انجماد آلودگی ها

تابستان‌ها به دلیل گرمای هوا رغبت مردم به استفاده از یخ زیاد می‌شود. یخ در تابستان به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم استفاده می‌شود. در نوع مستقیم برای خنك‌كردن آب آشامیدنی و سایر نوشیدنی‌ها و در نوع غیرمستقیم برای خنك نگه‌داشتن مواد غذایی كاربرد دارد.
اگر در بهداشت یخ توجه و دقت كافی به‌عمل نیاید، باعث آلودگی مواد غذایی و آشامیدنی و در نهایت مسمومیت غذایی و همه‌گیری بعضی از بیماری‌ها مخصوصا بیماری‌های اسهالی، وبا و حصبه می‌شود.
● خشت اول
آب مورد مصرف برای تهیه یخ باید سالم و عاری از میكروب و كیفیت آن همانند كیفیت آب آشامیدنی باشد و به‌طور مستمر آب مصرفی از نظر كیفیت میكروبی و شیمیایی مورد آزمایش قرار گیرد.
بهداشت محیط كارخانه یا كارگاه تولید یخ باید دقیقا كنترل شود و مورد توجه قرار گیرد.
بهداشت ابزار كار كاملا باید رعایت شود.
كارگرانی كه به نحوی در تولید یخ و جابه‌جایی یخ دخالت دارند، باید دارای كارت معاینه بهداشتی بوده و سلامتی آنها مورد تایید مقامات بهداشتی قرار گیرد.
▪ عبور از خطر
بیشتر آلودگی‌های یخ در مرحله توزیع اتفاق می‌افتد چون وسایل مورد استفاده برای توزیع فاقد امكانات بهداشتی است و از وسیله نقلیه نظیر وانت استفاده می‌شود. به‌علاوه سطح كف وانت نیز مسیر نبوده و یخ مستقیما با آن تماس دارد و در طول سیر یخ تا حدودی آب شده و كف آن را خیس می‌كند و باعث انتقال آلودگی به یخ می‌شود.
معمولا مشاهده می‌شود به دلیل توزیع یخ‌ها در صبح زود و بازنبودن مغازه‌ها و مراكز تهیه و توزیع مواد غذایی یخ‌ها را جلوی مغازه‌ها و روی زمین قرار می‌دهند. بنابراین مقداری از یخ آب شده و با خاك و گرد و غبار كنار خیابان مخلوط می‌شود.
متصدیان مراكز تهیه و توزیع مواد غذایی بعد از آب كشیدن یخ و تمیزكردن گرد و خاك و آلودگی‌های سطح ظاهری، اقدام به مصرف آن می‌كنند، در حالی كه آلودگی به سطوح داخلی یخ نفوذ كرده و باعث آلودگی كامل آن شده است. از آنجایی كه مراكز فروش مواد غذایی نظیر آبمیوه‌فروشی‌ها در فصل تابستان مشتریان زیادی دارند، آلودگی در سطح وسیعی اتفاق می‌افتد.
متصدیان مراكز تهیه و توزیع مواد غذایی معمولا یخ‌ها را كه به روش‌های غیربهداشتی توزیع شده است، در مغازه‌ها با وسایل غیربهداشتی خرد می‌كنند و قسمتی از یخ كه بیرون ریخته است را دوباره در ظرف اصلی قرار داده و در تهیه آبمیوه و نوشیدنی‌ها از آن استفاده می‌كنند. فروشندگان دوره‌گرد یخ فاقد محل مناسب جهت عرضه یخ بوده و اكثرا در محل‌های نامناسب، كنار خیابان، در ظروف نامناسب و غیربهداشتی، در معرض گرد و غبار و با دست و وسایل و ابزار آلوده یخ را خرد و اقدام به عرضه و فروش آن می‌كنند كه باعث اشاعه بیماری در مصرف‌كنندگان می‌شود.
▪ خانه آخر
بعضی مواقع از یخ مستقیما در مواد غذایی و نوشابه‌ها استفاده نمی‌شود بلكه از یخ به عنوان خنك‌كننده مواد غذایی استفاده می‌شود كه می‌تواند باعث آلودگی آنها شود. گاهی به دلیل عدم استفاده مستقیم از یخ، افراد در رعایت بهداشت آن كمتر دقت می‌كنند كه این امر نیز می‌تواند عامل دیگری برای آلوده شدن بیشتر مواد غذایی و آشامیدنی شود. به عنوان مثال اگر نوشابه و آبمیوه‌های بسته‌بندی در كنار یخ قرار گیرد، اگر قبل از بازكردن با آب تمیز شسته نشود، می‌تواند باعث آلوده شدن محتوای درونی شیشه و قوطی آبمیوه شود.
▪ یخ تمیز
یخ باید از آب سالم و بهداشتی تهیه شود.
محیط كارخانه یا كارگاه باید شرایط لازم بهداشتی را داشته باشد.
ابزار كار باید بهداشتی و ضمنا قالب‌های مورد مصرف از جنس ضدزنگ باشد و دستگاه‌های در تماس یخ نباید باعث آلودگی میكروبی یا شیمیایی یخ شوند.
آب مورد مصرف برای تهیه یخ باید به‌طور مستمر مورد نمونه‌برداری میكروبی و شیمیایی قرار گرفته و به تایید مقامات بهداشتی برسد.
نحوه توزیع و وسایل مورد استفاده در پخش آن باید به‌نحوی باشد كه در حین پخش یخ باعث آلودگی آن نشود.
محل نگهداری یخ در مراكز تهیه و توزیع مواد غذایی باید طوری باشد كه هیچ‌گونه آلودگی در یخ ایجاد نكند و باید به‌صورت مستمر پاك و تمیز شود.
از فروش یخ توسط فروشندگان دوره‌گرد در كنار خیابان‌ها و در ورودی شهرها باید جلوگیری كرد.

منبع : روزنامه تهران امروز