چگونه PDF بسازیم ؟

چگونه اسناد متنی خود ( به زبان فارسی ) را با دیگران به اشتراك می گذارید ؟
به لحاظ تئوری می توان گفت بی شمار راه برای انجام این كار وجود دارد : در حقیقت اگر همچنان از راه های وقت گیر سنتی استفاده می كنید ، احتمالاً آنها را با دست می نویسید و برای دیگران پست می كنید .
در این روش هیچ مشكلی برای گیرنده در مطالعه متن مورد نظر وجود ندارد . اما مشكل از زمانی آغاز می شود كه شما به هزار و یك دلیل می خواهید از كامپیوتر برای این كار استفاده نمایید ( سوای مزایای رسمی بودن كار ـ به خصوص در كارهای اداری و بین المللی ـ همه ما می دانیم كه سرعت ارسال نامه ها و پیام های شما از طریق پست الكترونیك ـ كه به لحاظ تئوری ممكن است به دلیل ترافیك بالای شبكه مدتی طول بكشد تا ارسال شود ـ عملا صدها برابر سریع تر از سریع ترین سرویس های پستی جهان است ).
اما بزرگترین مشكل آن است كه متاسفانه به دلیل عدم حمایت كامل سیستم عامل گوناگون ( و در راس آنها باز هم مانند همیشه ویندوز مشكل آفرین ) از زبان فارسی ، چنین اسنادی در حالت عادی هیچگاه درست به مقصد نمی رسند ( مگر آنكه سیستم عامل فرستنده و گیرنده دقیقاً از یك نوع و یك پلت فرم باشند و هر دو قادر به حمایت از زبان فارسی در یك سطح باشند ) .
در چنین حالتی است كه كاربران اصولاً به دنبال راه دیگری می گردند تا اسناد را صحیح و سالم به مقصد برسانند .
در اینجا هم بی شمار راه وجود دارد :
از تهیه عكس ( بافت گرافیكی ) از تك تك صفحات سند گرفته تا قرار دادن آن در یك وبلاگ یا سایت و ... همین جا این را هم بگوییم كه این روش ها هیچ مشكلی ندارند و در بیشتر مواقع جواب هم داده اند و شاید تنها مشكلی كه متوجه چنین روشهایی است ، آن است كه مثلا در روش عكسبرداری ( ایجاد یك فایل گرافیكی ) از اسناد ، مشكل در ارسال چنین عكس های متعدد و سنگینی به صورت پیوست یك e _ mail است كه در نهایت اكثرا بیش از چند مگابایت پیوست را نمی پذیرند ( البته سوای سرویس پست الكترونیك GMAIL كه دهان نویسنده را هم بسته است ! )
ضمن اینكه در روش دوم هم اولا محدودیت زیادی از لحاظ راه اندازی سایت برای بسیاری وجود دارد و ثانیا اگر هم دست به دامن وبلاگ شویم ، مگر چند سایت ارائه دهنده وبلاگ فارسی در اینترنت وجود دارند ؟ در واقع یا باید عضو پرشین بلاگ ( با سرعت مایوس كننده اش ) شویم و یا آن كه تسلیم امكانات واقعاً محدود blogsky.com شویم ( البته زبان HTML را بدانیم می توانیم حتی در blogsky.com هم یك وبلاگ فارسی واقعا مجهز ارائه دهیم ) .
در هر حال انتخاب با شماست و می توانید یكی از راه های گفته شده در بالا را به كار ببندید ؛ اما به شما توصیه می كنیم كه حتی برای افزایش اطلاعاتتان هم كه شده این مقاله را بخوانید .
در حقیقت شما می توانید از همین حالا مطمئن باشید كه با خواندن این مقاله و عمل به پیشنهاد های داده شده در آن مشتری پر و پا قرص PDF و امكانات بی نظیر آن خواهید شد و ـ اگر اهل Credit Card و خرید اینترنتی باشید ـ به زودی شما را در كتابفروشی های Online ایرانی و خارجی كه كتاب های الكترونیكی عرضه می كنند خواهیم دید !
