با خبر باش که ران می‌شکند دارویش ‌

محققان از افزایش خطر شكستگی استخوان ران سالمندان به دلیل افزایش مصرف آنتی‌اسید‌ها خبر می‌دهند.اگر در یخچال منزل شما را باز كنیم، حتما یك داروی ضد سوزش معده را پیدا خواهیم كرد ، چرا كه در این روزها بسیاری از سالمندان از سوزش معده رنج می‌برند. نتایج مطالعات محققان نشان می‌دهد مصرف این داروها چندان هم برای سالمندان بالای ۵۰ سال مناسب و بی‌خطر نیست. دانشمندان انگلیسی نشان داده‌اند كه مصرف این داروها شانس شكستگی استخوان‌های ران را در سالمندان افزایش می‌دهد.
این داروها در سراسر جهان به وسیله میلیون‌ها سالمند هر روز استفاده می‌شوند. این سالمندان به دلیل مشكلاتی كه موجب بازگشت اسیدمعده به مری می‌شوند، از سوزش مری رنج می‌برند. مصرف این داروها شاید اسید معده را كاهش دهد ولی مانع از جذب كلسیم به وسیله بدن نیز می‌شود. كلسیم از موادمعدنی مهم بدن است كه در حفظ استحكام استخوان‌ها و دندان‌ها نقش اساسی دارد.
بنابراین سالمندانی كه این داروها را مصرف می‌كنند، به دلیل نرسیدن كلسیم كافی به استخوان‌هایشان استخوان‌هایی شكننده‌تر خواهند داشت. این مشكل هنگامی خطرناك‌تر می‌شود كه سالمندان به دلیل بالا رفتن سن، دچار پوكی استخوان نیز شده باشند. در این شرایط دو عامل قوی علیه استخوان‌های آنها دست به توطئه می‌زنند.
● پدربزرگ‌ها بدشانس‌تر از مادربزرگ‌ها
شكستگی استخوان ران برای سالمندان بسیار دردسرساز است و حتی می‌تواند زندگی آنها را تهدید كند. دكتر یانگ، استاد دانشكده پزشكی پنسیلوانیا كه سرپرستی این گروه تحقیقاتی را برعهده دارد، از تمام پزشكانی كه سالمندان به آنها مراجعه می‌كنند، می‌خواهد كه هیچ‌گاه مصرف این داروها را برای مدت طولانی به سالمندان توصیه نكنند.
جالب اینجاست كه پدربزرگ‌ها بیش از مادربزرگ‌ها در معرض خطر شكستگی استخوان در اثر مصرف این داروها هستند. دكتر یانگ معتقد است به دلیل اینكه بانوان از احتمال ابتلا به پوكی استخوان در سالمندی آگاه‌ترند، در دوران میانسالی و سالمندی بیش از آقایان به رژیم غذایی خود توجه دارند و غذاهای حاوی كلسیم بیشتری را در آن می‌گنجانند.
این محققان به پزشكان توصیه می‌كنند در هنگام تجویز داروهای ضداسید برای سالمندان، آنها را از فواید و مضرات این داروها آگاه كنند و كم‌كم مصرف این داروها را كاهش دهند.
● متهمان اصلی
شاید دوست داشته باشید بدانید داروهای ضداسید معده كدام داروها هستند. شاید هم نگران شده‌اید و می‌خواهید ببینید در ردیف داروهای شما روی میز یا كشوی كنار تخت‌تان، این داروهای خیانت‌كار نیز حضور دارند؟
نكسیوم، نام یك گروه دارویی است كه پمپ پروتون را مهار می‌كند. این پمپ در تولید اسید معده دخالت دارد. داروهای این گروه مثل امپرازول در كشور ما هم وجوددارد. ا‌ین مطالعه نشان می‌دهد كه گروه دیگری از داروهای ضداسید معده به نام "۲H بلاكر"ها اثرات مشابهی در شكستگی استخوان دارند ولی این اثرات به اندازه اثرات مخرب گروه اول دارویی چندان خطرناك نیست. این مطالعه روی تعداد زیادی از سالمندان انجام شده است و ۱۴۵ هزار سالمند انگلیسی كه میانگین سنی‌شان ۷۷ سال بوده است در این مطالعه شركت كرده‌اند.
سالمندانی كه داروهای مهاركننده پمپ پروتون را در طول یك سال یا بیشتر مصرف كرده بودند، ۴۴ درصد بیش از دیگر سالمندان در معرض خطر شكستگی استخوان ران (نسبت به كسانی كه این دارو را مصرف نمی‌كردند) قرار داشتند.
سالمندانی كه روزهای بیشتری از این دارو مصرف می‌كردند، ۵/۲ برابر بیش از دیگران در معرض خطر شكستگی استخوان ران قرار داشتند. این محققان اعتقاد دارند كه شاید هنوز زود است كه بتوان با قطعیت گفت كه داروها موجب شكستگی استخوان‌ها می‌شوند ولی به جرات می‌توان گفت كه در این داروها شانس شكستگی استخوان را افزایش می‌دهند چرا كه در فرآیند جذب كلسیم در معده تداخل ایجاد كرده و مانع جذب كلسیم كافی از غذاها به وسیله بدن می‌شوند.
