد. پزشكان طبیعی‌درمانی ( كه معمولاً طبیعی‌درمانگر یا N.D.s نامیده می‌شوند)، برای برانگیختن قدرت شفای درونی بدن، دامنه وسیعی از روشهای درمان طبیعی را به جای استفاده از داروهای شیمیایی و جراحی، با هم تركیب می‌كنند. از جمله درمانهایی كه بسیاری از طبیعی‌درمانگرها دائم توصیه می‌كنند، اصلاح شیوه زندگی و رژیم غذایی، مكملهای غذایی گیاهی (nutritional supplements)، هومیوپاتی، طب سوزنی، آب‌درمانی، دفع سموم بدن ((detoxification ، دستكاری ستون فقراتspinal) (manipulation می‌باشد.
اگرچه واژه "طبیعی‌درمانی" تا اواخر قرن ۱۹ ابداع نشده‌بود، اما این روش یكی از قدیمی‌ترین روشهای درمانی است كه ریشه آن به درمانهای سنتی چین، هند، یونان باستان و بومیان آمریكا بازمی‌گردد.
هنگامی كه یك مهاجر آلمانی به نام Benedict Lust (۱۸۷۲ – ۱۹۴۵) كه خود یك طبیعی‌درمانگر، استئوپات، كایروپركتور و M.D. بود ، اولین آموزشگاه طبیعی‌‌درمانی را در سال ۱۹۰۲ در نیویورك تاسیس نمود، این رشته به رسمیت شناخته‌شد. در این آموزشگاه توجه اصلی روی آب‌درمانی بود زیرا Lust قبل از مهاجرت به آمریكا از طرفداران پدر روحانی Sebastian Kneipp ، آب‌درمانگر مشهور اهل باواریا بود . دانشجویان این آموزشگاه همچنین، طب گیاهی ((herbal medicine، تغذیه، فیزیوتراپی، هومیوپاتی و تكنیكهای بسیار دیگری را به غیر از آنچه كه در قالب "داروهای شیمیایی و جراحی " قرار می‌گیرد، فرامی‌گرفتند.
طبیعی‌درمانی در اوایل قرن ۲۰، با وجود ۲۲ دانشگاه فعال در این رشته در آمریكا، گسترش پیدا كرد. اما در اواسط قرن بیستم با معرفی " داروهای معجزه‌گر " مانند آنتی‌بیوتیكها و مخالفت جامعه پزشكی آمریكا برای بی‌اعتباركردن درمانهای جایگزین، علاقه به این روش کاهش یافت و اكثر آموزشگاههای طبیعی درمانی تعطیل شد .اما از اوایل سال ۱۹۷۰ همزمان با موج عدم موفقیت طب رایج در پیشگیری ، کنترل و درمان بیماریهای مزمن ، دوباره گرایش به این روش شفابخشی به سرعت افزایش پیدا كرد.
درمانگران طبیعی‌درمانی در آمریكا دو گروه هستند.گروه نخست پزشكانی که در رشته طبیعی‌درمانی تحصیل می‌كنند و به عنوان "biomedical health care providers" مجاز به فعالیت می‌باشند، و "طبیعی‌درمانگران سنتی"، كه به عنوان مشاوران آموزش‌دیده در مواردی مانند شیوه صحیح زندگی، گیاهان و مكملهای غذایی بیماران را راهنمایی می‌نمایند.
● این روش چگونه عمل می‌كند؟
طبیعی‌درمانگران در مقایسه با پزشكان طب رایج نگاه متفاوتی به نشانه‌های بیماری دارند. به نظر آنها علائم بیماری در حقیقت نشانه توانایی بدن برای شفای خود می‌باشد و نباید آن را با داروهای شیمیایی متوقف نمود. برای مثال، تب، عكس‌العمل یك بدن سالم در برابر ویروس یا باكتری است. برای درمان تب ، یك پزشك طبیعی‌درمانی معتقد به حمایت از سیستم درگیر در فرآیند شفا- دراین مورد سیستم ایمنی - می‌باشد.