● PDF چیست ؟
در انقلابی بودن این فرمت شك نكنید ، چرا كه در نبود این فرمت جهانگیر ، بدون شك بازار كتاب ها و كتابخانه های الكترونیكی تا این حد متحول نمی شد ؛ اما چرا ؟
PDF سـر نام واژه های Portable Document Format است . یعنی فرمت سند قابل حمل . حالا منظور از این نام چیست ؟ مقصود همین ویژگی حفظ دقیق و عدم تغییر محتویات اسناد متنی شما در قالب این فرمت است ( و چه نام با مسمائی ! ) . باور كنید PDF حقیقتاً امانتداری امین است !
ضمنا گرچه نرم افزار های واقعا متعدد و متنوعی برای كار با PDF ها وجود دارند اما حرفه ای ترین نرم افزار ( و یا در شرایط كنونی بهتر است بگوییم مجموعه نرم افزار ها ) در تمامی زمینه های كار با اسناد PDF ، بدون شك همانی است كه همه ما می دانیم و حتی ـ اگر اغراق نباشد PDF ـ را با نام آن می شناسیم :
نرم افزار Acrobat محصول شركت معظم Adobe . این نرم افزار حقیقتاً در زمینه كار با PDF ها بی نظیر است و انصافاً و علی رغم تمامی تلاش های شركت های دیگر فعال در این زمینه ، می توان گفت كه ۳ حرف PDF در ۵ حرف Adobe خلاصه شده است !
البته خوانندگانی كه به تازگی كار با كامپیوتر را آغاز كرده اند ، بد نیست بدانند شركت Adobe انبوهی از برترین نرم افزار های روز جهان را در زمینه های گوناگونی طراحی و عرضه نموده است كه از مهم ترین آنها به نرم افزار مشهور و محبوب Photoshop در زمینه ویرایش تصاویر ( كه بی شك نبرد سنگین عرصه نرم افزار های گرافیكی را تنها به Corel Draw باخته است و بس ) ، نرم افزار پر كاربرد Premier در زمینه ویرایش فیلم ( كه البته رقبای بسیار نیرومندی دارد ) ، و نرم افزار زیبا ، حرفه ای و كار آمد In _ Design در طراحی صفحات وب می توان اشاره كرد .
به عبارت دیگر Adobe حقیقتاً الگویی تمام عیار برای تمامی شركت های برنامه نویسی ایرانی و غیر ایرانی است . شركتی كه با مقایسه سرمایه اولیه و قیمت سهام آن در آغاز به كار و اكنون ، می توان گفت از صفر شروع كرد ...
● هدف از این مقاله :
این مقاله ابتدا قصد ندارد كه نحوه كار با نرم افزارAdobe Acrobat را توضیح دهد ( كه این خود ـ اگر كامل گفته شود ـ یك كتاب را می طلبد ) ، اما در كنار راه هایی كه برای ساخت PDF به كمك برنامه های دیگر ارائه می دهد ، راه اصلی را كه همانا ساخت PDF با این برنامه ( Adobe Acrobat ) است به كاربران علاقه مند می آموزد . پس با ما همراه شوید !
● بررسی راه های ساخت PDF :
به طور كلی بر اساس قدرت مثال زدنی نرم افزار Adobe Acrobat ، ۲ راه برای ساخت PDF استفاده نماییم و دیگر آنكه از برنامه های كم حجم دیگر ( كه بیشتر به صورت Plug _ in نصب می شوند ) بهره برده و از سایت های ارائه دهنده امكان ساخت PDF به صورت Online استفاده كنیم .
اما در هر دو صورت باید دانست كه اساس كار همه این روش ها بر یك چیز است و آن ایجاد چاپگر مجازی در ویندوز برای دادن خروجی به روی PDF می باشد . البته باور آن كمی سخت است ، اما واقعیت چیزی جز این نیست .
نكته مهم : اگر می خواهید از طریق Acrobat اقدام به ساخت PDF نمایید ، باید بگوییم كه نیازی به ایجاد چاپگر مجازی ندارید ( به دلیلی كه در ادامه مطلب ذكر خواهد شد . )
● روش ساخت چاپگر مجازی در ویندوز برای استفاده از امكان ساخت PDF :
نخست باید اشاره كنیم كه یك چاپگر مجازی چه كار می كند ؟ اصولا چاپگر مجازی ، اصطلاحی در بدو امر گمراه كننده است ، چرا كه به لحاظ توریك كاری فراتر از گزینه Save as… در برنامه های معمولی انجام نمی دهد .
