بررسی اجمالی ابزارهای اپن سورس AJAX

بسته‌های نرم‌افزاری گوگل، مایكروسافت، یاهو، Zimbra، و OpenRico/Prototype Dojo، گوناگونیِ كتابخانه‌های قابل دسترس برای توسعه‌دهندگان ای‌جكس را به نمایش می‌گذارند. اگر می خواهید ای‌جكس (AJAX) را به مجموعه لغات جادویی كه توسط وب سایتتان پشتیبانی می‌شوند، اضافه كنید (و چه كسی می تواند در برابر این جذابیت مقاومت كند؟)، مجبور به انتخاب یكی از دو روش هستید: یك بسته نرم افزاری اختصاصی خریداری كنید یا با كتابخانه‌های اپن‌سورس این كار را انجام دهید. در این مقاله چند برنامه اپن‌سورسی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
تعداد بسیار زیادی از بسته ابزارهای اپن‌سورسی كه من بررسی كردم، با ای‌جكس (Asynchronous JavaScript and :XML) كه بیشتر از یك‌سال از پیدایش آن نمی گذرد، كار می‌كنند.
ایده استفاده از جاوااسكریپت همراه با یا بدونXML برای افزایش هوشمندی و كارایی صفحه وب به اولین روزهای پیدایش وب برمی‌گردد و ای‌جكس هم اكنون یكی از بهترین روش‌ها برای توزیع برنامه‌های كاربردی كلاینت با كمترین دردسر می باشد.
اگر علاقمندید بدانید كه آیا این بسته‌های نرم‌افزاری اپن سورس با بهترین ابزارهای تجاری رقابت می كنند یا نه، آسان‌ترین پاسخ این است كه بگوییم در كلیات نه، ولی گاهی در جزئیات خاص، بله.
بهترین برنامه‌های كاربردی اختصاصی شناخته‌شده مانند: Backbase ،JackBe، و Tibco&#۰۳۹;s General Interface، همگی محیط‌های پیشرفته را همراه با بسته ابزارهای جامع، eventهای سطح بالاو debuggerها، ارائه می‌كنند. با آن‌ها، می‌توانید برنامه‌های كاربردی‌ای را كه در محیط محدودی از یك مرورگر وب اجرا می‌شوند، اما تقریباً همه فیچرهای كد محلی را ارائه می‌كنند، بنویسید.
هیچ‌كدام از بسته‌های نرم‌‌افزاری اپن‌سورسی كه من بررسی كرده‌ام، به لحاظ تعداد و وسعت، به پای بسته‌های نرم‌افزاری تجاری، نمی‌رسند. اما این به این معنی نیست كه موارد ارزشمندی در پروژه‌های اپن سورس ای‌جكس وجود ندارد، بلكه همین حالا هم علاقه زیادی به این محیط وجود دارد.
● شش انتخاب‌
پس از بررسی بیش از دوازده بسته نرم‌افزاری خوب و هزارها راه‌حل جامع و كامل، بسته ابزارهای قدرتمندی را كه توسط شركت‌های معتبر پشتیبانی می‌شوند انتخاب كردم كه عبارتند از: DOJO ،Google Web Toolkit ،Microsoft Atlas ،Open Rico and Prototype ،Yahoo AJAX Library و Zimbra&#۰۳۹;s Kabuki AJAX Toolkit ممكن است كهMicrosoft Atlas اپن‌سورس نباشد (به مجوز نیاز داشته باشد)، اما كدی كه شما با سیستم ایجاد می‌كنید بسته به نوعی كه خودتان تمایل دارید، مجوز می‌گیرد و قادر خواهید بود كه برنامه‌های كاربردی Atlas را با محدودیت‌های كاربردی اندك، ایجاد كنید.
شش برنامه كاربردی كه مورد بررسی قرار گرفتند، همگی دارای تعداد زیادی ابزارهای بسیار سودمند، جهت تولید واسط كاربر و background می‌باشند كه مراحل ساخت یك برنامه كاربردی ای‌جكس را آسان می‌كنند.
توسعه‌دهندگان وب، استفاده از برنامه‌های كاربردی را هنگامی كه تنها می‌خواهند قسمت كوچكی را به وبشان اضافه یا صفحه‌ای را بروزرسانی كنند، ترجیح می‌دهند. چنانچه برای مثال، می‌خواهید یك پانل متحرك یا یك جدول پویا را اضافه كنید، معمولاً می‌توانید آن‌ها را Copy و Paste كنید. این مثال‌ها عموماً با روش گفته‌شده قابل انجام هستند.