دلیل اینكه چرا یك نشانه بیماری به شفا منتهی نمی‌شود، باید توسط یك طبیعی‌درمانگر بررسی گردد. برای مثال، یك سردرد نباید با آسپرین درمان شود، بلكه باید با روشهای مختلف بررسی گردد: ممكن است دلیل آن عدم تعادل (گرفتگی) درسیستم عضلانی- اسکلتی گردن یا قسمت بالایی پشت ؛ یك مشكل تغذیه‌ای ( مانند قند خون پایین )؛ یك مشكل احساسی مانند استرس؛ یا كم‌خوابی باشد. به طور كلی، طبیعی‌درمانگران برای پیروی از شش اصل پایه‌ای هنگام درمان، آموزش داده می‌شوند.
● آشنایی با این اصول به معرفی این رشته كمك می‌نماید.
۱) طبیعت انسان، دارای قدرت شفابخشی است.
بر طبق طبیعی‌درمانی، بدن واجد توانایی ذاتی برای برقراری، نگهداری و بازیابی سلامتی است. نقش طبیعی‌درمانگران، كمك به فرآیند شفابخشی بدن، با برداشتن موانع برقراری سلامتی شخص و بازیابی آن است.
۲) درمان ریشه بیماری، نه نشانه آن.
طبیعی‌درمانگر به غیر از متوقف كردن نشانه‌های بیماری باید دلیل اصلی ایجاد بیماری را درمان كند.
۳) درمان كل وجود شخص (جسم، ذهن، روح).
بیماری به ندرت تنها یك علت دارد، بنابراین كل وجود بیمار( ذهن، بدن، روح )باید به تعادل رسانده شود.
۴) پرهیز از آسیب رسانی.
طبیعی‌درمانگر باید از روشها و موادی استفاده كند كه تا جایی كه ممكن است غیرسمی (nontoxic ) و غیر تهاجمی( ( noninvasive باشند. روشهایی كه علائم بیماری را بدون درمان دلیل اصلی بیماری متوقف می‌كنند، مضر هستند و باید ازآنها تا حد امكان پرهیز كرد یا كمتر استفاده نمود.
۵) تشویق به پیشگیری.
طبیعی‌درمانگر باید به " ایجاد " سلامتی نیز مانند درمان بیماریها كمك نماید.
۶) رفتار به سان یك آموزگار.
بخشی از وظیفه یك طبیعی‌درمانگر آموزش بیماران و تشویق آنها به کسب عادتها و پیروی از شیوه‌هایی در زندگی است كه سلامتی را افزایش دهد. تاكید درمانگران، به جای مبارزه با بیماری، باید روی ایجاد سلامتی باشد.
جنبش پزشكان طبیعی‌درمانی كه اصول فوق را دنبال می‌كنند، آنها را در نقش اولین تامین کننده خدمات پزشکی با استفاده كمتر از داروهای شیمیایی قرارمی‌دهد.
اولویت در ارزیابی كل وجود انسان (به جای بیماری به تنهایی) از طرف پزشكان طبیعی‌درمانی، آنها را در مركز حركت برای ایجاد مراقبتهای پزشكی کل نگر" holistic " قرار می‌دهد . این هدف از طریق توجه خاص به ذهن، احساسات و حالتهای روحی بیمار با همان درجه اهمیت از نظر توجه به شیوه زندگی، رژیم غذایی، وراثت، محیط، زندگی خانوادگی و اجتماعی تامین می گردد.
در مقابل، آموزشهای طب رایج، پزشكان آلوپاتی را به این سمت سوق می‌دهد كه همه بیماران را با پذیرش درجه ای از تنوع در آمادگی برای ابتلا به بیماری، شبیه هم در نظر بگیرند). در طب رایج خصوصاً در درمان دارویی، تمركز صرفاً روی مطالعات علمی در مورد بیماری ( و نه بیمار) بوده‌است.
در طبیعی‌درمانی، مانند بسیاری از دیگر روشهای سنتی شفابخشی، هر بیمار به عنوان یك فرد یگانه، با توانایی درونی برای شفابخشی خود درنظرگرفته‌می‌شود. به دلیل اینكه تاكید طبیعی‌درمانگر روی شخص است، اولین سؤالی كه اغلب پرسیده می‌شود این است " چه عواملی در زندگی این بیمار شرایط را برای ایجاد این بیماری فراهم نموده است؟ "
● از طبیعی درمانی چه انتظاری باید داشته باشیم؟
اگر شما با یك طبیعی‌درمانگر آموزش دیده در دانشکده پزشکی(فعلا در ایران به دانشجویان پزشکی تدریس نمی گردد)، مشورت نمایید، این مشاوره معمولاً با گرفتن جزییات ریز سابقه پزشكی شما توسط درمانگر مانند سؤال درباره رژیم غذایی ، پرهیزهای غذایی ، شیوه زندگی، استرس، الگوی خواب ، عادتهای گوارشی و دیدگاههای ذهنی و معنوی شما آغاز می‌گردد.
