پول توجیبی - L'argent De Poche

سال تولید : ۱۹۷۶
کشور تولیدکننده : فرانسه
محصول : مارسل بِربِر و رولان تِنو
کارگردان : فرانسوا تروفو
فیلمنامه‌نویس : سوزان شیفمان و فرانسوا تروفو.
فیلمبردار : پی‌یر ویلیام گلن.
آهنگساز(موسیقی متن) : موریس ژوبر.
هنرپیشگان : ژئوری دسموسو، فیلیپ گُلدمان، کلودیو دولوکا، فرانک دولوکا، ریشار گولفیر، اوا تروفو، ژان فرانسوا استوِنن و برونو استاب.
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۵ دقیقه.


شهری کوچک در مرکز فرانسه. دختر کوچکی کارت تبریکی برای یکی از خویشاوندانش در تی‌یر می‌فرستد و مدیر مدرسه، «ژان فرانسوا ریشه» (استونن)، آن را سر کلاس نشان می‌دهد. در زنگ تفریح، دو نفر از شاگردها، «ماتیو» (کلودیو دولوکا) و «فرانک» (فرانک دولوکا) با دوربین، زنی را در آپارتمان همسایه تماشا می‌کنند. «پاتریک» (دسموسو) که با پدر افلیجش زندگی می‌کند، دل باخته مادر بهترین دوستش، «خانم ریفل»، شده و بالاخره هم تمام شهامتش را جمع می‌کند و برایش دسته گل بزرگی می‌برد، ولی «خانم ریفل» فکر می‌کند که گل‌ها را پدر او فرستاده است. «گرگوریِ» دو ساله را در آپارتمان‌شان در ساختمان بلندی تنها می‌گذارند و او را پنجره سقوط می‌کند، ولی به‌طرز معجزه‌آسائی سالم می‌ماند. «ژولی‌ین لُکلو» (گُلدمان) پسرکی است که وسط ترم به مدرسه آمده و هرروز کبود و کتک خورده است و سر کلاس می‌خوابد، ولی کسی به او اعتنائی نمی‌کند. یک روز که از کلاس اخراج می‌شود، جیب کت‌های بچه‌ها را که در سالن آویزان است، می‌زند. وقتی پدر و مادر «پاتریسیا» (اوا تروفو)، او را به‌دلیل جروبحث کردن، بدون ناهار در خانه حبس می‌کنند، او با بلندگوی پدرش از همسایه‌ها کمک می‌خواهد و بسته‌های خوراکی به‌سوی پنجره خانه سرازیر می‌شود. «پاتریک» و دوست بزرگ‌ترش، «برونو» (استاب)، دو دختر را به سینما می‌برند. معاینه دوره‌ای پزشکی در مدرسه نشان می‌دهد که «ژولی‌ین» به شدت کتک خورده است. در آخرین روز مدرسه، «آقایِ ریشه» که تازه پدر شده، در کلاس سخنرانی می‌کند تا بچه‌ها مسئله «ژولی‌ین» را درک کنند. در اردوی تابستانی، بالاخره «پاتریک» این فرصت را پیدا می‌کند که به دوست دخترش ابراز محبت کند.
* پول توجیبی برآمده از ایده‌ای است که تروفو از زمان چهارصد ضربه (1959) می‌پروراند: فیلمی که تماماً در کلاس درس بگذرد و از روایت سر راست و مستقیم طرف‌نظر کند. فیلم حاضر البته قراردادی‌تر از نیت‌تروفو است، وقایعش بیرون از مدرسه هم جریان دارد و به‌رغم خواست تروفو برای ساختن فیلمی درباره «کلّی بچه» در واقع بر محور تقابل ساده دو شخصیت می‌گردد: «پاتریکِ» موطلائی که «داستان» او اساساً همان داستان بوسه‌های ربوده شده تروفو (1968) است و «ژولی‌ین لُکلو»ی بزهکار. فیلم طی دو ماه در شهر تی‌یر فیلم‌برداری شد، براساس فیلم‌نامه‌ای که شامل حادثه‌هائی با مآخذ گوناگون بود و باا بداهه‌پردازی گسترده. در مجموع، اتفاقات فیلم با هم بی‌ارتباط است و فیلم چندان تجلیل بازگشت به کودکی نیست که بزرگداشت محیط اجتماعی خاصی از دید کودکان در سنین مختلف تا بلوغ. چیزی که پول توجیبی را از دیگر فیلم‌های تروفو درباره کودکان متمایز می‌سازد، فاصله‌ای است که او از بچه‌ها گرفته است و نتیجه‌اش نوعی خود آگاهی است که در نگاه نوستالژیک و احساساتی به دوران کودکی متبلور می‌شود. گیراترین صحنه‌ها، در کلاس درس می‌گذرند، جائی که آداب زندگی مدرسه و کلک‌بازی‌های شاگردان مورد مشاهده قرار می‌گیرند و با حالتی نیشدار بر عصیان مداوم و اگرچه پنهان آنان دلالت می‌کنند. ‌