با این حال اگر بخواهید كاری را انجام دهید كه با چارچوب اولیه متفاوت باشد،لازم است تغییراتی را در كد اعمال نمایید. این موردی آشنا برای برنامه‌نویسانی است كه از برنامه‌های اپن‌سورس استفاده می‌كنند: اغلب كد كاملاً خوب است، اما به نظر می‌رسد كه توسعه‌دهنده‌ها ترجیح می‌دهند كد موجود را كنار گذاشته و از ابتدا كدنویسی كنند تا این‌كه مهندسی مجدد انجام دهند؛ حتی اگر این كار راحت‌تر باشد.
به عنوان نمونه، با برخی از این ابزارها، تنها چند دقیقه از وقت من صرف اضافه كردن یك جدول از داده‌ها كه می‌تواند روی كلاینت ذخیره شده باشد، می‌شود. اما اگربخواهم بی‌درنگ چیزی را بسازم یا كار متفاوتی انجام دهم، كد شكسته شده و مستندات هم كمك نخواهد كرد.
این به‌هم‌ریختگی بدین معنی است كه هر تیم توسعه‌دهنده، قبل از به كارگیری ابزارهای ای‌جكس، باید در مورد محیطی كه می‌خواهد كار كند، به خوبی فكر كند.
اگر برنامه‌نویسانی دارید كه توانایی، زمان و انعطاف‌پذیری استفاده از كدهای اپن‌سورس را دارند، این ابزارها، فوق‌العاده‌اند. اگر شما یك برنامه‌نویس جدید یا كسی هستید كه وقت كافی برای درگیر شدن در یك پروژه را ندارید، باید مجدداً هزینه‌ها را برآورد كرده و به بسته‌های نرم‌افزاری حرفه‌ای بیشتر توجه كنید.
▪ DOJO
اگر یك پروژه اپن سورس ای‌جكس وجود داشته باشد كه پیشتاز باشد، حتما ًDOJO است. لزوما ًDOJO در هر ویژگی از بقیه بهتر نیست، اما هم به لحاظ وسعت و هم عمق، همراه با مجموعه بزرگی از اجزای قابل‌تغییر، بر دیگران برتری دارد. شاید همین ویژگی سبب شده است كه اخیراً شركت‌های آی‌بی‌ام و سان، پشتیبانی DOJO را بپذیرند.
پروژه وب‌سایت و كدنویسی آن كه از امكانات اپن سورس استفاده می‌كند و توسط یك تیم توسعه‌دهنده مشتاق و بی‌طرف، اجرا شد به طور بی‌سابقه‌ای مورد توجه قرار گرفت. مدیریت و هدف این پروژه، به طور مشخص، تشویق هرچه بیشتر به فلسفه اصلی DOJO، یعنی شفافیت و سهولت، بود.
DOJO یك بسته ویرایشی عالی دارد، مجموعه جامعی از تصاویر متحرك، برخی ابزارهای drag and drop و خیلی چیزهای دیگر. ابزاری برای تولید نقشه‌ها از گوگل و یاهو نیز، در نسخه اخیرآن یعنی ۱.۳.۰ ایجاد شده است.
احساس می‌كنم DOJO نیز كمی با مشكلات كیفی معمول در پروژه‌های اپن سورس، درگیر است. برخی از قسمت‌های كتابخانه به خوبی مستندسازی شده است و از طریق مجموعه خوبی از صفحات دمو، نشان داده می‌شود. قسمت‌های دیگر مستندسازی كمتری داشته و مستندسازی به عهده خود توسعه‌دهندگان، واگذار می‌شود كه چنانچه تمایل داشته باشند، خود راهنمایی برای شرح پروژه، ایجاد كنند.
اضافه‌كردن بسته ابزار DOJO به برنامه كاربردی وب شما، خیلی ساده است. منبع كد به صورت ماجولار است. بنابراین برنامه كاربردی شما تنها باید قسمت‌هایی را كه از مكانیزم لود DOJO استفاده می كنند، لود كند. در بیشتر موارد تنها چیزی كه باید اضافه كنید، یك خصوصیت اضافی، از نوع DOJO، برای كار HTML شما می‌باشد. سپس كد، كار خود را زمانی كه صفحه لود می‌شود، انجام می‌دهد.