سپس پزشك طبیعی‌درمانی مانند یك پزشك طب رایج معاینات عادی را انجام می‌دهد، البته با تاكید روی سیستم عضلانی- اسکلتی( (musculoskeletal system . در صورت نیاز ممكن است رادیوگرافی و تستهای آزمایشگاهی توصیه‌گردد که این آزمایشها را می‌توان در بیمارستان انجام داد.
چنانچه مشكلی به درمان طبی فوری یا جراحی نیاز داشته‌باشد، پزشك طبیعی‌درمانی پیشنهاد می‌كند كه با یك پزشك، متخصص داخلی یا سایر پزشکان طب رایج تماس بگیرید.
اگرچه برخی از تستهای تشخیصی كه پزشكان طبیعی‌درمانی از آنها استفاده می‌كنند همان تستهایی هستند كه پزشكان طب رایج از آنها استفاده می‌كنند، اما سایر آزمایشات كاملاً متفاوت است. طبیعی‌درمانگر اغلب از آزمایشاتی استفاده می‌كندكه نشان می‌دهند سیستمهای خاص بدن، تا چه میزان به خوبی كار می‌كنند.
برای مثال آنالیز كامل مدفوع، یك آزمایش طولانی از محتویات مدفوع است كه كل مراحل گوارش را ارزیابی می‌كند؛ یا تست ظرفیت دفع سموم توسط كبد، كارایی كبد را در پاك كردن سموم بدن اندازه‌گیری می‌نماید.
بسته به رویکرد بالینی پزشك طبیعی‌درمانی، ارزیابی‌های فیزیكی دیگری نیز ممكن است نیاز شود، از جمله، بررسی زبان و نبض كه در طب سنتی چین معمول است؛ یا عنبیه شناسی(iridology)، كه به منظور یافتن اعضای مبتلا در بدن از روی علایم ایجاد شده در عنبیه چشم بکار می رود؛ یا حرکت شناسی كاربردی(applied kinesiology)، كه بررسی می‌كند عضلات بدن چگونه به انواع موادی كه باعث حساسیت(آلرژی) می‌شوند واكنش نشان می‌دهند. با در دست داشتن نتیجه این روشهای تشخیصی جایگزین ،که معمولاً در پزشكی رایج كنار گذاشته‌می‌شوند، پزشك طبیعی‌درمانی یك برنامه درمان طبیعی كه فقط مناسب شما می‌باشد، تهیه می‌كند. این درمان با پزشكی رایج، كه در آن برای دو بیمار دارای سردرد، یك نوع آزمایش و دارو تجویز می‌شود، بسیار متفاوت است. برنامه درمان مخصوص شما، قدم به قدم و تدریجی خواهد بود و همانطور كه تندرستی شما بهبود می‌یابد، می‌توان این برنامه را مناسب با حال و شرایط شما تغییر داد.
به دلیل اینكه طبیعی‌درمانی شامل تغییر در شیوه زندگی (مانند ورزش، كاهش استرس) و تغییر در عادات غذایی، همراه با استفاده از مكملهای غذایی و گیاهان می‌باشد، برنامه درمانی نیاز به مشاركت بیمار در به‌دست‌آوردن سلامتی دارد، بر خلاف طب رایج، كه در آن تنها از تجویز دارو یا گاهی جراحی برای درمان استفاده می‌گردد.
اولین جلسه درمان با پزشك طبیعی‌درمانگر معمولاً حدود یك ساعت طول می‌كشد و مدت جلسه‌های بعدی حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه می‌باشد. تعداد جلسات درمان بستگی به شدت بیماری دارد. اگر شما یك ناراحتی مزمن دارید، ممكن است به مدت ۶ ماه یا بیشتر به درمان نیاز داشته باشید.
