مختصری درباره سایت های مراکز دولتی

خدمات الکترونیک در ایران هنوز جوان هستند و شهروندان با شک و تردید به آن ها نگاه می کنند. سازمان های دولتی در پی کم کردن مراجعین و تسریع کار آن ها با استفاده از خدمات الکترونیک هستند و شهروندان از این که بتوانند بدون مراجعه حضوری و پرکردن دستی فرم های مختلف از سرویسی با امنیت کامل استفاده کنند، استقبال می کنند. موضوع پول الکترونیک (کارت های اعتباری) که قبلا در همین نشریه به آن اشاره شده، به تدریج جا می افتد و بانک های مختلف خدمات الکترونیک خود را گسترش می دهند. در پی همین گسترش، امکان الکترونیکی کردن خدمات بیشتری فراهم می شود. به گفته کارشناسان، حدود ۵ درصد از مبادلات و خرید و فروش ها در بازار ایران را خرید اینترنتی تشکیل می دهد (این در حالی است که ۳۰ تا ۴۰ درصد خرید و فروش ها در اروپا و امریکا با اینترنت انجام می شود.). با امکان دسترسی حدود ۱۸میلیون نفر به اینترنت در ایران، فرصت مناسبی است که با گسترش خدمات الکترونیک، در وقت و کاهش هزینه ها صرفه جویی کرد. اما در این میان مشکلات مختلفی وجود دارد. ناآشنایی برخی از مسوولان با خدمات الکترونیک، عدم اعتماد مردم به علت امنیت پایین، طراحی و کدنویسی های نامناسب، عدم توجه کافی به سایت ها و... از جمله این مشکلات هستند. در این مطلب وضعیت کلی خدمات الکترونیک در ایران را بررسی می کنیم، سپس آن را با کشورهای دیگر مقایسه کرده و به درگاه خدمات الکترونیک ایران نگاه ویژه ای می اندازیم.
● خدمات الکترونیک در ایران
آیا سازمان های دولتی در ایران به سمت الکترونیکی شدن خدمات رفته اند؟ جواب مثبت است. در حال حاضر شما با استفاده از اینترنت می توانید به خدمات مختلفی دسترسی داشته باشید. با استفاده از خدمات بانک های مختلف نظیر بانک سامان، پارسیان و ... می توانید کارت اعتباری داشته باشید و بلیت هواپیما، قطار، سینما یا کنسرت موسیقی بخرید یا هتل رزرو کنید. قبض های مختلف را پرداخت کنید یا در آزمون های علمی مختلف ثبت نام کنید. کتاب، فیلم یا آلبوم موسیقی بخرید و با پست تحویل بگیرید و... این ها شاید برای ما خدمات جدیدی باشد ولی این روش ها سال هاست که در دیگر کشورها جا افتاده اند. خدمات الکترونیک به قدری مزیت دارد که روز به روز استقبال بیشتری از آن می شود. البته سازمان های دولتی برای ارائه خدمات در برخی طرح ها به صورت جدی از اینترنت استفاده می کنند، ولی باید به صورت مستمر از مزایای اینترنت بهره جویند. با این همه باید دید این امکانات تا چه حد با استقبال مواجه شده و آیا سازمان های دولتی موفق شده اند در این زمینه «اعتمادسازی» کنند یا خیر. تاکنون به نکات زیادی درباره امنیت اطلاعات در سازمان های دولتی اشاره شده و البته باید به این نکته اشاره کرد که وضعیت سازمان های دولتی از نظر امنیتی روزبه روز بهتر می شوند و گامی به جلو برمی دارند. سازمان های مختلف اعلام کرده اند که با گسترش خدمات الکترونیک، به شکل قابل توجهی از مراجعات حضوری آنان کم شده است. سازمان سنجش آموزش کشور، مرجعی است که در این زمینه پیشگام بوده است.