اما باید دانست كه این نام را از آن جهت بدان داده اند كه همچنین یك چاپگر واقعی راهی برای تبدیل اسناد مهم شما به یك شكل تازه ( در اینجا فرمت نابی مانند PDF ) می دهد . یعنی عملا كاری را انجام می دهد كه هیچ نرم افزار و درایور دیگری نمی تواند انجام دهد ؛ درست مانند چاپگر كه كاری را انجام می دهد كه هرگز نمی توانید از طریق دیگری به غیر از آن ، به انجام برسانید .
جالب است بدانید كه نحوه نصب این چاپگر مجازی همانند چاپگرهای دیگر است . كافی است به مراحل زیر عمل نمایید :
ـ در كنترل پانل ویندوز خود گزینه Printers and Faxes را انتخاب نمایید .
ـ در صفحه جدید ، گزینه ی Add Printer را بر گزینید .
ـ دكمه next را كلیك كنید و در صفحه بعد ، با انتخاب گزینه نخست و فعال كردن جعبه انتخاب زیر آن ( Automatically detect and install) سپس مجددا دكمه next را كلیك كنید .
ـ ویندوز پس از جستجوی Device های كامپیوتر شما ، در صفحه بعد اعلام می كند كه چاپگری نیافته است . باز هم next !
ـ در صفحه بعد از منوی كشویی بالایی ، گزینه آخر ( Print to File ) : File را انتخاب كنید و طبق معمول با كلیك روی دكمه next به مرحله بعد بروید .
ـ اینجا در واقع اصلی ترین قسمت كار است . اگر لیست سمت راست را بگردید ، به طور قطع به چاپگر هایی كه به نام Post Script مشهورند بر خواهید خورد ( دقت كنید كه در نام تمامی این چاپگر ها عبارت Post Script حتماً قید شده است .)
نكته : در لیست سمت چپ نام كارخانه های تولید كننده چاپگر را می بینید . تقریبا همه آنها از چاپگر های Post Script پشتیبانی می كنند . اگر حوصله دارید می توانید یك یك آنها را انتخاب كنید و در لیست سمت راست به دنبال چاپگر دلخواه خود بگردید .
ضمنا اگر از ویندوز XP Professional استفاده می كنید ، جهت هماهنگی بیشتر مثلا در زیر گروه HP ، چاپگر HP LaserJet ۶P/۶MP Post Script را برگزینید و next را كلیك كنید .ـ در صفحه جدید می توانید نامی را به دلخواه برای چاپگر خود تعیین كنید و یا آنكه اگر ترجیح می دهید ، از نام پیش فرض چاپگر استفاده نمایید . همچنین می توانید چاپگر را به عنوان چاپگر پیش فرض خود بپذیرید و یا آنكه رد كنید . سپس با كلیك روی Next به مرحله بعد بروید.
ـ در صفحه بعد از شما پرسیده می شود كه آیا مایلید صفحه ای آزمایشی را با چاپگر انتخابی خود به صورت آزمایشی چاپ نمایید ، كه البته توصیه می كنیم در این مرحله چنین كاری نكنید . باز هم Next را كلیك كنید و در صفحه بعد دكمه Finish را كلیك نمایید .
ـ حال ویندوز شروع به كپی كردن فایلهای راه انداز چاپگر می كند ...
ـ كار تمام است !
اینك می توانید این چاپگر را مطابق شكل (۱) در همان منوی Printers and Faxes در كنترل پانل ویندوزتان بیابید .
همچنین توجه شما را به این نكته جلب می كنیم كه این همه كار نیست و درست است كه از این پس در هر برنامه واژه پرداز یا ویرایشگر متن می توانید این چاپگر را مورد استفاده قرار دهید ، اما بدانید كه فایل خروجی معمولاً با فرمت فایلهای چاپگر ذخیره می شود و برای تبدیل آن به PDF می بایست فایل خروجی چاپگر مجازی را در چاپگر مجازی ای كه به همراه Acrobat نصب می شود باز كرده و تحت فرمت PDF ذخیره كنید ، و یا آنكه همین كار را در محیط نرم افزار های دیگری كه در این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد ، انجام دهید .
البته در بخش بعد روشهایی غیر از استفاده ازAdobe Acrobat را مورد بحث قرار خواهیم داد .