DOJO به پیشرفت خود ادامه می‌دهد تا توسعه‌دهندگان بیشتر با ایده‌ها و كدهای بیشتر را از سایر پروژه‌ها جذب نماید. رهبرانDOJO برای حفظ این همكاری خوب كار می‌كنند و دلایل بسیاری وجود دارد كه آن‌ها مهارت خود را درآینده نیز بیشتر كنند.
▪ Zimbra Kabuki AJAX Toolkit
هنگامی كه Zimbra به عنوان یك راه‌حل كامل برای پست‌الكترونیكی و مدیریت تقویم كاری در یك شركت، پدیدار شد، خیلی‌ها تحت‌تأثیر استفاده پیشرفته ای‌جكس در تمامی سطوح قرار گرفتند.
با این‌كه مجموعه‌ای از ابزارها تحت مجوز یك انجمن، در دسترس است، Zimbra بسته ابزار ای‌جكس را در بسته نرم‌افزاری جداگانه‌ای به نام Kabuki كه تحت مجوز، Apache یا Mozilla بود، قرار داد.
این بسته ابزار حاوی برخی ابزارها و اجزا كاربردی است و تمامی قسمت‌هایی كه در بسته‌های بزرگ‌تر دیده می‌شد را در برنمی‌گیرد.
این بدان معنی نیست كه Zimbra بسته ابزار كوچكی است. Kabuki ویرایشگر بسیار قوی، بسته ساختاردرختی، و مكانیزم طرح بندی كه برای ساخت واسط كاربرهای پیچیده قابل استفاده می‌باشد را دارد.
سیستم Zimbra مانند بسته‌های ای‌جكس DOJO یا Yahoo، دموهای واضح و پیشرفته ندارد. اجزا كاملاً كاربردی و البته ابتدایی هستند. هیچ اثری از تصاویر متحركی كه برخی مردم انتظار دیدن آن را زمانی كه از جاوااسكریپت استفاده می‌كنند تا یك واسط كاربر را‌ ‌اجرا‌ ‌كنند، نیست.
می‌توانید برخی از این موارد را با style sheetهای صحیح و طراحی خوب، اصلاح نمایید، اما باید برنامه‌نویسی اضافه انجام دهید. اگر می‌خواهید این كار انجام شود، مكانیزم Zimbra Ajax ابزارهای كاربردی بسیاری دارد.
▪ Google Web Toolkit
عجیب‌ترین ابزار در این دسته، شاید گوگل باشد؛ چرا كه بقیه ابزارها، با جاوااسكریپت نوشته شده‌اند و به كد جاوااسكریپت خودشان، ترجمه شده و كامپایل می‌شوند، اما بسته ابزار وب گوگل، با جاوا نوشته شده و به جاوااسكریپت ترجمه می‌شود. زمانی كه كد خود را می‌نویسید، جاوا می‌نویسید و می‌بینید كه به جاوااسكریپت ترجمه شده است.
این موضوع به عجیبیِ چیزی كه به نظر میآید نیست؛ چرا كه جاوااسكریپت حداقل به لحاظ قواعد نحوی ظاهری، تا حدی شبیه به جاوا است. این‌كه برخی اطلاعات با كد جاوا وارد شوند و با چیزی شبیه به جاوا‌اسكریپت، خاتمه یابند، مسئله پیچیده‌ای نیست.
كامپایل یك راه حل جذاب است و چیزی است كه برنامه‌نویسان جاوا هم آن را دوست دارند و هم در این مورد نگران هستند. خود من نیز گاهی در مواردی كه جاوااسكریپت كمی متفاوت از جاوا رفتار می‌كند، سردرگم می‌شوم.در كل استفاده از سیستم گوگل را به طور شگفت‌آوری، آسان یافتم. كار با این سیستم شبیه به كار باAbstract Windows Toolkit) AWT)، یا نسخه ساده‌تر Swing است. بسته نرم‌افزاری به گونه‌ای طراحی شده است كه می‌توان یك برنامه كاربردی كامل را داخل مرورگر اجرا كرد؛ نه این‌كه فقط به محتویات صفحات چیزی را اضافه نمود.
▪ Open Rico and Prototype
یكی از برجسته‌ترین پروژه‌های كاملاً اپن‌سورس ای‌جكس از به هم پیوستن مجموعه‌ای از پروژه‌های مجزا، شاملRico و Prototype ساخته شده است.