● نمونه ی موفق
سایت سازمان سنجش آموزش کشور را می توان نمونه ای موفق در ارائه خدمات الکترونیک دانست. این سازمان برای ده ها آزمون متنوعی که در طول سال برگزار می کند، روش ثبت نام و ارائه کارنامه از طریق اینترنت را در نظر گرفته است. با این روش ضمن صرفه جویی و افزایش سرعت در روند فعالیت های سازمان، کار برای داوطلبان آزمون های مختلف این سازمان نیز راحت شده است. دکتر ابراهیم خدایی، معاون فنی سازمان سنجش در
گفت و گو با نشریه الکترونیک چارقد (۴ghad.com) درباره اینترنتی شدن ثبت نام و ارائه ی کارنامه داوطلبان گفت: «سازمان در بحث اینترنتی کردن آزمون ها چندین هدف را دنبال می کرد که اکثراً محقق شدند؛ ایجاد ارتباط آن لاین با بچه ها، جلوگیری از اشتباهات معمول، کم کردن سفرهای درون شهری، جلوگیری از گردش اطلاعات شخصی دانش آموزان و در آخر، بیان این مطلب که می توان به سیستم مجازی اعتماد کرد.» وی افزود: «ثبت نام اینترنتی برای ما یک جور صرفه جویی بود و من به جرأت می گویم اگر این صرفه جویی نبود، ما سال گذشته نمی توانستیم آزمون برگزار کنیم. چون ثبت نام آزمون سراسری ما ٥-٤ سال است که تغییری نکرده است. بودجه ای هم برای سرمایه گذاری نداریم. اما ما از محل صرفه جویی های مان توانستیم بحث سخت افزاری و نرم افزاری ثبت نام اینترنتی را حل کرده و به خوبی آن را اعمال کنیم. به هر حال کار سختی است و در ایران بی سابقه؛ که ثبت نام و تعیین رشته بیش از یک میلیون آدم با اینترنت انجام شود. کمترین اعتراض را هم داشتیم. هیچ کس جرأت ورود به این وادی را نداشت. خصوصاً که ما یک مشکل فرهنگی هم داشتیم؛ عدم اعتماد به دنیای مجازی! چون ما با فرهنگی سر و کار داریم که تا مدرک دست کسی ندهید، اعتماد نمی کنند. الان کار به جایی رسیده که فرد می خواهد تراکتور ثبت نام کند می گوید اینترنتی! ما حتی بعداً به جاهای دیگر مثل دانشگاه آزاد برای استفاده این چنینی از اینترنت کمک کردیم. ما می خواهیم در بحث توزیع کارت هم به این سمت برویم؛ ولی مسائل خاص خودش را دارد که باید به نتیجه برسد.» از لحاظ استاندارد طراحی، صفحه اخبار سایت سازمان سنجش آموزش کشور، ۴۳ مشکل از نظر HTML دارد ولی از نظر CSS بدون اشکال است. این سایت در مرورگر فایرفاکس با اندکی بی نظمی مشاهده می شود. در حال حاضر امکانی به وجود آمده که داوطلبان با استفاده از خدمات الکترونیک بانک هایی نظیر بانک سامان بتوانند کارت ثبت نام آزمون های مختلف سازمان سنجش را نیز به صورت اینترنتی خریداری کنند؛ بنابراین نیازی به تهیه آن از مراکز پستی نخواهند داشت.
● سایت های برتر دولتی؟
چندی پیش اعلام شده بود که به منظور تشویق سازمان های دولتی به ارائه خدمات الکترونیک، سایت های برتر دولتی انتخاب و معرفی می شوند. البته انتظار می رفت که کار سختی باشد، زیرا سایت های دولتی ایران به طور کلی نتوانسته اند انتظارات را به نحوی برآورده کنند که بتوان از میان آن ها، «برترین ها» را انتخاب کرد. به هر حال، اوایل مردادماه، پس از چندین ماه وقفه، نام سایت های برتر دولتی اعلام و درطرح ارزیابی و داوری برترین جایگاههای دولتی، وب سایت شهرداری تهران حائز رتبه اول شد. طرح ارزیابی و داوری برترین جایگاه که مهر ماه سال گذشته و در کنار جشنواره تولید محتوای الکترونیکی برگزار شد، دوم مرداد ماه اسامی برندگان خود را در پنج بخش اعلام کرد. به گزارش وبنا (webna.ir)، در بخش طراحی، مرکز گسترش فناوری اطلاعات (magfa.com)، بانک صنعت و معدن (bim.ir) و مجلس شورای اسلامی (majlis.ir) رتبه های برتر را به دست آوردند. در بخش محتوا، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور (gsi.ir)، راه آهن جمهوری اسلامی ایران (rajatrains.com) و مجلس شورای اسلامی (majlis.ir) برترین ها بودند. در بخش کاربر پسندی، در حالی که هیچ سازمانی موفق به کسب رتبه دوم نشد، راه آهن جمهوری اسلامی ایران (rajatrains.com) رتبه اول و سازمان امور اقتصادی آذربایجان شرقی(ag-daraii.gov.ir و ) و یزد (yazd-mefa.gov.ir) به طور مشترک رتبه سوم را کسب کردند. در بخش خدمات، شرکت پست جمهوری اسلامی ایران (post.ir) رتبه اول را کسب کرد و مخابرات استان خراسان شمالی (tci-khn.ir) و مخابرات استان سمنان (semnantelecom.ir) قابل تقدیر شناخته شدند. در بخش فناوری، بنیاد شهید و امور ایثارگران (isaar.ir)، بانک مرکزی (cbi.ir) و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (idro.org) رتبه های برتر بودند. در بخش تعامل نیز هیچ یک از پایگاه های دولتی حائز رتبه نشدند ولیکن سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی، سازمان امور اقتصادی و دارایی استان کرمان و سازمان آب و فاضلاب استان تهران، قابل تقدیر شناخته شدند. که این موضوع نشان از ضعف سایت های دولتی در خدمات دولت الکترونیک دارد. اما نکته جالب این که در زمان نگارش این مطلب، سایت های سازمان امور اقتصادی آذربایجان شرقی و سازمان امور اقتصادی یزد در دسترس نبودند! همچنین حجت الاسلام سعید سالاریان، معاون شورای عالی اطلاع رسانی در این مراسم با اشاره به این که بسیاری از سفرهای درون شهری و برون شهری مردم برای خدمت گیری از دولت و دستیابی به اطلاعات موردنیاز صورت می گیرد، گفت: دبیرخانه شورا با هدف تشویق و ترغیب دستگاه های دولتی به عرضه اطلاعات و خدمات به مردم از طریق وب برای طراحی جایزه بزرگ وب اقدام کرده و این گامی کوچک ولی نوآورانه در راستای تشویق برای رسیدن به این آمادگی است.
وی ادامه داد: جایزه بزرگ وب در ایران دارای سابقه چندانی نیست، اختصاص این جایزه به دولتی ها از آن جهت ضروری به نظر رسید که خدمات رسانی به مردم از اولویت های یک حکومت مردم سالار و از ملاک های اصلی ارزیابی دولت است. او با اشاره به این که این طرح نخستین بار به همت دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی، ستاد تبصره ۱۳ و با پشتیبانی علمی دانشگاه تهران انجام پذیرفته، گفت: در این طرح ۱۸۶ سازمان دولتی کشور در شش معیار شامل محتوا، تعاملی بودن، خدمات، تکنولوژی، طراحی و کاربرپسندی به صورت مستقل مورد ارزیابی قرار گرفتند و نهایتا سه دستگاه برتر در هر بخش مشخص شدند. در این بین تعدادی از وبگاه های کارا و موثر نیز وجود داشت که به رغم توانمندی هایی که در بخش های مختلف داشتند در بین سه وبگاه برتر قرار نگرفتند و رتبه ای پایین تر کسب کردند. اما در همین مراسم، دکتر سعید رضا عاملی، سرپرست تیم ارزیابی وبگاه های دولتی در گفت و گو با هموطن سلام (hamvatansalam.com) با اشاره به اینکه اولین جایزه web award در دنیا سال ۱۹۹۸ برگزار شده، گفت:" با توجه به ساده انگاشته شدن ارتقای وبگاه دستگاه های دولتی، متاسفانه در کشورمان با فاصله ۹ سال این جایزه داده می شود. "
او ادامه داد: "درصددیم تا در پایان این همایش به خروجی ایجاد استاندارد و شاخص های وب های دولتی ایران، ارائه راهکارهای خدماتی به منظور توسعه دولت الکترونیکی و ایجاد انسجام ملی در عرصه مجازی، دست یابیم."
به گفته وی، وضعیت آدرس دهی وب سایت های دولتی نظم خاصی نداشته و مانند جزایر جدا افتاده ای از هم است که به دلیل تعریف نشدن استاندارد، از انسجام ملی مجازی برخوردار نیست.
وی با اشاره به اینکه در ساختار مجازی سازی که مبنایی برای ارزیابی ها قرار گرفته، سه مقوله ما را از فضای فیزیکی جدا می کند، گفت: "زمان مجازی و کار مجازی که اگر مجموع آنها را درنظر بگیریم، با انرژی مجازی مواجه هستیم، مقوله های جداسازی ما از فضای فیزیکی را دربرمی گیرد."
