سرمایه‌گذاری مشترک (JV)

سرمایه‌گذاری مشترک که در‌این مقاله اختصاراً به آن JV اطلاق خواهد شد، پیوند همکاری دو یا چند فرد یا مؤسسه است که تخصص‌ها، منابع مالی، مهارت‌ها، تجربیات و دانش خود را مشترکاً برای پیشبرد پروژه یا عملیات خاص تجاری/ تولیدی، با یکدیگر ادغام می کنند. JVها معمولاً برای انجام فعالیت یا پروژه‌ای واحد تشکیل شده و ممکن است زمان محدودی داشته باشند. آورده‌های JV ممکن است به صورت پول(سرمایه)، خدمات یا دارایی‌های فیزیکی (تجهیزات) یا دارایی‌های معنوی (نرم افزار، حق ثبت اختراع) و غیره ... و یا ترکیبی از تمام موارد فوق باشد.
به بیانی دیگر، JV سازمانی قانونی است که شکل مشارکت کوتاه مدت را به خود گرفته و اعضای آن به منظور کسب سود مشترک ، اقدام به فعالیت اقتصادی مشترک می‌کنند. عموماً هر عضو، دارایی‌هایی را در اختیار JV قرار می‌دهد و در درامد، هزینه، کنترل و نیز ریسک‌های آن، مشارکت می‌کند. JV همانند هر نوع مشارکت، می‌تواند شامل هرگونه عملیات اقتصادی شود و اعضای آن می‌توانند افراد، گروهی از افراد، شرکت‌ها و یا مؤسسات باشند. شرکت‌ها، به طوری گسترده از JVها استفاده می‌کنند تا ورود خود را به بازارهای خارجی، امکان پذیر سازند. شرکت‌های خارجی، عموما با آن دسته ازشرکت‌های محلی که حضوری مستقیم در بازار مورد نظر خود دارند، وارد JV می‌شوند. شرکت‌های خارجی، معمولاً فناوری‌های جدید یا عملیات بازرگانی مدرن را وارد JV می‌کنند،‌این درحالی است ‌که شرکت‌های محلی، در بازار صنعتی خود تثبیت شده و از روابط و مجوزهای دولتی موردنیاز، در کشور خود برخوردارند.
شرکت‌های JV خارجی، تحت قوانین تجارت بین‌الملل ونیزتحت قوانین کشورخارجی عمل می‌کنند. هر JV ممکن است برای پروژه‌ای خاص و یا گاهی در مورد فعالیت‌هایی مستمر، پدیدآمده باشد.
حدود سه چهارم JV‌ ها، بین‌المللی هستند (ترکیب شرکت‌های داخلی و خارجی). در‌این ترکیب، شرکت‌های عضو JV‌ مکمل تخصص‌های یکدیگر بوده و درضمن، به طرف خارجی اجازه حضور و فعالیت در محدوده جغرافیایی کشور خود می‌دهند.
مطالعات موجود نشانگر آن است که درصد عدم موفقیت JVها به‌طور متوسط و در رشته‌های مختلف حدود ۴۵ درصد است. حدود ۶۰ درصداز شرکت‌ها، یا توفیق شروع JV را پیدا نمی‌کنند و یا درعرض ۵ سال بعد از شروع فعالیت، از صحنه محو می‌شوند. مشخص شده است که JVها در کشورهای کمتر توسعه یافته، ثبات کمتری دارند و JVهای متشکل از شرکای دولتی، با درصد بالاتری از شکست روبه‌رو می‌شوند. به‌نظر می‌رسد که مؤسسات خصوصی، در تأمین تخصص‌های کلیدی، شبکه‌های بازاریابی و غیره، توانایی‌های بهتری از خود بروز می‌دهند.
به‌رغم‌این واقعیت کهJV‌ ها نشان داده‌اند که تحت شرایط متغیر و بی‌ثبات در تقاضا و نیز تغییر سریع درفناوری محصول، به طرز مفلوکانه‌ای از هم پاشیده می‌شوند. با تمام‌این احوال، درحال حاضر یک‌سوم از شرکت‌های دارای رشد سریع، دست‌کم در یک JV مشارکت دارند. بعضی کشورها مانندجمهوری مردمی چین و نیز تا حدودی هند، برای ورود شرکت‌های خارجی به بازار خود، آنها را ملزم به تشکیل JV با مؤسسات محلی می‌کنند.‌این الزامات، غالباً، منجر به انتقال فناوری و کنترل مدیریتی، به شریک محلی می‌شود.
بیشترJV ‌های آسیا، به‌دلیل تفاوت‌های فرهنگی با شرکای خود، با شکست مواجه می‌شوند. مثلا، اتحاد بین شرکت خودروساز فرانسوی رنو و نیسان ژاپن نمونه‌ای از‌این نوع شکست‌هاست. شکست‌ JVها، ناشی از دلایلی مختلف نظیرفقدان ارتباطات و توزیع قدرت بین اعضای هیئت مدیره است.
● تاریخچه قراردادهای JV بین‌المللی
JV نوعی کلاسیک از اتحاد استراتژیک بین دو یا چند شرکت است.‌این همکاری مشترک، می‌تواند کوتاه یا بلند مدت باشد و برای فعالیت‌های گوناگون به‌کار برده شود مانند: مهندسی، تولید، توزیع و غیره.
برای چند دهه، امور حقوقی شرکت‌ها، قراردادهای JV خاص خود را، با توجه به الزامات فعالیت‌های خود تنظیم نموده بودند. آنها راه چاره دیگری نداشتند، زیرا هیچ‌گونه مدل بین‌المللی موجود نبود و هیچ‌کس جرئت پیشنهاد چنین کاری را با توجه به تنوع فرهنگ‌های حقوقی و نحوه عمل آنها نداشت. به‌نظر می‌رسید که هیچ مدلی نمی‌توانست تمام‌این نیازها را براورده ساخته و واعضایی با پیشینیه‌های بسیار متنوع را با یکدیگر آشتی دهد. با‌این وجود، تقاضا برای مدل‌های قراردادهای بین‌المللی روزبه‌روز فزاینده‌تر می‌شد.
در ۱۹۹۸، مرکز تجارت بین‌المللی (ITC) درخصوص قراردادهای تجاری دست به نظرخواهی جهانی زد. بیش از ۲۴۵ سازمان توسعه تجاری (TPO) از ۱۲۵ کشور به‌این نظرخواهی پاسخ دادند. بررسی‌ها نشان داد که «مدل» قراردادهای JV مورد نیاز بوده و برای ۷۷ درصد از TPO‌ها، نوعی اولویت محسوب می‌شد. با شگفتی بسیار، طی ۲ سال، یک گروه متخصص ۵۵ نفره از ۴۵ کشور به نمایندگی از تمام فرهنگ‌های حقوقی، درخصوص دو مدل بین‌المللی JV توافق کردند. در نهایت، پیش نویس‌های نهایی توسط حقوق‌دانانی زبده از یک موسسه حقوقی شهر ژنو، تهیه شد. اطلاعات موجود حاکی از آن‌است که‌این قراردادها، بویژه برای موسسات کوچک و متوسط و در بازارهای درحال توسعه و نوظهور، طراحی شده‌اند.
درقراردادهای نمونه (مدل) ویژگی‌های حوزه‌های کسب و کار خاص و نیز الزامات قوانین مدنی و حرفه‌ای سیستم‌های حقوقی مختلف، در نظر گرفته شده است. همچنین، دستورالعمل و متن قراردادهای مدل، توسط متخصصین قانون تجارت بین‌الملل، با پیش زمینه‌های مختلف فرهنگی، حقوقی و حرفه‌ای مورد بررسی و مداقه قرار گرفته‌اند.
● دونوع مدل قرارداد
یک JV ممکن است در طول فعالیت مشترک، یا برای انجام پروژ ه‌ای خاص تشکیل شده باشد و یا برای همکاری دراز مدت بین طرفین JV. قراردادهای مدل JV کوتاه مدت و یا خاص نوع فعالیت بخصوص، در سایت‌های اختصاصی دردسترس عموم قرارگرفته‌اند (مانند قراردادهای ساخت). بنابراین، متخصصین توافق کردند که ‌این نیاز، عمدتا در زمینه همکاری‌های میان و دراز مدت وجود داشته‌است.
قراردادهای JV مدل، هم ازلحاظ اهداف و هم از نظر اجرای مشترک، با یکدیگر تفاوت دارند. به‌همین دلیل، دو نوع مدل JV آماده شده است: ۱. از منظر‌ایجاد شرکت ۲. با نگرش‌ایجاد همکاری، بدون تشکیل شرکت. ‌این دو قابل تعمیم به موقعیت‌های گوناگونی هستند که در فصل‌های ‌آینده به آنها خواهیم پرداخت.
● دلایل تشکیل JV
الف) دلایل داخلی
۱) تقویت توانایی‌های شرکت
۲) توزیع هزینه‌ها و ریسک‌ها
۳) بهبود دسترسی به منابع مالی
۴) اقتصاد‌اندازه (واحدهای بزرگ) و مزایای آن
۵) دسترسی به فناوری‌ها و مشتریان جدید
۶) دسترسی به شیوه‌های مدیریتی خلاقانه (ابداعی)
ب) اهداف رقابتی
۱) تاثیرگذاری مثبت بر تکامل ساختاری صنعت
۲) جلوگیری از رقابت
۳) واکنش دفاعی در مقابل مرزهای ناشناخته صنعت
۴) ایجاد واحدهای رقابتی قوی‌تر
۵) واکنش سریع به بازار
۶) بهبود چالاکی سازمانی
پ) اهداف استراتژیک
۱) سودآوری مشترک
۲) انتقال فناوری‌ها و مهارت‌ها
۳) ایجاد تنوع
اعضای JV نباید فراموش کنند که شروع‌این تشکیلات هم هیجان انگیز است و هم ارزشمند، اما تعهدات و مسئولیت‌های آن نیز نباید از حد واقعی کوچکتر انگاشته شود.
همان‌طورکه گفته شد، JV عبارت است از به‌اشتراک گذاشتن منابع، تخصص‌ها و مساعی دو یا چند شرکت، به‌منظور نیل به‌هدفی خاص. ریسک‌ها و پاداش‌های‌این فعالیت نیز بین اعضا تقسیم می‌شود.
به‌طور خلاصه می‌توان گفت اهم دلایل تشکیلJV عبارتند از :
۱) توسعه کسب و کار
۲) ساخت یک محصول جدید
۳) ورود به بازاری جدید، بویژه در کشور دیگر
شرکت شما ممکن است امکانات بالقوه زیادی برای توسعه و رشد داشته باشد، حتی احتمال دارد ‌ایده‌ها و ابداعاتی خلاقانه داشته باشید، اماJV ممکن است امکانات ذیل را در اختیارتان بگذارد:
۱) منابع بیشتر
۲) ظرفیت‌های بیشتر
۳) تخصص فنی فزاینده
۴) امکان دسترسی به بازارهای تثبیت شده و یا کانال‌های توزیع
ورود به یک JV تصمیمی مهم است. در‌این مقاله سعی شده است ضمن توضیح روش‌های اصلی تشکیل JV، مزایا و معایب آن‌را تشریح کرده و نحوه ارزیابی ورود به JV ، آنچه که باید در یک شریک JV جست‌وجو کنیم و چگونگی کمک به کارکرد صحیح آن را پردازش کنیم.
JV‌ها، یکی از فعالیت‌های حیاتی در تعاملات بین‌المللی هستند. به‌ندرت روزی می‌گذرد که در آن، اعلامیه‌ای از تشکیل یک JV مهم جدید، اتحاد یا همکاری، منتشر نشود. تکنیک‌ها و مباحث JV در طول تعاملات مشروحه ذیل، شکل می‌یابد:
۱) همکاری در طول پروژه تحقیقاتی مشترک
۲) کنسرسیومی برای تامین منابع مالی و اجرای پروژه‌ای زیربنایی
۳) تشکیل همکاری جدید شامل چند عضو، به‌منظور تولید و بهره برداری از مزایای فناوری جدید
۴) ادغام بین‌المللی تمام‌عیار شرکت‌های موجود در یک گروه صنعتی با مالکیت مشترک باشد
تشکیل J/V انتخابی آسان نیست و مشکلات احتمالی آن می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:
۱) تفاوت‌های فرهنگی
۲) روند کند تصمیم‌گیری
۳) اهداف تجاری مختلف
۴) حل اختلافات
لذا مشارکت JV نیاز به اختصاص زمان مدیریتی بیشتر، مشاوره‌های مستمر ... و نیز توسعه همکاری‌ها دارد. مطالعات نشان می‌دهند که بسیاری از JV‌ ها بعد از زمانی نسبتا کوتاه، متوقف می‌شوند. لذا روش‌های بالقوه خروج از JV نیز باید مدنظر باشد. تشکیل JV‌ ها به ترکیبی از تخصص‌های حقوقی و بازرگانی درحوزه‌های مختلف نظیر تشکیل و اداره موسسات، قوانین کنترل شرکت‌ها، مالیات، بازنشستگی، استخدام و حقوق مالکیت معنوی نیاز دارد.
● مزایای JV
۱) تجمیع و ادغام واحدهای مکمل یکدیگر در امر تحقیق و توسعه یا فناوری
۲) تجاری کردن اقتصادی یک فناوری یا ایده تجاری
۳) ایجاد یا کسب تخصص‌های بازاریابی یا توزیع
۴) به‌اشتراک گذاشتن دانشمندان یا افراد حرفه‌ای با تخصص‌های منحصر بفرد
۵) حمایت‌های مالی، یا تسهیم ریسک‌های اقتصادی
۶) شتاب دادن به رشد درامدها
۷) توانایی برای افزایش حاشیه سود
۸) توسعه و نفوذ به بازارهای محلی جدید
۹) تولید محصول جدید
۱۰) JV دارای طول عمر نسبتا کوتاهی (بین۵ تا ۷ سال) است و بنابراین تعهدی دراز مدت ‌ایجاد نمی‌کند.
۱۱) درزمینه به‌دست آوردن ظرفیت‌ها و تخصص‌های جدید، فرصت‌هایی نوین برای شرکت‌ها پدید می‌آورد.
● مبانی و مقدمات تشکیل JV
چگونگی تشکیل JV بستگی به‌این دارد که تلاش شما برای رسیدن به چه هدفی است؟ یک انتخاب ‌این است که برای همکاری با شرکت دیگر، در سطحی محدود و با روشی خاص همکاری شود. مثلا، شرکتی کوچک که محصولی جدید و هیجان انگیز در اختیار دارد، ممکن است بخواهد کالای خود را از طریق شبکه توزیع شرکتی بزرگتر به‌فروش برساند. در‌این‌صورت، اعضای JV در زمینه مفاد و شرایط قراردادی توافق خواهند کرد که نیل به‌این مقصود را تسهیل کند.
در روش دیگر، دوشرکت ممکن است تمایل به تشکیل JV مستقل داشته باشند، یعنی شرکتی جدیدکه بتواند قرارداد مورد نظر را مدیریت کند. این شرکت JV ، احتمالا می‌تواند انتخابی بسیار منعطف باشد. هریک از اعضا، سهام خود را در شرکت داشته و با یکدیگر در مورد مدیریت آن، توافق خواهند کرد.
در موقعیت‌های دیگر، ممکن است تشکیل شرکتی با مسئولیت محدود، انتخابی بهتر با عملکردی مناسب‌تر باشد. مثلا، شما می‌توانید شراکت (Partnership) تجاری یا شراکت با مسئولیت محدود تشکیل دهید. حتی ممکن است تصمیم بگیرید که دو شرکت خود را کاملا درهم ادغام کنید یا از ابزار دو سویه (Interactive) خود، برای یافتن چارچوبی قانونی مناسب‌تراستفاده کنید.
برای‌اینکه بتوانید تصمیم بگیرید کدام شکل JV برای شما بهتر است، به‌این نکته توجه کنید که ‌آیا می‌خواهید در مدیریت آن دخیل ودرگیر باشید یا خیر؟ همچنین، در نظر داشته باشید که در صورت بروز مشکل درJV ، چه اتفاقی ممکن است بیفتد و چقدر آمادگی قبول هزینه و ریسک آن‌را خواهید داشت؟
اگر برای بهترین انتخاب JV خود، مشاوره حقوقی بگیرید، کاری ارزشمند کرده‌اید. نحوه تشکیل JV ، برچگونگی اداره آن و نحوه تسهیم سود و مالیات بر درامد شما تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. همچنین، اگر برای JV مشکل عمده‌ای‌ایجاد شود، بر مسئولیت‌های (مالی/ حقوقی) نیز تاثیرگذار خواهد بود. شما نیاز به قرارداد روشن حقوقی دارید که در آن نحوه تشکیل JV و روش تسهیم درامد مشخص شده‌باشد. فراموش نکنیم که شرکت‌ها با هر‌اندازه می‌توانند از JV به‌منظور تقویت ارتباطات درازمدت خود یا همکاری در پروژه‌های کوتاه مدت استفاده کنند.
JV موفق می‌تواند موارد ذیل را برای اعضای خود محقق سازد:
▪ دسترسی به بازارها و شبکه‌های توزیع جدید
▪ ظرفیت تولید بیشتر
▪ تسهیم شرکای JV در ریسک پروژه
▪ دسترسی به منابع بزرگتر، از جمله پرسنل متخصص و فناوری
JV ممکن است بسیار قابل انعطاف باشد. مثلا، ممکن است عمری محدود داشته و تنها قسمتی از کار شما را پوشش دهد و به همین دلیل، تعهدات و وجهه شرکتی شما را محدود سازد.
● ریسک JV
شراکت با موسسات دیگر می‌تواند موضعی پیچیده به‌وجودآورد. ساختن ارتباطی درست، به تلاش و زمان زیادی نیاز دارد. احتمال بروز مشکلات در موارد ذیل نیز وجود دارد:
▪ اهداف JV ، ۱۰۰ درصد مشخص نبوده و بین اعضای آن JV به‌درستی انتقال نیافته است.
▪ اعضا، اهداف متفاوتی را در JV جست‌وجو می‌کنند.
▪ عدم توازن درسطح تخصص، سرمایه‌گذاری یا دارایی‌های آورده شده.
▪ فرهنگ‌های مختلف و سبک‌های مدیریتی متفاوت که موجب اختلاط ناهمگون و همکاری ضعیف بین اعضا می‌شود
▪ اعضا در مراحل اولیه، رهبریت و حمایت‌های کافی را به JV مبذول نمی‌کنند
▪ موفقیت در JV به تحقیق کامل وتجزیه وتحلیل نشانه‌گیری‌ها و اهداف، بستگی دارد. پیرو آن، ارتباطات موثر تمامی اعضای تیم درگیر، درخصوص برنامه کلی JV می بایستی دنبال شود.
● ارزیابی آمادگی ورود به JV
ورود به JV می‌تواند تغییری عمده برای شرکت شما محسوب شود، اما هرقدرکه JV برای رشد بالقوه شما سودمند باشد، باید با استراتژی کلی شرکت شما هماهنگ شود.
▪ قبل از متعهد شدن به یک JV، مهم است که استراتژی شرکت خود را مورد بازبینی، مرور و تجدیدنظر قراردهید. ‌این امر می‌تواند به مشخص کردن انتظارات واقعی شما درJV کمک کند. در واقع با ‌این تجدید نظر، ممکن است به ‌این نتیجه برسید که می‌توانید راه‌های بهتری را برای تحقق اهداف خود دنبال کنید. توصیه می‌شود که در خصوص نحوه ارزیابی روش‌های رشد و ورود به ادغام یا تملیک شرکتی دیگر، به نحوه کار سایرشرکت‌ها بویژه آنهایی که در بازارهای مشابه با بازار شما، فعالیت دارند نیز توجه کنید. دقت در نحوه استفاده آنها از JV، ممکن است در زمینه انتخاب بهترین رویکرد، برای شرکت شما مفید واقع شود. همزمان، مهارت‌هایی را که آنها در شراکت موفقیت آمیز خود به‌کار می‌برند، شناسایی کنید.
▪ ممکن است از بازبینی شرکت خود نیز متنفع شوید. در خصوص قوت‌ها و ضعف‌های خود، واقع بین باشید. هنگام انجام تجزیه و تحلیل، باید قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها (SWOT) را به‌منظور دریافتن‌ این نکته که ‌آیا دو شرکت، مکمل خوبی برای یکدیگر هستند یا خیر، مدنظر قراردهید. مطمئنا شما طالب یافتن شریکی برای JV هستید که مکمل نقاط قوت و پوشاننده ضعف شرکت شما باشد.
▪ درتمامی نگرش‌هایتان، پرسنل خود را در محاسبات خویش مدنظر داشته و توجه داشته باشید که افراد ممکن است از تشکیلJV احساس تهدید کنند. ‌این احتمال نیز وجود دارد که اگر شریک شما روش متفاوتی در ارتباط با انجام کارهایش داشته باشد، امکان‌ایجاد ارتباط کاری قوی با وی، مشکل‌ساز شود.
▪ اگر تصمیم به تشکیل JV گرفتید، ‌این امر ممکن است به شرکت شما درخصوص رشد سریعتر، بهره‌وری بیشتر و تولید سود فزاینده، کمک کند. در غالب موارد،JV بدون اینکه مجبور به استقراض از منابع مالی یا جست‌وجوی سرمایه گذاران خارجی باشید، موجب رشد می‌شود،. با تشکیل JV، امکان و زمینه استفاده از بانک اطلاعاتی مشتریان شریک JV، به‌منظور عرضه کالای خود به بازار، یا عرضه خدمات و محصولات شریک جدید به مشتریان کنونی شما ، فراهم می‌آید. اعضای JV، از امکان پیوند نیروها درحوزه‌های خرید، تحقیقات و توسعه متنفع می‌شوند.
● برنامه ریزی ارتباطات داخلی JV
قبل از شروع یک JV، هر یک از طرفین باید بداندچه توقعی از JV دارد. شرکت‌های کوچکتر، اغلب خواهان دسترسی به منابع عضو بزرگتر هستند، مثلا شبکه توزیع قوی‌تر، پرسنل متخصص و منابع مالی. شرکت بزرگتر، ممکن است از کارکردن با شرکتی کوچک ولی منعطف‌تر، مبتکرتر و با امکان دسترسی به محصولات جدید یا استفاده از مالکیت معنوی آن، متنفع شود.
به‌همین ترتیب، ممکن است تصمیم بگیرید ارتباطی قوی‌تر با تامین‌کننده مورد نظر برقرار کنید. از‌این طریق ممکن است از اطلاعات وی در خصوص تکنولوژی‌های جدید استفاده کرده و خدمات با کیفیت‌تری دریافت کنید. هدف ‌این تامین، می‌تواند تقویت شرکت تامین کننده با استفاده از حجم فروش تضمین شده شما باشد.
هدف هرچه که باشد، ترتیبات JV باید برای طرفین عادلانه باشد. هرJV باید حائز شرایط ذیل باشد.
▪ آورده‌های طرفین برای JV مشخص باشد
▪ طرفین، از هدف غائی JV آگاهی کامل داشته باشند
▪ طرفین انتظاراتی واقعی و عملی از JV داشته باشند
▪ ترتیباتی برای‌اندازه گیری موفقیت آن درنظرگرفته شده باشد
▪ اهداف توافق شده باید به آن‌گونه روابط کاری تبدیل شوند که کار گروهی و اطمینان متقابل را تشویق کنند
● انتخاب صحیح JV برای شرکت خود
▪ شریک‌ایده آل در JV، ، شرکتی است که دارای منابع، تخصص‌ها و دارا‌یی‌های مکمل شرکت شما باشد. JV باید برطبق قرارداد عمل کند و بین فرهنگ دو شرکت نیز همخوانی وجود داشته باشد.
نقطه شروع خوب، از ارزیابی خوب آغاز می‌شود. ارزیابی مناسب بودن مشتریان کنونی و نیز سازندگانی را که با آنها روابط دراز مدت خوبی داشته‌اید، سرلوحه کار خود قرار دهید. شما باید رقبای خود و دیگرشرکت‌های تخصصی نیز مدنظر قرار دهید. به‌طور کلی، شما باید موارد زیر را مدنظر داشته باشید:
ـ حسن عملکرد آنها در چه حدی است؟
ـ نگرش آنها نسبت به تشریک مساعی چگونه است و‌آیا آنها در سطح تعهد، شریک شما هستند؟
ـ آیا آنها در اهداف کاری، نقطه نظرات شما را دارند؟
ـ آیا می‌توانید به آنها اطمینان کنید؟
ـ حسن شهرت آنها درچه سطحی است؟
▪ اگر می‌خواهید تشکیل شرکتی جدید را مدنظر قرار دهید، باید به موارد ذیل توجه بیشتری داشته باشید:
ـ آیا موقعیت مالی آنها امن و با ثبات است؟
ـ آیا مشکل اعتباری ندارند؟
ـ آیا تاکنون با دیگرشرکت‌ها JV تشکیل داده‌اند؟
ـ چه نوع تیم مدیریتی برای شرکت خود انتخاب کرده‌اند؟
ـ عملکرد آنها درزمینه تولید، بازاریابی و پرسنلی چگونه است؟
ـ مشتریان و سازندگان آنها درخصوص قابل اطمینان بودن و حسن سابقه آنها چه نظری دارند؟
▪ قبل از بررسی ورود بهJV ، مهم‌این است که از منافع خود محافظت کنید. این امرشامل تنظیم مدارک قانونی، به‌منظور محافظت از اسرار تجاری خود و نیز کسب اطلاع از‌این موضوع است که آیا شریک احتمالی شما، دادرای توافقنامه‌های حقوق مالکیت معنوی است یا خیر؟ همچنین، خوب است که ببینید ‌آیا درحال حاضر توافقات دیگری با پرسنل یا مشاورین خود دارند یا خیر؟
● تنظیم توافقنامه JV
وقتی تصمیم به تشکیلJV گرفتید، باید شرایط و مفاد آن‌را در توافقنامه‌ای مکتوب، درج کنید. ‌این امر، هنگام جاری‌شدن کارJV موجب جلوگیری از هرگونه سوء تفاهم خواهد شد.
توافقنامه کتبی باید مباحث ذیل را پوشش دهد:
▪ نوع JV(‌آیا ‌این JV فی النفسه شرکتی مجزا خواهد بود؟)
▪ اهداف JV
▪ آورده‌های مالی طرفین JV
▪ آیا شما دارایی‌ها یا پرسنلی را به SIV منتقل می‌کنید؟
▪ مالکیت حقوق معنوی ‌ایجاد شده توسط JV
▪ مدیریت و کنترل (چه مسئولیت‌ها یا روندهایی دنبال می‌شود؟)
▪ مسئولیت‌ها، سود و زیان، چگونه بین شرکا تقسیم می‌شود؟
▪ اختلاف آرا و مناقشات اعضا، چگونه حل و فصل می‌شود؟
▪ استراتژی خروج از JV چگونه است؟
ممکن است به توافقاتی دیگر نیز نیاز داشته باشید مثلا، توافقنامه محرمانه بودن اطلاعاتی که در اختیار شریک خود قرار می‌دهد (به‌منظور حفظ اسرار تجاری خود).
قبل از هر گونه تصمیم‌گیری نهایی، ضروری است از مشاوره متخصصین مستقل، بهره‌مند شوید.
● به‌جریان ‌اندازی صحیح روابط JV
توافقنامه شفاف، بخش مهمی از‌ایجاد رابطه‌ای خوب است. در این زمینه، نکات زیر را همواره مدنظر بگیرید:
▪ روابط خود را با شروعی خوب، رقم بزنید. مثلا، در برنامه کاری JV پروژه‌ای را در نظر بگیرید که می‌دانید موفقیت‌آمیز خواهد بود، حتی اگر خود به‌تنهایی بتوانید آن‌را انجام دهید، فقط به این دلیل که کار تیمی در JV بتواند با شروعی خوب همراه باشد.
▪ ارتباطات، سهم مهمی در ‌ایجاد روابط خوب‌ دارد. معمولا تشکیل جلسات منظم رودر‌رو برای تمامی افراد کلیدی درگیر در پروژه، گامی بسیار موثر در‌ ایجاد روابط خوب است.
▪ به‌اشتراک گذاشتن آشکار اطلاعات، بویژه درخصوص موضوعات مالی، موجب جلوگیری از مظنون شدن اعضا به‌یکدیگر می‌شود. هرچه اطمینان طرفین به یکدیگر بیشتر باشد، احتمال عملکرد صحیح JV افزایش می‌یابد.
▪ همگی باید بدانند که برای نیل به کدام هدف تلاش می‌کنید تا آنها نیز کارهایشان را به‌سوی آن هدف، هدایت کنند. با ‌ایجاد "نشانگرهای عملکرد" که امکان ‌اندازه‌گیری عملکرد را فراهم می‌کنند، می‌توانید در مراحل اولیه، از وجود مشکلات احتمالی، آگاه شوید.
▪ همزمان، برای رسیدن به رابطه‌ای قابل انعطاف، نشانه‌گیری کنید. به‌طور منظم، راه‌های بهبود انجام کارهای جاری را بازبینی کرده و تصمیم بگیرید که ‌آیا اهداف خود را باید تغییر دهید یا خیر؟
▪ حتی در بهترین روابط ، مطمئنا هراز گاهی با مشکلاتی مواجه می‌شوید. به اختلاف نظرها، با دیدی مثبت برخورد کنید و بجای تلاش در زمینه گرفتن امتیاز از یکدیگر، درپی یافتن راه‌حل‌های "برد ـ برد" باشید. اگر خودتان نتوانید با هم به‌توافق برسید، توافقنامه JV اصلی شما باید روش‌های حل و فصل اختلاف نظرها را تعیین کرده باشد.

نویسنده : ارژنگ نصیری تفرشی

منبع : ماهنامه صنعت خودرو