قاپش پر است

اصطلاح مثلی بالا به كسی اطلاق می شود كه كهنه قالتاق و ناقلا باشد و در تسلط و غلبه بر حریف ترس و بیمی به خود راه ندهد و با اعتماد و اطمینان كامل مبارزه كند به همین مناسبت در مورد هر یك از افراد كاربر و آزموده گفته می شود : قاپش پر است یعنی پشت بند و پشتوانه قوی دارد .
آورده اند كه ...
در قاپ بازی هر یك از بازیكنان یك شاه قاپ در میان دو انگشت دست دارد و در خارج از دایرهٔ بازی هر كسی متناوباً و پشت سر هم با شاه قاپش بیشتری را بزند و از دایره بازی خارج كند ، برنده شناخته می شود .
شاه قاپ همانطوریكه از نامش پیداست بزرگتر از قاپهای معمولی است و غالباً استخوان پاشنه یا سر زانوی قوچ كوهی و بز كوهی را كه قدری بزرگتر است ، شاه قاپ انتخاب می كنند ، شاه قاپ را به دو شكل روغن كشی می كنند . یكی آنكه سطح اسب یا خر قاپ را در برابر آفتاب می دهند تا روغن آلوده سطح نزول كرده و در سطح دیگر فرو نشیند و سطح اخیر را سنگین تر كند . چنین قاپی به مناسبت سنگین شدن خر به صورت اسب و یا با العكس می ایستد . این نوع قاپها را روغن كشیده و این كار را روغن كشی می گویند . شكل دوم باردار و پر كردن است كه در این صورت قبلاً روغنش را می كشند تا سبك شود و به آسانی بتوانند خرده استخوانهای درونش را خالی كنند ، آنگاه درون شاه قالب را با سرب یا جیوه پر می كنند تا از نظر سنگینی خوش دست و آماده تر شود و هر نقشی را كه بخواهند بر زمین بنشیند .
پس با این تعریف و توصیف اجمالی بطوریكه ملاحظه می شد هر قاپ بازی كه قاپش بهتر از قاپهای روغن كشیده پر شده باشد غالباً برنده خواهد بود . به اینگونه قاپ بازهای كهنه كار و آزموده كه بیشتر می برند و كمتر می بازند ، اصطلاحاً گفته می شود قاپش پر است یعنی شاه قاپش را آنچنان پر كرده است كه هر نقشی را بخواهد بر زمین می نشیند .
از آنجایی كه در ازمنه و اعصار گذشته بازیها و تفریحات سالم به قدر كفایت وجود نداشت و قاپ بازی در نزد تمام طبقات مردم از پیر و جوان معمول و متداول بود و هر كس شاه قاپی در جیب خود داشت كه در ساعات فراغت و بیكاری قاپ بازی كند و قاپش هم برده است .
لذا اصطلاح قاپش پر است تكیه كلام قاپ بازان گردید و بر اثر كثرت استعمال رفته رفته از دایرهٔ قاپ بازی به مجامع و محافل عمومی رسوخ و نفوذ كرده صورت ضرب المثل پیدا كرده است . به قسمی كه در حال حاضر بصورت كنایه ، مردم قالتاق و زیرك را نیز می گویند : قاپش پر است .

منبع : شمیم