عاملی با بیان این که دو شاخص مهم انرژی و اقتصاد که سوددهی فضای مجازی را نشان می دهد در این حوزه قابل بررسی است، گفت: "انرژی در فضای مجازی بر خلاف محیط فیزیکی ماندگار است و در فرآیند تبدیل، امر فیزیکی به دیجیتال تبدیل می شود و ظرفیتی بنیادین پیدا می کند."
وی در پایان با اشاره به این که زمان مجازی هندسی است و در آن زمان گذشته، حال و آینده معنا ندارد، تصریح کرد: "در کار مکانیکی با تولید انبوه مواجهیم، اما در کار مجازی، با یک تولید و بی نهایت مصرف مواجه خواهیم بود."
● درگاه الکترونیک در دیگر کشورها
نزدیک به یک سال است که درگاه خدمات الکترونیک ایران به نشانی iran.ir راه اندازی شده است که در بخش بعدی این مطلب به آن می پردازیم. اما دسترسی به خدمات الکترونیک از طریق درگاه الکترونیک در دیگر کشورها به چه صورت است؟ ابتدا درگاه الکترونیک ایالات متحده آمریکا به نشانی usa.gov بررسی می کنیم. به طور کلی در درگاه الکترونیک آمریکا امکان دسترسی به بیش از ۱۰۰ سرویس آن لاین وجود دارد. در صفحه اصلی این سایت سرویس ها و اطلاعات در موضوعات مختلف مانند خانواده، کار و تحصیل، سلامت، انرژی، علم و فناوری، سفر
و ... دسته بندی شده اند. برای نمونه به تعدادی از سرویس های آن لاین درگاه الکترونیک آمریکا اشاره می کنیم: اطلاع تغییر آدرس منزل، خرید از دولت، پیداکردن انواع مراکز آموزشی، فروشگاه ها و کلینیک های نزدیک منزل، ثبت کپی رایت برای محصول، اطلاع از مشکلات محیطی، درخواست انواع وام، پیداکردن و درخواست شغل های دولتی، انواع اطلاعات و فرم های گذرنامه و مهاجرت، اطلاعات و فرم های خدمات پستی، پیداکردن کد پستی، انواع اطلاعات و فرم های مالیات و ... فهرست سرویس های آنلاین به طور مداوم به روز رسانی می شود. خدماتی که در بالا به آن ها به عنوان نمونه اشاره شد تنها مربوط به بخش خدمات شهروندان است. در بخش های دیگر مانند بخش خدمات تجارتی نیز سرویس های آنلاین مختلفی قرار دارد. برای نمونه به قسمت کار و تحصیل می رویم. در اینجا اطلاعات مختلف مربوط به کار و تحصیل مانند دانشگاه ها، موزه ها، کتابخانه ها، وام های دانشجویی و... قابل دسترسی است. برای نمونه به بخش College Students (دانشجویان دانشگاه) می رویم. در این بخش همه اطلاعاتی که دانشجویان به آن نیاز دارند، از مقررات تحصیل گرفته تا امکان تحصیل آنلاین و پیداکردن مرکز آموزشی مناسب جمع آوری شده است. به بخش پیدا کردن مرکز آموزشی می رویم و در قسمت نام ایالت، کالیفرنیا را وارد کرده و سپس در کالیفرنیا، لس آنجلس را انتخاب می کنیم (امکان دقیق تر کردن جستجو با مواردی نظیر محل دقیق، هزینه تحصیل، نوع رشته و... نیز وجود دارد). نتیجه جستجوی ما، ۱۵۳ دانشگاه و مرکز آموزشی است که هرکدام دارای بخش اختصاصی هستند. در بخش اختصاصی هر مرکز، امکان مشاهده اطلاعات مختلف نظیر نشانی، تلفن، نقشه مرکز، هزینه تحصیل، ارتباط با اساتید و مسوولان و ... وجود دارد و در بخش های بعدی می توان به طور آنلاین مواردی نظیر درخواست ثبت نام در مرکز را انجام داد. این در حالی است که در کشورمان برای مدارس و مراکز آموزشی هنوز یک شبکه منسجم دسترسی متقاضیان به اطلاعات مختلف وجود ندارد. به سراغ درگاه الکترونیک کانادا به نشانی
canada.gc.ca می رویم. در صفحه اصلی اخبار مربوط به دولت قرار دارد. به بخش خدمات الکترونیک می رویم. طبق آمار در این بخش از درگاه الکترونیک کانادا حدود ۱۳۰ سرویس آن لاین به متقاضیان ارائه می شود (در حالی که وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات ایران اعلام که درگاه الکترونیک ایران ۱۵۰ مورد خدمت الکترونیک آن لاین را ارائه داده است!)؛ بنابراین عجیب نیست که انواع خدمات برای کانادایی ها و کسانی که قصد مهاجرت یا گرفتن ویزای کانادا را دارند، در این بخش فراهم شده باشد. در درگاه الکترونیک دانمارک به نشانی denmark.dk علاوه بر خدمات الکترونیک به جنبه های توریستی این کشور نیز توجه ویژه ای شده و در بخش Visit Denmark به سایت visitdenmark.com هدایت می شوید که اطلاعات فراوان و جامعی از جاذبه های این کشور به چندین زبان دنیا در آن قرار دارد.
