تاملات تنهایی (دیباچه‌ای بر هرمنوتیک ایرانی)

نویسنده : یوسفی‌اشکوری - حسن
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۶/۱۶
رده دیویی : ۱۲۱.۶۸
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۱۶۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : ۲۴۱ BD /ی۹د۹
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۷۳۶۲-۳۶-۶

نگارنده درباره 'هرمنوتیک', این مباحث را به اختصار مطرح کرده است: 1 ـ هرمنوتیک به چگونگی فهم کلام و متن می‌پردازد و پیش‌فرض‌های تفسیر را مورد نقد و بررسی و تحلیل قرار می‌دهد و از این رو می‌توان آن را 'قواعد تفسیر تفسیر' نامید. 2 ـ جهان اولا در خارج از ذهن ما وجود دارد. (یعنی وجود مستقل از ذهن ما موجود است) و ثانیا جهان و طبیعت قابل شناختن است. 3 ـ متکلم حتما در کلامش معنایی مراد می‌کند وگرنه کارش لغو و بیهوده است. و برای مخاطب هم بی‌فایده خواهد بود. 4 ـ متکلم در کلام خود فقط یک معنا مراد می‌کند؛ مگر آن که متکلم عمدا به دلایلی بخواهد با 'ایهام' صحبت کند که البته در این صورت ممکن است دو یا سه معنای نهفته در ایهام مورد نظر متکلم باشد. 5 ـ عمدتا کلام و مراد متکلم برای دیگری و دیگران (مخاطبان) قابل فهم است. 6 ـ معیارهای عقلایی و منطقی اجماعی برای اطمینان یافتن به فهم درست مراد متکلم وجود دارد. 7 ـ هر نظریه و فکر تا زمانی که به نام صاحبش گفته و شناخته می‌شود از آن اوست. 8 ـ متون مقدس مذهبی تا متون ادبی, فلسفی, کلامی, حقوقی و متون دیگر, جملگی دارای فهم‌های مشترک بین‌الاذهانی‌اند. وگرنه باقی نمی‌ماندند. از این رو, فهم مشترک بین‌الاذهانی از کلام واحد پدید می‌آید. البته ممکن است برخی از این فهم‌های مشترک, دورانی باشند و برخی نیز دایمی و فراتر از دوران‌ها. 9 ـ فهم واژه‌ها و به ویژه جمله و جملات سقف ندارد. 10ـ فهم صحیح و عمیق و عمیق‌تر و کامل‌تر نیز ممکن است. 12 ـ اگر فهم مراد متکلم ممکن باشد, علی‌القاعده نقد کلام و متون و در واقع نقد فهم‌ها نیز ممکن است و با ابزارهایی می‌توان چنین نقدهایی را انجام داد. 13 ـ به دلایل مختلف تفسیرهای مختلف و متنوع از متنی واحد پدید می‌آید که از آن جمله است: 'نسبیت شناخت', 'گرایش‌ها و تمایلات درونی مفسران', 'اعزاض و انگیزه‌های ناسالم و نفع طلبانه', 'پیش‌فرض‌ها', 'تخصص' و 'رویکرد تجزیه‌ای و گسسته به جای رویکرد منظومه‌ای و سیستماتیک'.