جای خالی استیگلیتز

دلدادگی به اوباما کافی است. با رئیس جمهور (اوباما) که از سوی همه مورد تحسین است از سوی مشکل دارم. آقای اوباما هیچ نشانی از جوزف استیگلیتز (Joseph Stiglitz) در تیم اقتصادی تان نیست. او کجاست؟
جای یکی از برجسته ترین اقتصاددانان آمریکا در تیم اقتصادی اوباما خالی است. لری سامرز، رئیس شورای اقتصاد ملی، تیموتی گیتنر به عنوان وزیر خزانه داری و پال والکر به عنوان رئیس بخش جدید التاسیس دایره مشورتی بهبود اوضاع اقتصادی منصوب شده‌اند. اما در این میان و با کمال تعجب اوباما کارشناسی که همیشه‌ در مورد بحران مالی حرف حق را عنوان کرده و ایده هایش ممکن است برای رهایی از بحران مالی جهانی بسیار سازنده باشد را به خدمت نگرفته است.
این یک گمانه زنی نیست. یک منبع نزدیک به جوزف استیگلیتز به من گفت که این اقتصاددان دانشگاه کلمبیا از لیست تیم اقتصادی اوباما کنار گذاشته شده است. خود استیگلیتز حتی انتظار دعوت از اوباما را داشت. این در حالی است که این اقتصاددان برجسته آمریکایی حتی پیش از اکثر حامیان اوباما از این دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا حمایت کرده بود.
● چه کسی می داند که چرا اوباما، استیگلیتز را کنار گذاشته است؟
یک منبع نزدیک به استیگلیتز که خواست نامش فاش نشود، می‌گوید: اوباما افراد راست میانه را در تیم اقتصادی اش برگزیده است. این منبع آگاه معتقد است که اختلافات و خصومت طولانی مدت استیگلیتز و سامرز ممکن است یکی از عوامل عدم دعوت از استیگلیتز باشد.
استیگلیتز اقتصاددانی است که از" بنیادگرایی بازار آزاد" که در دهه ۹۰ توسط سامرز، گیتنر و رابرت روبین، وزیر خزانه داری سابق آمریکا در دنیا اعمال شد، انتقاد های شدیدی کرد و به نوعی مشکلاتی را برای سامرز و همکارانش به وجود آورده بود.
استیگلیتز در نوشته ها و سخنرانی هایش از زمان فعالیت در شورای مشاوران اقتصادی کابینه بیل کلینتون و اقتصاددان ارشد بانک جهانی، یک مخالف برجسته "آزاد سازی خارج از کنترل جریان سرمایه" که امروز ما را به این نقطه در اقتصاد آمریکا رسانده، بود.
استیگلیتز در کتاب خود با عنوان " جهانی سازی و نارضایتی ها نسبت به آن" در سال ۲۰۰۲ آشکارا اعلام کرد، "مطلق گرایی بازار آزاد" که با انقلاب دوران رونالد ریگان،رئیس جمهور اسبق آمریکا آغاز و در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون ادامه یافت، از نظر تئوریک سست بنیان است و از نظر عملی فاجعه آمیز خواهد بود.
به خاطر می آورم زمانی را که میلتون فریدمن ، بنیانگذار دوران " بازار آزاد " پیش از مرگش در مصاحبه ای به من گفت که هیچ کس به اندازه استیگلیتز درباره چگونگی تبدیل روسیه به یک بازار اقتصادی‌ دقیق و درست صحبت نکرده است.
فریدمن در سال ۲۰۰۲ در این مصاحبه گفت: بلافاصله به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از من پرسیدند که روس ها باید چه اقدامی انجام بدهند و من نیز گفتم واگذاری امور به بخش خصوصی. اما اشتباه کردم. جوزف استیگلیتز درست می گفت.
استیگلیتز از مادری معلم و پدری که کارمند بیمه بود،در یکی از شهرهای صنعتی آمریکا ( شهر گری در ایالت ایندیانا) متولد شد. او در طول زندگی اش نظاره گر بی عدالتی های اجتماعی و اعتصابات کارگران بود و زندگی اش با این رویداد ها شکل گرفت. در سال ۲۰۰۱ استیگلیتز در جایزه نوبل اقتصاد به خاطر اقدامات پیش رو در فعالیت های اقتصادی و ایده هایش در بازار های مالی‌سهیم شد.
بروس گرین والد همکار طولانی مدت استیگلیتز –دیگر استاد دانشگاه کلمبیا که از او به عنوان یک جمهوری خواه محافظه کار یاد کرده اند- معتقد است: برای اصلاح عدم توازن مستمر در جریان سرمایه به اصلاحات بنیادین جهانی نیاز است. این در حالی است که استیگلیتز نیز این اعتقاد را دارد.
گرین والد می گوید: شانسی وجود ندارد که این افراد (تیم اقتصادی اوباما) آنچه را که لازم است انجام دهند؛ البته به استثنا سامرز.
وی هشدار می دهد که بدون این اقدامات مازاد، محرک مالی که دولت اوباما به آن امید بسته از بروز رکود نابود کننده جلوگیری نخواهد کرد. نرخ بیکاری در حال رسیدن به رقم ۱/۶ درصد است و سپس در پایان ۲۰۱۰ به ۱۰ درصد خواهد رسید. زمانیکه تا سال ۲۰۱۲ به رقم ۱۴ درصد برسد اوباما و دموکرات ها با مشکلات جدی روبرو خواهند شد.
اما ما هنوز استیگلیتز را داریم. و سوال اینجاست که او در نیویورک چه می کند؟ چرا در کابینه اوباما جایی ندارد. اوباما با عدم دعوت از استیگلیتز نشان داد که افراد ناسازگار در دولت وی جای دارند و ممکن است افرادی به خاطر اختلافاتشان در کابینه جدید آمریکا حضور نیابند.

مایکل هرش، نیوزویک

منبع : رجا نیوز