● آشنایی با برنامه های جانبی ساخت PDF ( مبتنی بر چاپگر های Post Script ) :
با مراجعه به سایت download.com و جستجو درباره PDF به لیست طویلی از انواع و اقسام برنامه های ساخت ، ویرایش و یا مطالعه اسناد PDF بر خواهید خورد .
برخی از آنها با بهره گیری از امكانات جذاب و قابل قبول خود حتی داعیه رقابت با Adobe Acrobat را در سر می پرورانند و بخری دیگر با تواضع ، تنها وظیفه كوچك ( اما مهم ) خود را انجام می دهند .
مثلاً برنامه كوچك PDF۹۹۵ كه یك محصول آلمانی است ، نمونه بسیار خوب برای چنین برنامه هایی است . این برنامه به همراه خود یك چاپگر مجازی روی ویندوز نصب می كند كه شما را حتی از نصب دستی چاپگر های Post Script بی نیاز می سازد ( اما باید بدانید كه همه برنامه ها لزوماً چنین كاری نمی كنند ) .
ضمنا برای دریافت این برنامه به نشانی www.pdf۹۹۵.com نیز می توانید مراجعه فرمایید .
همانگونه كه گفتیم ، برخی سایت ها هم تنها به صورت Online امكان ساخت PDF را به شما می دهند كه سایت معتبر و خوب www.pdfconverter.com نیز از آن دسته است ( سایت شركت Adobe نیز چنین امكانی را برای دارندگان نسخه های Reader Acrobat فراهم كرده است ) .
برای استفاده از امكانات این سایت می بایست ابتدا در آن ثبت نام نمایید . سپس یك e _ mail از سوی سایت برای شما فرستاده می شود كه ضمن گرفتن تاییدیه ( مبنی بر اینكه خون شما خواستار استفاده از خدمات سایت شده اید ) به شما پیوندی ( link ) را معرفی می كند كه از آن پس با مراجعه به آن می توانید از سرویس PDF سازی سایت استفاده كنید.
نكته (۱) : توجه فرمایید كه هرزنامه هایی را كه از سوی سایتهای Pornographic برای شما ارسال می شود ، تحت هیچ شرایطی حتی باز نكنید . چنین e _ mail هایی با عناوین فریبنده برای شما ارسال می شوند و سعی می كنند شما را به استفاده از سایت خود ( و یا دست كم باز كردن خود نامه ) ترغیب كنند .
تمامی آنها هم یك بخش ثابت دارند و آن اینكه از شما تاییدیه ای می خواهند كه مثلا بدانند آیا شما در سرویس گروه های خبری آنها ثبت نام كرده ای ، كه البته بهانه ای بیش نیست و كافی است شما حتی روی پیوند رد اشتراك در گروه های خبری آنها كلیك كنید تا از آن پس با سیل چنین نامه هایی مواجه شوید .
دلیل آن هم ساده است : آنها برای ارسال نامه های خود از برنامه هایی خاص استفاده می كنند كه با استفاده از الگوریتم های ویژه خود نشانی هایی می آفرینند و نامه ها را به تمامی آن نشانی ها ارسال می كنند ( صرف نظر از آنكه آیا چنین نشانی هایی واقعاً وجود دارند یا خیر ؛ در واقع مانند پرتاب تیری در تاریكی ) .
حال شما با حتی رد كردن چنین نشانی ای تصادفاً وجود دارد . در این حال در اغلب موارد دیگر حتی نمی توانید نامه های آنها را فیلتر كنید ، چرا كه آنها از نشانی های جعلی به عنوان فرستنده استفاده می كنند مثلاً [e-mail] حال اگر برنامه ضد ویروسی روی سیستم خود نصب نكرده اید ، توصیه می كنیم چنین نامه هایی را حتی باز هم نكنید . واقعیت آن است كه شركت های ضد ویروس سازی ای كه با سایت های ارائه دهنده پست الكترونیك همكاری می كنند تنها پیوست های نامه ها را اسكن می كنند و در بیشتر مواقع كاری به كار صفحات نامه ها ندارند .
در چنین حالتی است كه یك برنامه نویس خبره می تواند به سادگی كدی را در متن صفحه HTML نامه بنویسد كه حتی اگر شما تنها نامه را باز كنید ، كرمی را روی كامپیوتر شما نصب كند كه علاوه بر آگاه ساختن آنها از وجود داشتن نشانی مورد نظر ، فعالیت های روزمره شما در اینترنت را به سایت آنها گزارش دهد ... از ما به شما نصیحت !