مانند Dojo كه یك پروژه بزرگ منفرد است كه به صورت یك پروژه یكپارچه می‌باشد، این دو و برخی پروژه‌های كوچك‌تر دیگر نیز همگی از لحاظ فنی، مستقل می‌باشند.
برای هر كسی این فكر پیش میآید كه آیا پروژه‌های مستقل خوب هستند یا نه، اما از نتایج به دست آمده مشخص شده است كه این كتابخانه مجزا نیز كاركردی همانند بقیه كتابخانه‌ها را دارد.
Rico و Prototype، بیشتر روی افكت‌های تصاویر متحرك، تأكید داشته است و كمتر به ابزارهای عملی می‌پردازد. به عنوان مثال، فاقد ساختار درختی یا تأكیدی برای جمعآوری داده‌ها از یك فرم می‌باشد، اما افكت‌های تصاویر متحرك و ابزارهای قدرتمند دیگری نظیر مجموعه‌ای از پانل‌های آكاردئونی، وجود دارند.
كتابخانه Prototype مجموعه‌ای ابتدایی از ابزارهای سطح پایین جهت برنامه‌نویسان است. این مجموعه دارای تابع‌های واضح و ساده است تا سرعت دانلود را افزایش دهد. بیشتر توابع مشترك، خلاصه‌نویسی شده‌اند و اگر بخواهید از تابعی برای كد خودتان استفاده كنید، صرف‌نظر از این‌كه از مكانیزم دیگری استفاده می‌كنید، این كار یعنی خلاصه‌نویسی انجام می شود؛ چرا كه یكی از اصول این كتابخانه، خلاصه‌نویسی برای دستیابی به كدنویسی منعطف‌تر و آسان‌تر می باشد.
Rico مجموعه‌ای از برخی ابزارهای عمومی و تصاویر متحرك ای‌جكس است كه در بالاترین قسمت Prototype ساخته می‌شود. نیازی نیست كه Rico را با Prototype استفاده كنید، اما اگر این كار صورت گیرد، ساخت برنامه‌های كاربردی ای‌جكس آسان‌تر می‌شود و تمامی امكاناتی كه آن‌ها ارائه می‌كنند، از این طریق قابل دستیابی است.
من خودم به طور خاص،LiveGrid متعلق بهRico را خیلی دوست دارم، مجموعه‌ای از روتین‌ها كه از طریق الحاق داده‌ها به پس‌زمینه زمانی كه بین ردیف‌های جدول اسكرول می‌كنید، یك جدول HTML را بالا می‌برد. بنابراین نمایش حجم زیادی از داده‌ها در یك مجموعه كوچك از ردیف‌ها بدون این‌كه كاربر را مجبور به لود صفحه‌ای بعد از صفحه دیگر كند، آسان می‌گردد. من Rico را نسخه كوچك‌تر و آسان‌تر Dojo كه اجزایی بهتر از آن مانند پشتیبانی ازDrag&Drop دارد، می‌دانم.
▪ Microsoft Atlas
دنیای نرم‌افزار اغلب به دو بخش تقسیم می‌شود: مایكروسافت و بقیه. این گروه‌بندی زمانی كه به جاوااسكریپت و ای‌جكس فكر می‌كنیم، تقریباً كامل و دقیق به نظر می‌رسد.
مایكروسافت از طریق برخی امكانات پیچیده و كامل ای‌جكس، فضای قابل‌قبولی را به وجود آورده است و این كار را با پدید آوردن Atlas، گسترش داده است.
ممكن است كتابخانه Microsoft Atlas، رایگان باشد، اما دستیابی به آن برای كسانی كه از بسته نرم‌افزاری Visual Studio مایكروسافت استفاده نمی‌كنند، آسان نیست.
مایكروسافت خیلی خوشحال‌تر خواهد بود كه شما صدها مگابایت از ابزارهای توسعه را قبل از نصب كتابخانه‌هایAtlas JavaScript، كه كارهای بسیاری را انجام می‌دهند، دانلود كنید. واقعاً نمی توانید بدون این‌كه از برخی موانع عبور كنید، به كتابخانه‌های JS دسترسی پیدا كنید. مثلا‌ً من با مكینتاش خودم نتوانستم این كار را انجام دهم.
