ملامحمدباقر محقق سبزواری

جنسیت: مرد
نام پدر: ملامحمد مؤمن خراسانی
تولد و وفات: (۱۰۱۷ -۱۰۹۰) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: عالم دینی ، فقیه اصولی ، حکیم ، متکلم ، مدرس و شاعر
معروف به صاحب "ذخیره". صل وی از سبزوار بود. در اصفهان سکونت گزید و نزد علماء آن شهر تلمذ نمود. معقول را از میرفندرسکی و قاضی معز . منقو.ل را از ملاحیدر علی اصفهانی و ملاحسن‌علی شوشتری فراگرفت. او از مجلسی اول و از نورالدین علی عاملی ، برادر و صاحب "مدارک" و از شرف‌الدین علی شولستانی و از حسین مقری عاملی و حسین بن حیدر کرکی که از شاگردان شیخ بهائی بودند ، روایت کرده است. در زمان شاه‌عباس ثانی امام جمعه و جماعت بود و منصب شیخ‌الاسلامی و تدریس در مدرسه ملاعبدالله شوشتری به وی تفویض شد. وی همچنین در مدرسهٔ سمیعیه که بعدها به مدرسهٔ سبزواری مشهور شد تدریس کرد. از شاگردان به نام او ملامحمد سراب تنکابنی و محمد شفیع بن فرج و عبدالله اردبیلی می‌باشند. گفته‌اند که شوهر خواهرش ، محقق خوانساری نیز از جمله شاگردان وی بودند. بین او و فیض کاشانی دوستی و مودت و همفکری کامل برقرار بود. محقق طبع روانی داشت و به نیکوئی شعر می‌سرود. در اصفهان درگذشت و پیکرش به مشهد منتقل و در صحن رضوی ، در مدرسهٔ میرزا جعفر ، دفن شد. از آثارش: "ذخیرهٔ المعاد فی شرح‌الارشاد"؛ در فقه شیعه ، "کفایهٔ الاحکام" یا "کفایهٔ الفقه" یا "کفایهٔ‌المعتقد" یا "کفایهٔ المقتصد". این دو ، کتاب‌های مبسوطی در فقه شیعه می‌باشند. از دیگر آثار وی: رساله‌ای در "سمت‌القبله"؛ شرح "زبدهٔ الاصول" شیخ بهائی ، "رسالهٔ الخلافیهٔ" ، در عبادات؛ "روضهٔ الانوار عباسی" ، در معرفت خدا و مواعظ و آداب و سلوک رعایا و ملوک و "مفاتیح‌النجاهٔ" در ادعیه و اعمال سال و "جامع‌الزیارات عباسی" که هر سه برای شاه عباس صفوی تألیف شده است؛ حاشیه بر "شرح‌الاشارات"؛ حاشیه بر "الهیات‌الشفاء".

منبع : مطالب ارسالی