مدیریت پروژه و مدرک‌ +Project

تصور كنید پروژه اتوماسیون سیستم اداری یك سازمان بزرگ در حال شكل‌گیری است. در این پروژه افراد مختلفی از تحلیلگران، طراحان، برنامه‌نویسان، متخصصان شبكه و ... در تیم فنی و اجرایی پروژه هستند. افراد دیگری نیز در این پروژه نقش مشاور در ساخت برنامه‌های مالی، تجاری و امثال آن را ایفا می‌كنند كه هركدام در رشته خود صاحب تجربه‌های مختلفی هستند. در این میان یك نفر به عنوان مدیر پروژه، نه تنها لازم است كه آشنایی خوبی با تمام امور فنی و غیرفنی مذكور داشته باشد، بلكه باید اصول مدیریت و نحوه ایجاد هماهنگی بین اعضای دخیل در پروژه را به خوبی بشناسد. همچنین تسلط خوبی در تخصیص بهینه منابع، اعم از نیروی انسانی، بودجه، هزینه‌های پروژه و زمانبندی انجام و تكمیل مراحل مختلف آن داشته باشد. از این رو با توجه به اهمیت مدیریت در این‌گونه پروژه‌ها، این‌‌بار یك مدرك مدیریتی در عرصه پروژه‌های IT معرفی می‌شود.
مدرك + Project یك مدرك مهم و منحصربه‌فرد در زمینه مدیریت پروژه‌های IT است. داشتن این مدرك بیانگر وجود تخصص و اطلاعات جامع در مورد كسب و كار مبتنی بر IT و جوانب مربوط به آن، از دید مدیریتی است. تاریخچه وجود این مدرك در كامپتیا به سال‌های چندان دوری برنمی‌گردد. در واقع كامپتیا در سال ۲۰۰۱ امتیاز مربوط
به + Project را به كلی از مؤسسه Garthergroup خریداری كرد.
سپس در سال ۲۰۰۳ كامپتیا با كمك متخصصان حوزه مدیریت IT، این مدرك را دوبار بازنویسی كرد تا سرانجام به شكل نهایی آن كه اكنون تدریس می‌شود، درآمد. در حال حاضر مباحث موجود در این مدرك غیراز اطلاعات مربوط به مدیریت متداول پروژه‌های IT، بسیاری از سطوح دیگر مدیریت در این حوزه، مثل نقش‌های هماهنگ‌كننده، تحویل به مشتری، پشتیبانی مشتریان، روابط عمومی، بازاریابی، و ... را در‌بر می‌گیرد.
البته سؤالی كه در این‌جا مطرح می‌شود این است كه آیا واقعاً افرادی كه در سطح مدیریت پروژه‌های IT قرار دارند، غیراز مدیریت متداول IT به این‌گونه تخصص‌های جانبی دیگر نیازمند هستند یا نه؟ كامپتیا این سؤال را با هر دو گزینه آری و خیر پاسخ می‌دهد. در واقع كامپتیا معتقد است با توجه به نوع و گستردگی هر پروژه IT، یك مدیر پروژه علاوه‌بر داشتن دانسته‌هایی در حوزه كاملاً تخصصی IT كه همان مدیریت سنتی یا متداول نامیده می‌شود، باید در برخی شاخه‌های تجارت نیز از آگاهی‌ها و تجارب كافی برخوردار باشد.
هیچ پروژه IT، صرفاً به دنیای كامپیوتر و شبكه تعلق كامل ندارد. بسیاری از پروژه‌ها، برنامه‌هایی تجاری هستند كه برای مقاصد مختلفی ازجمله حسابداری، منابع انسانی، بودجه، ارائه انواع خدمات به مشتریان، خرید و فروش و امثال آن به وجود آمده‌اند؛ پس افرادی كه در سطوح بالای مدیریت این‌گونه برنامه‌ها و پروژه‌ها قرار می‌گیرند، نمی‌توانند با واژه‌ها، مفاهیم، و تكنیك‌های این رسته‌ها غریب و نا‌آشنا باشند.
در ویرایش دوم دروس + Project، بر سناریوهای مختلف قابل وقوع در راه انجام یك پروژه IT، تمركز زیادی شده است. این سناریوها كه جنبه‌های مختلف مدیریت، چه از لحاظ فنی و چه از لحاظ كسب و كار را در‌بر‌می‌گیرد، كلیه رویدادها یا مشكلاتی را كه می‌تواند در آغاز یا در هنگام انجام یك پروژه به‌وجود آید، مورد بررسی قرار داده و راه‌های مقابله با آن را آموزش می‌دهند.
اگر مباحث مورد كنكاش در + Project را به چند مرحله تقسیم‌بندی كنیم، در مرحله اول، مباحث مربوط به آغاز یك پروژه، از جمله تأمین منابع انسانی و تخصیص هر یك از آن‌ها به پست‌های مربوط به خودشان، تخمین هزینه‌ها و بودجه پروژه، تخمین زمان انجام پروژه و درواقع زمانبندی مراحل مختلف انجام یك پروژه و درنظرگرفتن حداكثر مهلت زمانی پایان هر مرحله (Deadline) مطرح می‌شود. همچنین برآورد كلیه نیازمندی‌های فنی و غیرفنی مربوط به زمان انجام پروژه در این مرحله صورت می‌گیرد.
