جمعه, ۲۱ دی, ۱۴۰۳ / 10 January, 2025
مجله ویستا
کشف شهر ساسانی در دشت مغان
محوطه باستانی «اولتان قالاسی»، واقع در ساحل جنوبی رود ارس و در بردارنده قلعه‌یی تاریخی است كه آثار معماری ارزشمندی شامل برج، باروی خشتی و حصار را در خود جای داده است.طی دو فصل گذشته بخش‌های مدفون شده این بنا كاملا از خاك بیرون آمده و آزاد شد.
كریم علیزاده، سرپرست هیات كاوش در اولتان قالاسی گفت: «مطالعات جدید باستان‌شناسی نشان داد كه به احتمال قوی اولتان قالاسی یك شهر بسیار بزرگ در اواخر دوره ساسانی و اوایل دوران اسلامی بوده است. این شهر بزرگ كاملا مسطح و از دو بخش ارگ و ربذ تشكیل شده است. ارگ مستطیل شكل با ابعاد تقریبی ۴۰۰ در ۸۰۰ متر است. آنها احتمال می‌دهند این شهر، شهر ساسانی اورثان باشد.»
كاوش‌های باستان همچنین نشان داد كه خندقی با عرض متغیر تا ۱۰ متر ارگ را فرا گرفته است. تمامی ویژگی‌های این محوطه تداعی كننده وجود یك شهر عظیم در میان دشت است. وسعت این شهر با توجه به حرایم و پیرامون آن ۷۰هكتار است.
علیزاده گفت: «عكس‌های هوایی و ماهواره‌یی نشان داد برخلاف تصور گذشته وسعت این شهر بسیار زیاد است. پراكندگی آثار نیز موید این حرف است. با توجه به تصویر ماهواره‌یی، ارگ در وسط شهر قرار داشته و دو كانال آبیاری بزرگ از اطراف به ارگ كشیده شده‌است.»
این شهر طبق الگوی شهر سازی ایران در دوره اسلامی و قبل از آن ساخته شده است. در شهرسازی‌های تاریخی و باستانی ایران هماره ارگ در وسعت شهر و بخش حاكم نشین شهر محسوب می‌شده‌است. ربذ نیز محل زندگی شهر بوده‌است. براساس مطالعات باستان شناسان این شهر براساس این الگو ساخته شده است. پیش از این باستان‌شناسان تصور می‌كردند با یك قلعه شهر كه شامل یك ارگ با یك خندق پیرامونی است مواجه هستند.
علیزاده گفت: «مطالعات جغرافیایی و تاریخی نشان از وجود شهرهایی در دشت مغان دارد. با توجه به مطالعات انجام شده، این شهر با یكی از شهرهای دوران ساسانی به نام اورثان مطابقت دارد اما یك مساله باعث شده است كه نتوان بطور دقیق گفت این شهر، همان شهر اورثان است. متون تاریخی نشان می‌دهد شهر اورثان در دو فرسخی جنوب رود ارس قرار دارد حال آنكه محل كاوش‌ها در كنار رودخانه ارس واقع شده است.»
این احتمال وجود دارد كه رود ارس در ۲هزار سال پیش با این شهر فاصله‌یی دو فرسخی داشته است. بر اثر گذشت روزگاران و جابه‌جایی مسیر رودخانه این فاصله از بین رفته است.
علیزاده گفت: «مطالعات دیگری لازم است تا نشان دهد كه بستر رودخانه ارس در اواخر دوره ساسانی كجا بوده‌است. اگر بتوان این جابه‌جایی را ثابت كرد آن زمان می‌توان بطور قطع نظر داد.»
كاوش‌های باستان شناسان به كشف یكی از دروازه‌های ارگ به عرض ۴ متر منجر شد. این دروازه در دوره‌های بعدی بویژه در دوران اسلام مرمت و احیا شده است. یافته‌های این كاوش بیشتر سفال است اما تاكنون سازه یا معماری اسلامی در این محدوده دیده نشده است. با توجه به كشف سفال‌ها و كشف سكه اسلامی در فصل‌های گذشته كاوش، مشخص است كه این شهر در زمان اسلام حیات داشته است.
محوطه اولتان قالاسی شهر باستانی متعلق به دوران ساسانی است. این محوطه در روستای بزرگی در ۱۵ كیلومتری جنوب غرب پارس‌آباد و در دشت مغان قرار دارد. ارگ اولتان در ۵۰۰ متری این روستا و در كنار رود آراز واقع شده است.
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست