چینی یا ملامین؟

درهمه آشپزخانه ها می شود نشانه‌ای ازاین دو رقیب را پیدا كرد.هنوز هم خیلی‌ها هستند كه به طور معمول از ملا‌مین استفاده می كنند و میانه ای با ظروف چینی ندارند.جز موقع مهمانی. در مقابل خیلی ها هم ملا‌مین را قبول ندارند وغذا فقط توی ظروف چینی بهشان می‌چسبد. اما واقعا چه كسی كار درست را انجام می دهد!
ملامین اولین‌بار در حدود ۴۵ سال پیش در ایتالیا ساخته شد و از حدود ۳۰ تا ۳۵ سال پیش به ایران راه یافت. امروزه این ظروف خیلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند اما هنوز هم در خانه‌ها وجود دارند و گاهی به عنوان ظروف پیك‌نیك از آن‌ها استفاده می‌شود.
این ظروف چند مزیت بر چینی‌ها دارند. از جمله اینكه سبك و قابل حمل هستند، قیمت آنها كمتر است و دیرتر می‌شكنند، به همین دلیل برای استفاده در مسافرت و پیك‌نیك مناسب‌تر هستند. البته هنوز تحقیقات اثبات نكرده كه ظروف ملامین سرطان‌زا باشند، اما در این مورد اتهاماتی به ملامین شنیده می‌شود. از جمله عده‌ای از كارشناسان معتقدند ملامین‌ها نمی‌توانند رنگ را در خود نگهدارند و به مرور زمان رنگ آنها وارد غذا می‌شود.
در ضمن مونومرهای سمی در مواد اولیه آنها وارد غذا شده و حتی ماده براق كننده ظروف هم برای سلامت افراد ضرر دارد. از سوی دیگر تولیدكنندگان ملامین معتقدند اگر فرآیند تولید ظروف ملامین درست انجام شود یعنی مقدار لعاب آن كافی بوده و زمان پخت نیز مناسب باشد، این ظروف مضر نخواهند بود. برای اطمینان از كافی بودن زمان پخت و مقدار لعاب، موسسه استاندارد آزمایش‌هایی بر روی آن انجام می‌دهد كه از جمله این آزمایش‌ها، بررسی میزان نفوذ اسید در ظروف است كه اگر نفوذ داشته باشد، مشخص می‌شود كه زمان پخت كافی نبوده و ظرف مزبور كیفیت مناسبی ندارد.
اما ظروف چینی كه حدود سه چهار هزار سال پیش اولین بار در چین تولید شد‌ه‌اند تولیدشان در ایران، ۳ تا ۴ سال قبل از انقلاب آغاز شده . مواد اولیه چینی عبارتند از: خاك كائولن، فلدسپات (نوعی ماده معدنی جلا‌دهنده با نقطه ذوب پایین) و سیلیس به همراه نوعی خاك چسبنده به نام بال كلی كه در ۱۴۰۰ درجه پخته می‌شوند به‌طوری كه درجه حرارت بیرون و داخل آنها یكسان شود و به همین دلیل سنگین و بادوام هستند. چینی‌ها چندین مزیت دارند، از جمله در تماس با غذای داغ زود داغ نمی‌شوند و با سرد و گرم شدن به راحتی نمی‌شكنند. در ضمن هیچ‌گونه ماده سمی و مضری در تركیبات آنها وجود ندارد. زیبایی و ظرافت از جمله مزیت‌های دیگری است كه باعث شده در تمام دنیا در مراسم تشریفاتی از این ظروف استفاده شود.
البته چینی‌ها انواع مختلفی دارند. نوع ضخیم و بسیار مقاوم آن معمولا در هتل‌ها به كار گرفته می‌شود. چینی‌ ظریف و كاغذی نوعی از چینی است كه بسیار نازك و براق و استخوانی و بسیار گران قیمت است و در انگلستان و كره مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران معمولا از چینی پورسلن كه ضخامت متوسطی دارد، استفاده می‌شود.
البته چینی‌ها معایب خاص خود را دارند از جمله اینكه با كوچكترین ضربه‌ای لب پر شده یا می‌شكنند دیگر اینكه اغلب سنگین‌تر از سایر ظروف هستند و ممكن است جابه‌جا كردن و استفاده زیاد از آنها موجب درد مفاصل مچ دست شود. در هنگام مصرف ظروف چینی و ملامین برای اینكه دوام بیشتری داشته باشد، بهتر است از سفید كننده‌ها و اجسام خشن مانند سیم ظرفشویی استفاده نشود چون لعاب آن از بین می‌رود و خش برمی‌دارد. علاوه بر این، در هنگام استفاده از ملامین باید مراقب باشید تا چاقوی تیز با ظرف برخورد نكند چون باعث از بین رفتن لعاب محافظ می‌شود و باعث می‌شود میكروب‌ها به راحتی به ظروف نفوذ كنند و در نوبت‌های بعدی استفاده از ظرف موجب آلودگی غذاها شود.
به هرحال مهم ترین نكته در استفاده از ظروف ملا‌مین این است كه استفاده از ملامین‌های ترك‌دار و كهنه به‌دلیل نفوذ میكروب‌ها می‌تواند برای سلامت انسان مضر باشد. همچنین هنگام خرید ملامین از استاندارد بودن و حك شماره پروانه بهداشتی ساخت در پشت این ظروف مطمئن شوید. بنابر اعلام معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، همه واحدهای تولیدی ظروف ملامین، ملزم به حك این شماره در پشت ظروف هستند. ‌

منبع : روزنامه سلامت