● نگاهی به درگاه الکترونیک ایران
درگاه الکترونیک ایران به نشانی iran.ir از شهریور ۸۶ راه اندازی شده و محلی برای دسترسی به اطلاعات و امکانات سایت های دولتی است. به طور کلی درگاه الکترونیک ایران از نظر طراحی تقریبا مناسب است؛ هرچند وجود تعدادی زیادی پیوند (لینک) در صفحه اصلی سایت ممکن است کاربر مبتدی را کمی گیج کند؛ به ویژه که بخش «نقشه سایت» (Site Map یاSite Index) هم وجود ندارد. درگاه دیگر کشورها در مقایسه با درگاه ایران ظاهر رسمی تر و ساده تری دارند. بخشی از طراحی و کدنویسی صفحه اصلی با استفاده از فناوری ای جکس (AJAX) انجام شده، به عنوان مثال سمت چپ صفحه با یک کلیک می توانید اوقات شرعی شهر خود را ببینید یا به فهرست رادیوها (با قابلیت پخش زنده) دسترسی داشته باشید. در بالای صفحه امکان انتخاب اندازه متن وجود دارد که احتمالا از درگاه الکترونیک آمریکا الهام گرفته شده است. وقتی نشانی سایت را در مرورگرتان وارد می کنید به دایرکتوری web منتقل می شوید که این کار چندان حرفه ای نیست. بخش «اخبار درگاه ایران» چندان کامل نیست؛ در عنوان صفحه هم از کلمه «پورتال» استفاده شده که باید به «درگاه» تغییر کند. همچنین طراحی این بخش شکل ساده تری نسبت به دیگر بخش های سایت دارد که در ظاهر سایت دوگانگی ایجاد می کند. همچنین قرارگرفتن این بخش در دایرکتوری cms هم چندان حرفه ای نیست. اما در مورد محتوای این بخش باید گفت علی رغم به روز رسانی نسبتا مناسب، اخبار خود سایت چندان به روز نیست. اشکال دیگر این که موتور جستجوی این بخش، فقط در اخبار جستجو می کند و سایت اصلی را در برنمی گیرد. موتور جستجوی موجود در صفحه اصلی نیز بخش اخبار را در نمی گیرد! و این یعنی در موتورهای جستجوی سایت یکپارچگی وجود ندارد. گفته می شود در ساخت این سایت از سیستم مدیریت محتوای جوملا (Joomla) استفاده شده است. نشانی برخی صفحات هم مشابه نوع نشانی این سیستم است، به عنوان مثال صفحه «تماس با ما» یک نشانی طولانی دارد، در حالی که بهتر است از یک نشانی کوتاه استفاده شود، مثلا در یک دایرکتوری با نام contact قرار گیرد. در این صفحه، هدف از راه اندازی درگاه ایران، این چنین عنوان شده است: «هدف اولیه، فراهم آوردن محیطی جهت متمرکزسازی سرویس های دولتی و حتی غیردولتی است که مورد نیاز مردم است. در انتهای این مرحله انتظار می رود مردم ایران بتوانند از طریق این درگاه، خدمات و اطلاعات مورد نیاز را جستجو و استفاده کنند. جهت سهولت موضوع، درگاه خدمات الکترونیکی ایران علاوه بر بهره گیری از یک موتور جستجوی قدرتمند، از سرویس های اطلاعاتی غنی «فهرست خدمات الکترونیکی» و «فهرست پایگاهها» بهره مند شده است.» بیشتر بخش های درگاه الکترونیک ایران به اطلاعات کلی یا سایت های وزارت خانه ها و... ختم می شود و امکانات خود درگاه بیشتر محدود به بخش خدمات الکترونیک است که امکاناتی نظیر اعلام کد پستی از روی شماره تلفن و... را ارائه می کند. سرویس پست الکترونیک که از ۲۸ مهر ۸۶ راه اندازی شده، برای مدیران دولتی و افراد واجد شرایط قابل استفاده است. یک پیام رسان (messenger) هم طراحی شده که دارندگان پست الکترونیک درگاه ایران می توانند از آن استفاده کنند. بخشی