راهکارهایی برای کنترل سرماخوردگی در مدارس

سرماخوردگی بیماری عفونی بسیار شایعی است که بیشترین روزهای غیبت دانش‌آموزان را به خود اختصاص می‌دهد. ویروس‌های سرماخوردگی انواع زیادی دارد که با تکثیر سریع در یک دوره کوتاه علایم بیماری را به صورت عطسه، گرفتگی بینی و آبریزش ایجاد می‌کند. تعدادی از ویروس‌ها علایم شدیدتری مثل تب، خس‌خس سینه، سرفه، گلودرد و... ایجاد می‌کنند. در صورتی که عوامل بیماری‌زای باکتریایی به بیماری اضافه شوند ماهیت سرماخوردگی دگرگون شده وعوارض چرکی رخ می‌دهد...
با توجه به اهمیتی که این بیماری دارد و کمترین تاثیر آن که موجب حاضر نشدن دانش‌آموز در مدرسه می‌شود می‌توان با استفاده از راهکارهای پیشنهادی زیر تا حدودی این بیماری را در سطح واحد آموزشی کنترل کرد.
● آموزش مربی بهداشت
اصلی‌ترین و مهم‌ترین راهکار آموزش سلامت است. مربی بهداشت یا رابط بهداشتی مدرسه می‌تواند ضمن هماهنگی با مدیر با کمک معلمان و خود دانش‌آموزان به آموزش در زمینه‌های آشنایی با بیماری و راهکارهای پیشگیری از آن و رعایت بهداشت فردی بپردازد. با توجه به اینکه برنامه‌های بهداشتی مناسبی از قبیل بهداشتیاران و پیشگامان و... در مدارس در حال اجرا است می‌توان با روش آموزش همسالان کلیه دانش‌آموزان را تحت پوشش قرار داد. در مدارس بدون مربی نیز مسوول پیگیری امور شوراهای دانش‌آموزی به کمک معلمان و دانش‌آموزان عضو کمیته بهداشت شورای دانش‌آموزی مدرسه می‌تواند از طریق آموزش همسالان، دانش‌آموزان را تحت پوشش قرار دهد.
● نظارت بر فضای آموزشی
کنترل روزانه بهداشت محیط واحد آموزشی با کمک دانش‌آموزان عضو تشکل‌های دانش‌آموزی (از قبیل بهداشتیاران و پیشگامان و شورای دانش‌آموزی) با نظارت مربی مربوطه (از قبیل نظارت روزانه سرویس‌های بهداشتی توسط نیروهای خدماتی، تامین صابون مایع، نظافت کلاس‌ها، راهروها و همچنین نظافت خوابگاه‌ها، سالن غذاخوری و آشپزخانه در مدارس شبانه‌روزی).
● کنترل سیستم گرمایی کلاس‌ها
فضاهای بسته مانند کلاس‌های درس، سالن‌ها و... که از تهویه هوای مناسب برخورار نیستند از محیط‌هایی محسوب می‌شود که خطر ابتلا به سرماخوردگی را افزایش می‌دهند زیرا در این مکان‌ها ویروس سرماخوردگی راه خروج ندارد.
● کنترل مواد غذایی در پایگاه تغذیه
می‌توان با رعایت دستورالعمل‌ بهداشتی پایگاه تغذیه سالم مدرسه و تعاونی‌های مدارس و نیز رعایت نکات بهداشتی انواع سوپ و آش و آب‌میوه‌های طبیعی و میوه به خصوص مرکبات شسته شده و ضدعفونی شده در بسته‌بندی‌های یک نفره وکیوم شده را در پایگاه عرضه کرد.
● آنچه دانش‌آموزان باید بدانند
با توجه به اهمیت ویژه رعایت بهداشت فردی در کنترل بیماری، دانش‌آموزان با رعایت این موارد می‌توانند در پیشگیری از بیماری و یا عدم انتقال آن به دیگران موثر باشند:
۱) شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون. باتوجه به اینکه اکثر میکروب‌های سرماخوردگی از طریق تماس فیزیکی غیرمستقیم منتقل می‌شوند با شستشوی مداوم دست‌ها می‌توان از ایجاد بیماری پیشگیری کرد.
۲) استفاده از وسایل شخصی
۳) جلوی سرفه و عطسه خود را با دستمال تمیز بگیرید و نیز از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند، فاصله بگیرید.
تا حد امکان از مالیدن چشم و بینی خود بپرهیزید چون ویروس سرماخوردگی و آنفلوآنزا از طریق چشم‌ها و دهان و بینی وارد بدن می‌شود. کودکی که بیشتر از حد صورت خود را مالش می‌دهد نسبت به دیگران استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری سرماخوردگی دارد.
۴) مایعات زیاد بنوشید.
۵) ورزش کنید.
۶) در هوای تازه نفس بکشید.
۷) میوه‌ها و سبزیجات مصرف کنید. مصرف میوه به خصوص مرکبات می‌تواند بروز بیماری را کاهش دهد.
۸) استراحت کافی داشته باشید.
۹) از افراد مبتلا به سرماخوردگی فاصله بگیرید.
● سرماخوردگی در یک نگاه
سرماخوردگی، یک عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است که می‌تواند علایمی از قبیل آبریزش بینی، عطسه، بی‌حالی، تب و لرز، سردرد و دردهای عضلانی داشته باشد. در صورت ادامه بیماری سرفه و خس‌خس سینه و... نیز اضافه می‌گردد. سرماخوردگی و آنفلوآنزا هر دو نشانه‌های مشترکی دارند اما معمولا می‌توان آنها را از هم تشخیص داد. معمولا نشانه‌های سرماخوردگی مرحله به مرحله و طی چند روز بعد از شروع عفونت بروز پیدا می‌کند. سرماخوردگی با گلودرد همراه عطسه و آبریزش بینی یا گرفتگی بینی شروع می‌شود. ایجاد تب یک علامت معمولی برای یک سرماخوردگی ساده نمی‌باشد بلکه نشانه وجود عفونت می‌باشد. معمولا سردرد و دردهای شدید عضلانی رابطه مستقیمی با بیماری سرماخوردگی ندارد و علایم خستگی و ضعف نیز خفیف می‌باشد. نشانه‌های آنفلوآنزا از قبیل سرفه‌های خشک سردرد، لرز، دردهای عمومی و... به طور ناگهانی ظاهر می‌شود. وجود تب بالا در مدت‌ ۳ تا ۴ روز یکی از مهم‌ترین نشانه‌های آنفلوآنزا است.

علیرضا طاهرخانی

منبع : روزنامه سلامت