كتابخانه‌ها هم به تنهایی، متقاضیان كمی دارند. آن‌ها مرورگرهای خوبی را كه كاربران فایرفاكس و Safari را پشتیبانی می‌كنند، ارائه می‌دهند، چیزهایی كه شاید كاربران متنفر از مایكروسافت را متعجب می‌كند، اما محدودیت‌هایی در این الزامات وجود دارد: من این جمله را بارها در مستندات دیدم <برای اجرای Atlas روی Safari، مبلغ ... را پرداخت كنید.> و همین‌طور جملات مشابهی برای كاربران فایرفاكس.
اجزای مجموعه Atlas، حداقل در مقایسه با بقیه موارد ارائه شده، كمی پراكنده می‌باشد. مثلا‌ً ادیتورهای زیادی وجود ندارد. همچنین ابزارهای تصاویر متحرك نیز اندك هستند. بیشتر كارها به جای این‌كه ای‌جكس را با سرور درگیر كند، سرویس‌های وب دات‌نت را به كار می‌گیرد. كه در این حالت، مستندات و نمونه‌ها، بسیار خوب می‌باشند.
مكانیزم‌های زیادی برای گرفتن اطلاعات از بانك‌های اطلاعاتی و فرمت آن‌ها در كلاینت، وجود دارند. بیشتر آن‌ها به شدت متكی به #C روی سرور هستند و تمام آن‌ها به خوبی با جاوااسكریپت روی كلاینت در تعامل می‌باشند.
كدها به وضوح در پلتفرم دات نت، بسط داده می‌شوند و تنها ابزاری برای یكی كردن اجزا در كلاینت، نیستند. اگر به سرمایه‌گذاری در دات‌نت خیلی علاقمند هستید و می‌خواهید زیربنای سرویس‌های وب سیستمتان را با این پلتفرم داشته باشید، Atlas روش خوبی برای زندگی بخشیدن به صفحات وبتان از طریق استفاده از سرویس‌های موجود در آن می‌باشد.
● كتابخانه Yahoo AJAX
كتابخانه ای‌جكس یاهو، نه تنها یك مجموعه نیرومند از توابع است، بلكه نمونه خوبی از نحوه انتشار نرم‌افزارهای اپن سورس می‌باشد.
كدی كه برای اضافه‌كردن گروهی از موارد به برنامه كاربردی تحت وب شما می‌باشد، به صورت فایلی زیپ شده بوده و یاهو نمونه‌های بسیار زیاد و طرح پیشنهادی را در اختیار می‌گذارد. برای بیشتر روتین‌ها شش تا ده مثال همراه با نمونه كدها و صفحات نمایشی وجود دارد.
این مورد به طور مشخص از دیگر بسته‌های نرم‌افزاری، متفاوت است؛ زیرا یاهو می‌خواهد فلسفه طراحی را همراه با انتقال كدهای آن قرار دهد.
این شیوه بسیار مهم‌تر از چیزی است كه به نظر می‌رسد؛ زیرا عموم كاربران هنوز نیازمند آموزش‌های گسترده‌ای در مورد نحوه رفتار برنامه‌های كاربردی ای‌جكس می‌باشند. طراحان یاهو می‌خواهند رفتاری منعطف و ثابت را برای اجزای ای‌جكس و مستندات بسیار جامعی كه كاربران را تشویق به استفاده از ای‌جكس می‌كند، در كتابخانه خود جا دهند.
مجموعه امكانات در كتابخانه یاهو قوی است، اما نه به بزرگی كتابخانه DOJO. كتابخانه یاهو دارای ابزارهای استاندارد بسیار مانند كتابخانه تصاویر متحرك و مجموعه ساختارهای درختی می‌باشد، اما ابزارهای قابل‌توجهی مانند ادیتور یا جدول پویای موجود در یاهو را ندارد.
اما یاهو برخی موارد جالب توجه هم دارد. به عنوان نمونه، كتابخانه تصاویر متحرك، با برخی ابزارهای استاندارد در تعامل است؛ ابزارهایی نظیر اسكرول‌كننده متن كه به شما اجازه می‌دهد رفتار برخی از قسمت‌های HTML را خودكار كنید. یا این‌كه مدیر ارتباط به طور خودكار داده‌های به دست آمده از یك فرم را تركیب كرده و به فرمت صحیح قابل استفاده جهت برنامه كاربردی GET یا Post، تبدیل می‌كند.