هم با نام it.iran.ir وجود دارد که به مباحث مربوط به فناوری اطلاعات می پردازد و طراحی این بخش نیز با طراحی اصلی سایت کاملا متفاوت است که این کار چندان حرفه ای نیست. یکی دیگر از خدمات آن لاین ارائه شده، دستیابی به آخرین شاخص های اصلی بازار بورس اوراق بهادار است. این اقدام که در راستای ارائه اطلاعات لحظه ای بورس به متقاضیان صورت می گیرد، زمانی قابل استفاده است که بازار بورس تهران نیز به فعالیت مشغول باشد. برای امتحان بخش دایرکتوری لینک ها، به بخش «ورزش» می رویم و «فوتبال» را انتخاب می کنیم. در صفحه باز شده، نزدیک به ۴۰ لینک بدون نظم خاصی قرار دارد. لینک تعدادی از باشگاه های کشور، چند سایت ورزشی و... که بهتر بود در اینجا نیز دسته بندی صورت می گرفت و با توجه به این که در بخش دیگری از سایت از فناوری ای جکس استفاده شده، در اینجا نیز با انتخاب دسته بندی، لینک های مربوط بدون نیاز به رفتن به صفحه ای دیگر، نمایش داده می شد.
● استانداردهای طراحی
درگاه خدمات الکترونیکی ایران (iran.ir) و وزارتخانه های کشور را از نظر استانداردهای طراحی و کدنویسی CSS و HTML ارزیابی کرده و با درگاه های الکترونیک کشورهای آمریکا (usa.gov)، کانادا (canada.gc.ca) و دانمارک (denmark.dk) مقایسه کردیم. درگاه الکترونیک کشورهای آمریکا، کانادا و آمریکا به ترتیب ۱۶، ۷ و ۴۷ خطا دارند که اعداد قابل قبولی محسوب می شوند. درگاه الکترونیک ایران در مجموع ۸۴ خطا دارد. به سراغ سایت وزارتخانه های کشور رفتیم. از میان ۲۰ سایت وزارتخانه های کشور که لینک آن ها در سایت درگاه الکترونیک ایران درج شده، سایت وزارت دفاع در حال بازسازی و سایت وزارت صنایع و معادن از طریق ضدویروس کامپیوتر، ناامن تشخیص داده شد! در میان دیگر وزارتخانه ها، سایت ۶ وزارت خانه دارای بیش از ۳۰۰ اشکال هستند که از میان آن ها سایت وزارت راه و ترابری با مجموعا ۵۷۸ اشکال رکورددار است! و در میان کم مشکل ترین ها، سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ۳۲ اشکال قرار دارد. لازم به ذکر است که سایت وزارت خانه های «کار و امور اجتماعی» و «امور خارجه» از نظر CSS بدون اشکال هستند و همه اشکالات آنان مربوط به HTML می شود. طراحی یکسان و به طور کلی استاندارد خاصی در طراحی سایت های رسمی سازمان های دولتی کشور دیده نمی شود. بیشتر این سایت ها بخش مهمی را در صفحه اول به اخبار اختصاص داده اند که می توان با خلاصه ترکردن این بخش، خدمات الکترونیک سازمان را بیشتر مطرح کرد و همچنین سرعت دسترسی به خدمات را بالا برد.حال وقتی نگاهی به فهرست سایت های برتر دولتی می اندازیم، می بینیم که گویا «استانداردهای طراحی» چندان مدنظر داوران نبوده و به طور کلی در این زمینه توجهی به ساختمان (Structure) سایت ها نشده است.
● جمع بندی
هرچند در سال های اخیر گسترش خدمات الکترونیک از سوی سازمان های دولتی در ایران سرعت بیشتری به خود گرفته، ولی هنوز با استانداردهای جهانی فاصله داریم. لازم است با توجه و سرمایه گذاری بیشتر در این زمینه، ضمن صرفه جویی در وقت و کاهش هزینه ها به سمت ارائه خدمات بهتر به شهروندان پیش برویم.

نویسنده: بابک هزاوه

منبع : ماهنامه تحلیلگران عصر اطلاعات