در کشورهای توسعه یافته، برخی از شركتهای بیمه جنبه‌های مشخصی از طبیعی‌درمانی مانند ماساژ یا طب سوزنی را پوشش می‌دهند. پزشكان این رشته در سراسر دنیا در تلاش هستند كه طبیعی‌درمانی را در همه شهرهای کشور خود تحت پوشش بیمه قرار دهند.
● منافع سلامتی طبیعی درمانی
هرچند آزمایشهای طبی اندكی برای مطالعه روی تاثیر طبیعی‌درمانی بعنوان یك روش درمانی صورت‌گرفته، اما مطالعات بسیار زیادی پیرامون درمانهای خاصی كه اغلب از طرف پزشكان طبیعی‌درمانگر توصیه‌می‌گردد، انجام شده است. برای مثال، ثابت‌شده تغییر در رژیم غذایی و شیوه زندگی، برای درمان بیماریهای قلبی، بیماریهای گوارشی مزمن و مشكلات مفاصل بسیار سودمند است، یا استفاده از طب سوزنی برای درمان درد كاملاً پذیرفته شده‌است. همچنین مطالعات معتبر بسیاری نشان می‌دهد كه مكملهای غذایی طبیعی(nutritional supplements) می‌توانند برای درمان انواع ناراحتی‌ها مفید واقع‌شوند.
با اینكه اكثر پزشكان طب رایج ، طبیعی‌درمانی را بی‌ضرر تشخیص داده‌اند، تعدادی از آنها برخی روشهای تشخیصی این درمانگران را، غیر قابل اعتماد و غیر علمی می‌‌دانند. با وجود اینكه مزیتهای طبیعی‌درمانی با گذشت زمان بیشتر آشكار می‌گردد، برای تصمیم‌گیری درباره اینكه به‌راستی طبیعی‌درمانی می‌تواند بیماریهای مزمن را درمان كند یا نه، به تحقیقات بلند مدت بیشتری نیاز است.
در مطالعات منتشرشده در مجله پزشكی طبیعی‌درمانی، شواهدی وجود دارد كه ثابت می‌كند طبیعی‌درمانی در كمك به بیماریهای مزمن و شدید مؤثر است. از جمله این بیماریها، اختلالات مزمن گوارشی، مشكلات عضلانی- استخوانی ، سردردهای میگرنی، عدم تعادل هورمونها، ناراحتیهای ادراری و پروستات، فشارخون بالا و بیماریهای قلبی می‌باشد.
● هشدارها
▪ اگر شما به دنبال درمان توسط یك طبیعی‌درمانگر هستید، از درمانگرانی كه آموزش كافی ندیده‌اند یا مجوز ندارند، حذر كنید.
▪ درطبیعی‌درمانی از تكنیكهای غیر تهاجمی( noninvasive ) استفاده می‌شود، به همین خاطر وقتی توسط یك درمانگر شایسته درمان شوید، بی‌خطر و ایمن است. با این وجود همیشه باید قبل از استفاده از هر نوع درمان مكمل با پزشك خود مشورت نمایید. بزرگترین خطر این است كه اگر شما بدون مشورت با پزشك طب رایج از طبیعی‌درمانی استفاده نمایید ، یك مشکل پزشکی جدی تشخیص داده نشود . اگر شما نشانه‌هایی دارید كه ممكن است نشاندهنده یك بیماری جدی وخطرناك باشد، پیش از جستجوی یك طبیعی‌درمانگر ، با یك پزشك M.D. مشورت نمایید.
▪ اگرچه اكثر برنامه‌های تغذیه‌ای طبیعی‌درمانگران سلامتی‌بخش است، اما ممكن است در ابتدا برخی از آنها (مانند روزه)، ایجاد علائم ناخوشایندی كنند. چنانچه هرگونه نگرانی درباره رژیم غذایی كه طبیعی‌درمانگر توصیه كرده دارید، قبل از شروع ، آنرا با پزشك طب رایج خود مطرح نمایید.
▪ برخی از گیاهان ممكن است با داروهای طب رایج تداخل داشته‌باشند. اگر تحت درمان با دارو هستید، قبل از استفاده از مكملهای غذایی با پزشك خود مشورت نمایید.

منبع : در گاه طب مکمل جایگزین ایران