وهم سبز

وهم سبز، نوعی بیماری مسری ویروسی است که اغلب رانندگانی را که پشت چراغ راهنمایی قرار می‌گیرند، دچار توهم بینایی در زمینه رنگ‌ها می‌کند...
● تیولوژی
عامل این بیماری ویروس خطرناکی است به نام De - zood-bash-bejonb که در چهارراه‌هایی که چراغ راهنمایی دارند، به وفور و به طور منتشر وجود دارد.
این ویروس فوق العاده مقاوم است و برف و باران و سردی و گرمی ‌هوا، تغییرات فصول و حتی توفان و زلزله نیز در کاهش شیوع آن تاثیری ندارد. دوره کمون این بیماری بسیار کوتاه و حداکثر چند ثانیه تا یک دقیقه است.
● آسیب شناسی
وهم سبز در اثر تهاجم ویروس مذکور به چشم و ایجاد اختلال در سلول‌های شبکه بینایی بروز می‌کند و به سبزدیدن رنگ‌های قرمز و زرد منجر می‌شود.
● اپیدمیولوژی
رانندگانی از اقشار آسیب‌پذیر که ژیان، پیکان و سه چرخه موتوری می‌رانند و همچنین رانندگان از قشر مقاوم نسبت به هرگونه آسیب اجتماعی، که اغلب سوار بنز و ماکسیما یا بی ام و هستند، هر دو تقریبا به یکسان دچار این بیماری می‌شوند. گرچه شدت این عارضه اغلب در گروه اخیر بیشتر است.
مبتلایان اغلب علاقه زیادی به سبزی‌ها و خیار و کاهو و سیب سبز دارند و از سیب سرخ و تربچه نقلی قرمز به شدت بیزارند.
مواردی از شوک ناگهانی ناشی از نشان‌دادن گوجه‌فرنگی به بیماران مبتلا به شکل حاد، گزارش شده است.
● عوامل مستعدکننده
اکثر منابع معتبر، عوامل مساعد‌کننده برای ایجاد این اختلال بینایی را برای اقشار آسیب‌پذیر، تعجیل برای رسیدن به صف بانک برای پرداخت قبوض و صف‌های حراجی‌ها، گوشت، روغن و سایر مایحتاج اعلام کرده‌اند.
برای اقشار غیر‌آسیب‌پذیر، عواملی مانند عجله برای رسیدن سر قرار، خرید آدامس و عینک آفتابی و گوشی جدید موبایل و یا شرکت در پارتی به عنوان عوامل تشدیدکننده این بیماری ذکر شده است.
● نشانه‌شناسی بالینی
وهم سبز اغلب به دو شکل حاد و تحت حاد بروز می‌کند:
▪ شکل حاد:
توهم بینایی همواره وجود دارد و راننده اصولا رنگ قرمز را همیشه به رنگ سبز پررنگ می‌بیند و بدون توجه به چراغ قرمز راهنمایی از چهار راه عبور می‌کند. بسیاری از رانندگان خودروها و اغلب موتورسواران و دوچرخه‌سواران به شکل حاد به این عارضه مبتلا می‌شوند.
▪ شکل تحت حاد:
توهم بینایی به تدریج عارض می‌شود. راننده مبتلا پس از دیدن چراغ قرمز، ابتدا تا آنجا که ممکن است آهسته آهسته جلوتر می‌رود و از خط‌کشی مخصوص عابر پیاده هم می‌گذرد. سپس با گذشت ثانیه‌ها ناآرامی‌هایی به این اشکال و صور در راننده مبتلا تظاهر می‌کند:
- ور رفتن عصبی با دسته دنده، گازدادن، دندان قروچه و ذکر زیر لبی پاره‌ای کلمات بسیار متین و مودبانه خطاب به بانی چراغ و مخترع رنگ قرمز، خروج بعضی اصوات نامفهوم از دهان مانند آه، اخ، اه، وه، وای، اوف و پوف و جز آن.
- سپس فرد مبتلا سانتی‌متر به سانتی‌متر خودروی خود را باز هم جلو و جلوتر می‌برد و راه عبور رانندگان طرف مقابل را می‌بندد. بیمار اغلب در این هنگام با دیدن عکس‌العمل رانندگان دیگر، انگشت اشاره دستش را توی گوش خود فرو می‌کند، بینی خود را چند بار از راست به چپ می‌مالد و یا پس کله خود را می‌خاراند.
- با زرد شدن چراغ راهنمایی طرف دیگر، نشانه‌های بیماری شدت می‌گیرد. این نشانه‌ها به صورت بوق‌های ممتد خودرو ظاهر می‌شود.
- با رو‌به‌رو شدن با اعتراض رانندگان دیگر، فرد مبتلا اغلب مشاغل نه چندان مطلوب و مودبانه‌ای را برای بعضی از خانواده و اقوام درجه یک رانندگان دیگر در نظر می‌گیرد و با بیرون بردن سر از پنجره خودرو، نظر و پیشنهاد خود را به آنان اعلام می‌کند.
در این حالت است که ناگهان توهم بینایی به اوج خود می‌رسد و فرد مبتلا، چراغ راهنمایی را کاملا به رنگ سبز دیده و خودرو را با شتاب به حرکت در می‌آورد.
● پیشگیری
وجود عوامل انتظامی‌در سر چهار راه‌ها به نحو چشم‌گیری در کاهش اختلالات بینایی مبتلایان موثر است و نشان‌دادن کاغذ‌هایی موسوم به برگ جریمه، گاهی به طور معجزه‌آسایی نشانه‌ها و آثار این عارضه را در قشر آسیب‌پذیر از بین می‌برد.
اما تنها واکنشی که پس از دیدن برگ جریمه در مبتلایان غیر‌آسیب‌پذیر گزارش شده، بروز تحرکاتی در صورت، و اعوجاجاتی در لب‌های فرد مبتلا است که برخی از محققان با اصطلاح پوزخند و برخی دیگر از پژوهشگران با کلمه ریشخند از آن نام برده‌اند.
● درمان
تقریبا بیشتر کتاب‌های مرجع و معتبر چشم‌پزشکی اجتماعی، درمان اساسی این نقص بصری و توهم بینایی را منحصرا با کرام‌الکاتبین دانسته‌اند.

برگرفته از کتاب مرجع چشم پزشکی، ویرایش ۲۰۰۸
دکتر احمد مدنی

منبع : هفته نامه سپید