در مرحله دوم كه به طراحی پروژه (Planning) مربوط است، كلیه محصولاتی كه قرار است در یك پروژه تولید شود، اعم از محصولات اصلی و یا اجزای آن‌ها، محدوده هر كدام، منابع و نیازمندی‌های لازم برای انجام و تكمیل هر یك از مراحل انجام پروژه كه در بحث اول تعریف شده بود، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در مرحله سوم، كه در واقع وارد مرحله مدیریت اجرایی پروژه می‌شود، كنترل و هماهنگی بین سایر اعضای اجرایی پروژه، در دستور كار مدیر پروژه قرار می‌گیرد. نظارت بر پیشرفت هر یك از مراحل تعریف شده برای یك پروژه و تغییر به موقع یا بروزرسانی طرح اولیه در صورت لزوم، ایجاد ارتباط مداوم با اعضا برای آگاهی از روند پیشرفت پروژه و تخصیص یا حذف منابع در صورت لزوم و تهیه گزارش‌های مدیریتی برای آگاهی از كارایی هر نفر یا تیم در انجام امور محوله، از جمله موارد مورد بحث در مرحله سوم به‌شمار می‌روند.
در مرحله چهارم، كلیه مسائل مدیریتی مربوط به مراحل بعد از پایان پروژه، یعنی نگهداری، پشتیبانی، ارتقا و امثال آن مطرح می‌شود. در این مرحله، داوطلبان + Project با نحوه زمانبندی، تخصیص منابع مالی و انسانی برای تست، تكمیل مستندسازی پروژه، و ساخت راهنمای ویژه كاربران (user Manual) آشنا می‌شوند. پس از طی این مراحل نیز مباحثی در زمینه بازاریابی و قراردادهای تجاری كه بین سازندگان پروژه و فروشندگان آن رواج دارد، مطرح می‌گردد. در طی كلیه مراحل آموزش و آزمون مدرك + Project، ابزارهای معروف مدیریتی و آماری، اعم از صفحه‌های گسترده مثل اكسل، انواع برنامه‌ها و ابزارهای زمانبندی (Scheduler)، برخی بانك‌های اطلاعاتی، و برنامه‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌كارگیری آن‌ها به افرادی كه قصد كار در رده‌های مدیریتی
پروژه‌هایIT را دارند، توصیه می‌شود.
● ارزش مدرك
هر پروژه IT در هر سازمانی كه قرار است اجرا شود، مستلزم ایجاد مقدماتی برای طرح و آغاز است. اكنون وجود یك مدیر با تجربه و مسلط بر جنبه‌های مختلف پروژه، یكی از اصول بدیهی و مقدماتی هر پروژه IT به حساب می‌آید. امروزه بسیاری از سازمان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند كه برای جلوگیری از خطر به بن‌بست رسیدن و شكست پروژه در مراحل میانی یا پایانی كار، ارزش داشتن یك مدیر با تجربه، بیش از داشتن چند نفر مسئول فنی بدون سابقه مدیریت در این زمینه است. وجود این مدیر باعث می‌شود ریسك شكست پروژه در مراحل بحرانی و حساس كاهش زیادی پیدا كرده و با تدبیری كه این شخص در مراحل مختلف پروژه از خود نشان می‌دهد، بالاترین بهره‌وری از بودجه و نفرات به دست ‌آید.
برای همه كسانی كه به داشتن پست‌های مدیریتی در پروژه‌های IT علاقه زیادتری دارند، كسب مدرك + Project شانس اشتغال آن‌ها و همچنین میزان درآمد آن‌ها را نسبت به همتایانی كه مدرك بین‌المللی با این عنوان كسب نكرده‌اند، افزایش می‌دهد. طبق نظر رسمی كامپیتا، كسانی كه قصد كسب مدرك + Project را دارند، باید حداقل دو هزار ساعت تجربه كار مدیریتی در پروژه‌های IT را اندوخته باشند. البته در زمینه مدیریت و خصوصاً در رسته مدیریتIT، بسیاری از ارائه‌دهندگان فناوری یا مؤسسات آموزشی، مدرك‌های تخصصی مدیریت در هر یك از شاخه‌هایIT ارائه نموده‌اند. با این حال مدرك + Project كه جنبه عمومی‌تری نسبت به سایر مدارك دارد، می‌تواند پیش‌نیاز و در واقع یك گام اساسی برای شروع مدارج بالاتر و تخصصی‌تر مدیریت IT باشد.
● وضعیت درآمد
میانگین درآمد متوسط دارندگان مدرك + Project در سال ۲۰۰۴، در حدود ۷۰ هزار دلار گزارش شده است. این رقم نه‌تنها شاخص متوسطی را در بین كلیه مدارك بین‌المللی از خود نشان می‌دهد، بلكه در میان مدارك كامپتیا، در رتبه اول (و حتی بالا‌تر از پرطرفدارترین مدرك این مؤسسه، یعنی +Security با ۶۳ هزار دلار در سال) قرار دارد. البته میزان درآمد این مدرك از آن‌جایی كه به عنصر خاصی در دنیای IT، مثل برنامه‌نویسی شبكه، بانك اطلاعاتی، امنیت و امثال آن مربوط نمی‌شود، با مدارك بین‌المللی دیگر قابل‌مقایسه نیست، اما با توجه به رشد درآمد سالیانه‌ای كه برای افراد صاحب این مدرك (در مقایسه با كسانی كه بدون داشتن آن در مناصب مدیریتی مشغول به كار هستند)، دیده می‌شود، ارزش + Project در ارتقای سطح شغلی كاملاً مشهود به نظر می‌رسد.

مهیار داعی‌الحق

منبع : سایر منابع