● دومین داروی پرفروش دنیا
دكتر باچمن، استاد دانشگاه نورت وستران كه در این گروه تحقیقاتی همكاری داشته معتقد است هنوز به درستی مشخص نشده كه آیا مصرف داروهای ضد اسید واقعا می‌تواند از سرطان مری جلوگیری كند یا خیر؟ به نظر این محقق، آمارهای ابتلا به سرطان مری در اثر بازگشت اسید معده به آن بسیار اغراق‌آمیز به سالمندان ارائه می‌شود. "Nexium" دومین داروی پرفروش در سراسر دنیا است كه فقط در سال گذشته ۸/۴ میلیون دلار از فروش این دارو نصیب شركت‌های داروسازی شده است.
به هر حال این محققان در تلاش هستند تا راهی برای جلوگیری از شكستگی استخوان‌های سالمندانی كه از این داروها استفاده می‌كنند، بیابند. یكی از این راه‌ها مطالعه درباره این موضوع است كه آیا مصرف رژیم غذایی پر از كلسیم و یا مكمل‌های غذایی حاوی كلسیم می‌تواند به سالمندان استخوان‌های محكم را هدیه كند یا خیر؟
● سرطان مری یا شكستگی استخوان؟
هنگامی كه پا به دوران سالمندی می‌گذارید، استخوان‌ها به صورت طبیعی سست‌تر و شكننده‌تر می‌شوند. شكنندگی استخوان‌ها از میان‌سالی آغاز می‌شود.
استخوان‌های بدن كم‌كم، مواد معدنی خود را از دست داده و وزن‌شان كاهش می‌یابد. در همین حال از شكل طبیعی خود خارج می‌شوند. همه این تغییرات موجب می‌شود استخوان‌ها سست‌تر و ضعیف‌تر شده و امكان شكستگی افزایش یابد. استخوان‌هایی كه ضعیف‌ و شكننده شده‌اند با كوچك‌ترین ضربه‌ای می‌شكنند. پوكی استخوان در هر سال فقط در كشور آمریكا موجب شكستگی استخوان‌های ۵/۱ میلیون سالمند می‌شود.
بنابراین اگر شما مجبورید از این گروه دارویی استفاده كنید باید با مشورت پزشكتان، دوز دارویی را كه روزانه مصرف می‌كنید كاهش دهید و یا در رژیم غذایی روزانه‌تان مصرف كلسیم را افزایش دهید.
از سوی دیگر، برخی از پزشكان اعتقاد دارند كه بسیاری از سالمندان برای جلوگیری از بازگشت اسید معده به مری همچنان به مصرف این داروها نیاز دارند. بازگشت اسید به مری نه تنها می‌تواند موجب سرطان مری شود، بلكه در زخم شدن دیواره مری هم موثر است. در برخی افراد این زخم و جوشگاه آن موجب انسداد مری سالمندان شده و بلعیدن را دشوار می‌كند.
بنابراین بسیار مناسب است سالمندانی كه واقعا به این دارو احتیاج دارند فقط از آن استفاده كنند و مصرف خود را به حداقل میزان ممكن تقلیل دهند.
سالمندانی كه در معرض خطر ابتلا به پوكی استخوان هستند لازم است یك اسكن تراكم استخوان انجام دهند و در صورتی كه این بیماری در آنها تشخیص داده شد، از مكمل‌های كلسیم استفاده كنند. بهبود روش زندگی نیز در پیشگیری از پوكی و شكستگی استخوان ناشی از آن موثر است. ترك كردن سیگار، ورزش كردن منظم، رژیم غذایی غنی از كلسیم و ویتامین D، روش‌های مفیدی برای پیشگیری از شكستگی استخوان در میان سالمندان هستند.‌
● كلسیم از شیر تا نور آفتاب
بسیاری از پزشكان از اینكه سالمندان با لبنیات كه منابع غنی از كلسیم هستند، میانه خوبی ندارند ابراز نگرانی می‌كنند. پنیر، ماست، شیر، دوغ و بسیاری از غذاهای سپید دیگر به راحتی كلسیم لازم برای استحكام استخوان‌های بدنتان را در این سن و سال در اختیار شما قرار می‌دهند. فقط كافی است با یك برنامه‌ریزی دقیق و یا كمك گرفتن از یك مشاور تغذیه این مواد را در برنامه غذایی روزانه‌تان بگنجانید.
محققان به سالمندان توصیه می‌كنند، قرار گرفتن در نور آفتاب و پیاده‌روی در نورخورشید را نیز فراموش نكنند، چرا كه نور آفتاب موجب فعال شدن ویتامین D در بدن شده و این ویتامین D فعال شده، نقش مهمی در جذب كلسیم از غذاها درون معده ایفا می‌كند. بنابراین اگر شما به اندازه كافی در نور آفتاب قرار نگیرید و تمام روز در اتاق‌های در بسته استراحت كنید، باید باز هم در انتظار كمبود كلسیم و شكنندگی استخوان‌هایتان باشید.

دكتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه سلامت