نكته (۲) : در ادامه مبحث مربوط به دیگر برنامه های تولید كننده PDF لازم می دانم نرم افزار مفید و قدرتمند Easy Office را به شما معرفی كنم كه مدت ها در لیست برنامه های برتر سایت download.com قرار داشته و دارد .
این برنامه پر توان ، امكانات بسیار زیادی در انجام كارهای اداری ( و نیز كارهای روزمره و بعضا خانگی ) در اختیار شما می گذارد و در كنار آن امكان گرفتن خروجی PDF را هم به شما می دهد .
تنها مشكل آن هم حجم بالای آن برای دانلود است كه البته ضمن توصیه فراوان به دانلود و حتی خرید آن ( برای دارندگان كارت های اعتباری بین المللی ) پیشنهاد می كنیم برای دانلود آن از برنامه هایی چون download Accelerator ، Flash Get Plus (DAP) و یا از برنامه های دانلود توكار مرورگر های قدرتمند Opera Browser و Netscape Communicator استفاده فرمایید .
البته به اعتقاد نگارنده ، بهترین راه جست سازگاری كامل نسخه PDF با زبان فارسی ، همانا استفاده از Adobe Acrobat است كه در ادامه به آن می پردازیم .
● استفاده از Adobe Acrobat برای PDF سازی :
در نظر داشته باشید كه شركت ادوب نرم افزار Acrobatرا در نسخه های گوناگونی عرضه كرده است . در حقیقت از میان تمامی نسخه های Acrobat ، تنها نسخه Reader Acrobat رایگان است كه البته آن هم امكان ساخت PDF ندارد و تنها با آن می توانیدد PDF را بخوانید ( كه در آن هم البته نعمت بزرگی است ! / ضمن اینكه در ایران همه نسخه ها مذكور رایگان بوده و با صرف مبلغی بسیار ناچیز می توانید صاحب نرم افزاری شوید كه خیلی ها در اروپا و آمریكا فقط خوابش را می بینند ) .
در حقیقت شما برای استفاده از نسخه PDF ساز Acrobat ، باید نسخه ای از Adobe را بخرید كه در نام آن Acrobat Writer یا چیزی شبیه این قید شده باشد .
راه دیگر دانلود نسخه PDF ساز برنامه از وب سایت دانشگاه صنعتی شریف به نشانی http://cabinet.ce,sharif.edu است و نگارنده برای ساخت PDF از همین نسخه دانشگاه صنعتی شریف استفاده می كنیم ... اما برویم سر اصل مطلب !
● ساخت PDF با كمك Acrobat Adobe :
فرض ما بر آن است كه شما برنامه را تهیه و نصب كرده اید . اینك باقی قضایا ...
نكته : علامت مشخصه نصب موفق نسخه PDF Writer برنامه Adobe Acrobat آن است كه نوار ابزاری را به نوار های ابزار برنامه Microsoft Word می افزاید .
بدیهی است كه برای ساخت PDF كافی است فایل آماده شده در MS _ Word را باز كرده و از همان نوار ابزار مورد نظر ، دكمه اول از سمت چپ را كلیك كنید ( دكمه سمت راست افزون بر این كار ، آن را e _ mail هم می كند ) .
با انجام این كار ابتدا پنجره Save باز می شود . حال مسیر و نام فایل PFD را بدهید و دكمه Save را كلیك نمایید .
سپس Acrobat طی روندی شروع به ساخت فایل می كند .
در پایان این پروسه است كه شما یك فایل PFD كامل و آماده به زبان فارسی خواهید داشت .
اینك كافی است آن را برای دوست یا همكارتان بفرستید و مطمئن باشید كه گیرنده فایل به شرط داشتن نسخه ای از برنامه Adobe Acrobat قادر خواهد بود فایل را دقیقاً آن گونه كه شما نوشته و یا طراحی كرده اید ( مانند متونی كه حاوی جداول ، نمودار و ... هستند ) بخواند و بدون كوچكترین تغییری مشاهده كند . اینك همه چیز تنها و تنها به سبك و قدرت نگارش شما بستگی دارد !

منابع:دانش و كامپیوتر

منبع : مرکز اطلاع رسانی خانواده شمیم