به‌رغم كمبود ادیتور، این تعامل كتابخانه یاهو، احساس منعطف‌تری را در مقایسه با آشفتگی و به هم ریختگیOpen Rico و Zimbra، به وجود میآورد. هنگامی كه با بسته ابزار یاهو كدها را بررسی می‌كنید، به این نتیجه می‌رسید كه این شركت زمان بیشتری را صرف بهینه‌كردن توابع و توسعه كتابخانه‌ها كرده است.
● شروعی در آینده‌
فكر می‌كنم با توجه به چیزهایی كه بسته‌های نرم‌افزاری اپن‌سورس ای‌جكس عرضه كرده‌اند، شاهد تفاوت‌های بیشتری بین بسته‌های نرم‌افزاری كه مستقیماً به یك شركت منسوب هستند و بسته‌هایی كه تنها محدود به یك شركت ویژه نمی‌باشند، خواهیم بود.
پیش‌بینی می‌كنم كه گوگل، مایكروسافت و یاهو، كنترل‌های بیشتری را اعمال خواهند كرد و راهنماهای تدوین شده پروژه‌های ای‌جكس خود، در مقایسه با سایر بسته‌های نرم‌افزاریشان، بهتر خواهد بود. این كنترل‌ها به كسانی كه خواهان شفافیت بیشتر و مستندات بهتر می‌باشند، كمك خواهد كرد. همان‌طور كه انتظار می‌رود، این نوع از فروشندگان نسبت به بقیه، باید تلاش بیشتری بكنند.
این‌گونه تسهیلات همیشه با افزایش قیمت همراه است؛ هرچند كه اندك باشد. به عنوان نمونه، كتابخانه جاوااسكریپت همیشه برای پشتیبانی نقشه‌های تجاری یاهو، حضور خواهد داشت. از طرف دیگر كتابخانه‌هایDOJO، حتی با طرح‌های گوگل یا یاهو كار خواهد كرد.
در ضمن، بسته‌های نرم‌افزاری سنتی برای جذب سهم بازار و همكاری، توسعه بیشتری پیدا كرده و متنوع تر خواهند شد. پیش از این نیز برخی ازقسمت‌های DOJO، از امكاناتی كه در برنامه‌های اپن‌سورسی كه جهت استفاده از DOJO مجدداً نوشته شدند، نشأت گرفتند. به نظر می‌رسد كه درآینده، افراد كمی، روی اضافه كردن خط‌هایی به كدهای پروژه‌هایشان، كار كنند؛ زیرا برای آن‌ها به كاربردن كتابخانه‌ها با پروژه‌هایشان، راحت‌تر خواهد بود. به طور مشابه بسته‌های نرم‌افزاری سنتی نیز برای تبدیل شدن به بسته‌هایی كه ایده‌های مؤثر و چیزهای جذاب با كمترین زمان و نرخ را ارائه می‌كنند، تلاش خواهند كرد.
واضح است كه موارد ذكر شده تنها در حد پیشگویی است. در حال حاضر اساس DOJO توسط شركت‌های بزرگ، تحت بررسی است، اتفاقاً این كار با تمركز بر كارایی و شفاف سازی مستندات آن، شروع خواهد شد.
صرف‌نظر از این‌كه چطور این ابزارها كار می‌كنند، بهترین راه برای استفاده از همه این بسته‌های نرم‌افزاری اپن‌سورس، به كار بردن و انتخاب قسمت‌هایی است كه برای چیدن برنامه كاربردی تحت وبی لا‌زم هستند. برای مثال، من ادیتور DOJO را از یكی از پروژه‌هایم، زمانی‌كه ادیتور متن آن دستیابی به داده‌ها به فرمتی كه ساخته بودم را ارائه نمی‌كرد، حذف كردم.
خیلی سخت است كه یك كتابخانه ‌ویژه را به عنوان بهترین، پیشنهاد كرد یا اظهارنظر قاطعی را در مورد برتری آن‌ها مطرح كرد؛ زیرا بسیاری از ابزارهایی كه به‌نظر نامناسب میآیند، بستگی به روش و نیازمندی‌های برنامه‌نویسی شما دارد. توصیه‌ می‌كنم از این كتابخانه‌ها به نوبت یا حتی به صورت تركیبی استفاده كنید و آن‌ها را با هم به‌كاربندید. در هر صورت، دلایل اندكی وجود دارد كه نتوانید از كدهای Atlas و DOJO در یك صفحه استفاده كنید.

ترجمه: شیوا گرامی

منبع : آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایستنا