بررسی تاثیر ورزش بر تظاهرات بالینی و شاخص های اسپیرومتری بیماران مبتلا به آسم

● زمینه و هدف:
تحقیقات متعدد نشان می دهد انجام تمرینات ورزشی منظم باعث کاهش علایم تنفسی آسم و کاهش احساس تنگی نفس توسط مکانیسم هایی نظیر تقویت عضلات تنفسی و کاهش بستری شدن در بیمارستان و کاهش مصرف برونکودیلاتورها شده و طبق مطالعات اسپیرومتری با بهبود عملکرد ریه ها می تواند سهم بسزایی در سلامتی بیماران آسمی داشته باشد. لذا به منظور تعیین تاثیر تمرینات ورزشی بر تظاهرات بالینی و شاخص های اسپیرومتری بیماران مبتلا به آسم، این پژوهش در بیمارستان الزهرا اصفهان انجام شد.
● مواد و روش کار:
این پژوهش مطالعه ای نیمه تجربی با طرح یک گروهی و آزمون قبل و بعد می باشد. تعداد کل نمونه ها ۲۱ فرد بزرگسال مبتلا به آسم خفیف تا متوسط مراجعه کننده به کلینیک تخصصی الزهرا اصفهان در سال ۱۳۸۰ بودند که با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه تظاهرات بالینی بیماران مبتلا به آسم و تست اسپیرومتری جمع آوری گردید.
نمونه ها به مدت چهارهفته هر هفته سه مرتبه و هر جلسه ۴۵ دقیقه تحت نظارت مستقیم پژوهشگر اقدام به انجام برنامه مدون تمرینات ورزشی در سه مرحله گرم کردن، انجام تمرین و سرد کردن، می نمودند. قبل و بعد از ۴ هفته پرسشنامه تکمیل و تست اسپیرومتری انجام شد و نتایج با استفاده از آزمون های آماری ویلکاکسون و مقایسه زوج ها مورد بررسی قرار گرفت.
● یافته ها:
یافته های پژوهش نشان داد که طبق آزمون مقایسه زوج ها، انجام تمرینان ورزشی در افزایش میانگین امتیاز وضعیت تنفسی (علایم و نشانه های آسم نظیر کوتاهی نفس ها، تنگی نفس، سرفه و .....) به طور قابل توجهی (P<۰.۰۰۱) موثر بوده است. طبق آزمون ویلکاکسون، انجام تمرینات ورزشی باعث بهبود اکثریت علایم و نشانه های آسم نظیر خس خس سینه (P=۰.۰۰۴)، کاهش دفع خلط (P=۰.۰۰۳)، کاهش احساس کم آوردن نفس یا کوتاهی نفس ها (P=۰.۰۰۰۹)، کاهش سرفه (P=۰.۰۰۵). همچنین نتایج نشان داد که انجام تمرینات ورزشی باعث افزایش میانگین امتیاز شاخص اسپیرومتری «حداکثر جریان بازدمی» شده است (P<۰.۰۵).
● نتیجه گیری:
با توجه به اثر بخش بودن تمرینات ورزشی در بهبود علایم و نشان ها و شاخص های اسپیرومتری و بهبودی عملکردی ریوی بیماران مبتلا به آسم پیشنهاد می گردد ورزش به عنوان مکمل درمان دارویی و جهت ارتقا و پیشرفت درمان مبتلایان به آسم استفاده شود.

لیلی یکه فلاح

منبع : پایگاه اطلاعات علمی